Cmentarz na Pęksowym Brzyzku

Cmentarz na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem

RMF FM
Na Pęksowym Brzyzku spoczywają ci, którzy bardzo wiele zrobili dla Zakopanego, dla Tatr, dla Podhala. Stary cmentarz w Zakopanem usytuowany jest przy ulicy Kościeliskiej.

Nazwa cmentarza pochodzi od nazwiska darczyńcy ziemi Jana Pęksy, a brzyzek oznacza urwisko nad potokiem. Pamięć o bliskich nie została tu wykuta w marmurze czy granicie za duże pieniądze. Tutaj nagrobki są o wiele skromniejsze, zrobione z drewna, metalu i kamienia. Ale prawie każdy to dzieło sztuki. Nic dziwnego, bo też i artyści je tworzyli, tacy choćby jak Władysław Hasior.

Drewniane krzyże rzeźbione w góralskie wzory i kapliczki zdobione malowidłami na szkle. Jedna z nich należy do Stanisława Marusarza - skoczka narciarskiego i tatrzańskiego kuriera, który tu, na Pęksowym Brzyzku, umarł na zawał serca, przemawiając na pogrzebie kolegi. Tutaj też spoczywa pisarz Kornel Makuszyński. Podobno dzieci dbają o to, żeby na grobie autora Koziołka Matołka zawsze paliła się świeczka. 

Przy wejściu po prawej stronie znajduje sę symboliczny grób Witkacego, dramaturga, malarza i filozofa, który mieszkał w Zakopanem. Nie wiadomo, kto tu jest pochowany. Witkacy miał popełnić samobójstwo 18 września 1939 roku, na Polesiu, tuż po tym, jak dowiedział się, że Rosjanie wkroczyli do Polski. I na Polesiu go pochowano. Ale polskie władze w 1988 roku podjęły decyzję, że ciało Witkacego zostanie sprowadzone do kraju. Na Pęksowym Brzyzku urządzono pogrzeb. Krótko potem wyszło na jaw, że w rodzinnym grobie Witkiewiczów złożono nie Witkacego, a 30-letnią Ukrainkę przywiezioną z Polesia. Władze podobno o tym wiedziały, ale ze względów propagandowych ukryły prawdę. Zrobił się skandal na całą Polskę. Z drugiej strony ludzie zaczęli mówić, że Witkacy sfingował swoją śmierć, że żyje, tylko w ukryciu, pomaga mu jego ostatnia miłość, Czesława Oknińska, na co było podobno wiele dowodów. Dziś już te historie nie są przedmiotem gorących dyskusji. Co najwyżej szumią o tym drzewa nad Pęksowym Brzyzkiem.

 

Reklama