Na Wasze pytania odpowiada dr n. med. Jacek Tomaszewski, ginekolog.<P><p>
	<em><strong>Przy okresie mam bardzo silne b&oacute;le. Zanim skończyłam 20l. lekarz twierdził, że to przez okres dojrzewania (pierwsze lata były prawie bezbolesne). Mam 25 lat i b&oacute;l jest mniejszy, ale nie dużo. Czy cos się dzieje?</strong></em><br />
	Wyrozniamy dwa rodzaje b&oacute;lu miesiączkowego: pierwotny - dokuczający gł&oacute;wnie młodym dziewczynom, i wt&oacute;rny - pojawiający się u kobiet starszych, mających regularne cykle. Ten pierwszy wywoływany jest wyłącznie przez czynniki hormonalne i, wyjątkowo intensywne skurcze macicy. Przyczyną drugiego są zazwyczaj zmiany chorobowe, jak np. stany zapalne lub wada macicy.</p>
<p>
	B&oacute;l miesiączkowy odczuwany jest zwykle w dole brzucha, może promieniować na nogi, a także objawiać się bolesnością okolic dolnego odcinka kręgosłupa. Kobiety skarżą się na charakterystyczne skurcze, ukłucia, b&oacute;l pulsujący bądź ciągły. Towarzyszą mu b&oacute;le głowy, drażliwość, biegunka, zaparcia, a nawet wymioty. B&oacute;l pojawia się na kilka godzin przed okresem albo wraz z jego rozpoczęciem, swoje apogeum osiąga po 24 godzinach, a po dw&oacute;ch dniach zanika.</p>
<p>
	Na bolesne miesiączki narzeka większość kobiet, kt&oacute;ra odczuwa je w mniejszym lub większym stopniu. B&oacute;l wywołują&nbsp;skurcze macicy - organizm w ten spos&oacute;b pozbywa się złuszczanych fragment&oacute;w błony śluzowej wyściełających jej wnętrze. Jeśli szyjka macicy jest wąska, przechodząca przez nią śluz&oacute;wka (endometrium) może powodować dodatkowy b&oacute;l. Ponadto b&oacute;l może wzmagać tyłozgięcie macicy, jak r&oacute;wnież stres i silne przeżycia emocjonalne.</p>
<p>
	Wśrod innych przyczyn nalezy pamietac o<br />
	&middot; <a href="http://www.mamazone.pl/artykuly/mama/zdrowie/dolegliwosci-i-choroby/2009/endometrioza.aspx" target="_blank" title="Endometrioza">endometriozie</a>/adenomiozie&nbsp;- śluz&oacute;wka macicy znajduje się też w innych miejscach jamy brzusznej, a na działanie hormon&oacute;w reaguje tak samo, jak ta w macicy - zaczyna się złuszczać i wywołuje krwawienie.<br />
	&middot; <a href="http://www.mamazone.pl/artykuly/chce-byc-mama/nieplodnosc/2009/miesniaki-macicy.aspx" target="_blank" title="Mięśniaki macicy">mięśniakach macicy</a>&nbsp;- łagodne guzki w ścianie macicy, zmniejszają kurczliwość poszczeg&oacute;lnych fragment&oacute;w macicy, wydłużają też krwawienia miesiączkowe, powodują, że są one bardziej obfite<br />
	&middot; polipach<br />
	&middot; zaburzeniach czynnosci jajnika<br />
	&middot; <a href="http://www.mamazone.pl/artykuly/mama/zdrowie/dolegliwosci-i-choroby/2010/zapalenie-przydatkow.aspx" target="_blank" title="Zapalenie przydatków">stanach zapalnych przydatk&oacute;w</a>,&nbsp;czyli jajnik&oacute;w, jajowod&oacute;w i więzadeł macicy.<br />
	&middot; niedorozw&oacute;ju bądź zniekształcenie szyjki macicy<br />
	Sugeruje kontakt z lekarzem. Po zbadaniau Pani/diagnostyce laboratoryjnej/obrazowej zaproponuje PAni kilka opcji leczenia problemu.</p>
<p>
	<em><strong>Co oznaczają Erytrocyty świeże w moczu 5-10?</strong></em><br />
	Z dużą dozą prawdopodobieństwa o piasku lub kamicy dr&oacute;g moczowych lub infekcji. Jeżeli kolejne oceny pomimo spożywania 2.5-3 litr&oacute;w płyn&oacute;w na dobę i stosowania lek&oacute;w odkażających drogi moczowe nie przyniosą rezultatu - konieczna będzie cystoskopia.</p>
<p>
	<em><strong>Jestem w 20tyg 1 ciąży. Ruchy dziecka zaczęłam odczuwać dopiero 4 dni temu a i tak jedynie kiedy się położę czy to normalne? Czytałam że inne kobiety czują ruchy już czasem od 16 tygodnia przez cały dzień.</strong></em><br />
	Proszę się nie niepokoić. Pierwiastka odczuwa ruchy naczęściej od 20 tygodnia ciąży, wielorodki niekiedy wcześniej - od 16-18 tygodnia. Ruchu te będą tak dyskretne, że wręcz będzie je Pani uznawała ze wyraz czynności persytaltycznej jelita. Z czasem sęe nasilą, zwłaszcza w godzinach wieczornych, a nawet mogą sprawiać Pani dyskomfort.</p>
<p>
	<em><strong>Witam. Jestem miesiąc po cesarskim cięciu ( przedwczesny por&oacute;d 24 tydzień), chciałabym się dowiedzieć kiedy najszybciej będę mogła starać się ponownie o dziecko.</strong></em><br />
	Optymalnym odstępem jest okres 2-3 lat (gojenie się blizny pod kątem jej wytrzymałości biomechanicznej). Najmniejszy odstęp nie powinien byc kr&oacute;tszy niż rok.</p>
<p>
	<em><strong>Moja c&oacute;rka ma 16l, chce iść do ginekologa na pierwszą wizytę. Jak wygląda taka wizyta, czy możemy iść do ginekologa dla dorosłych?</strong></em><br />
	Pierwsza wizyta u ginekologa zazwyczaj budzi u nastolatki mieszane odczucia. Sam fakt rozpoczęcia miesiączkowania nie jest powodem do wizyty u ginekologa. Młode kobiety przed&nbsp; wejściem w okres pełnoletności rzadko decydują się na spotkanie z lekarzem tej specjalności, chyba że zgłaszają dolegliwości ze strony narządu płciowego. W przypadku zdrowych dziewcząt najczęstszym powodem planowanej wizyty u ginekologa jest chęć uzyskania porady w zakresie metod&nbsp; regulacji poczęć. Jednak o ile polskie prawo zezwala na kontakty seksualne z kobietami, kt&oacute;re ukończyły 16 lat, to lekarz nie może jednak przeprowadzić klasycznego badania ginekologicznego bez zgody opiekuna prawnego, jeżeli pacjent nie jest pełnoletni. Podobna sytuacja dotyczy możliwości wypisania przez ginekologa recepty na leki ginekologiczne, w tym na&nbsp; hormonalne środki antykoncepcyjne.&nbsp; Należy pamiętać, że te ostatnie&nbsp; mogą mieć zastosowanie w leczeniu niekt&oacute;rych schorzeń ginekologicznych, kiedy to wykorzystuje się ich działanie pozaantykoncepcyjne. W takiej sytuacji zgodę na leczenie musi r&oacute;wnież wyrazić opiekun prawny- najcześciej kt&oacute;ryś z rodzic&oacute;w. Badanie lekarskie obejmuje zebranie dokładnego wywiadu: chorobowego, rodzinnego, socjalnego, pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, BMI, oceny dobrostanu&nbsp; piersi (jeżeli pacjentka sobie tego życzy), oceny struktur anatomicznych narządu płciowego (u kobiet wsp&oacute;łżyjących przez pochwę, u dziewic- przez odbytnicę), niekiedy połączonego z pobraniem rozmazu cytologicznego (tam, gdzie jest to możliwe). U kobiet z prawidłowymi cyklami miesiączkowymi, bez klinicznych objaw&oacute;w zaburzeń endokrynologicznych, nie ma uzasadnienia wykonywanie badań hormonalnych. W przypadku zaburzeń rytmu miesiączkowego lub przy klinicznej manifestacji innych problem&oacute;w endokrynologicznych (np. androgenizacja, hirsutyzm) należy rozważyć możliwość przeprowadzenia badań hormonalnych. Często lekarz proponuje poszerzenie diagnostyki narządu płciowego o badania obrazowe np. USG. Pacjentki, kt&oacute;re nie rozpoczęły jeszcze kontakt&oacute;w płciowych, powinny&nbsp; rozważyć możliwość aktywnej profilaktyki raka szyjki macicy (szczepienia p/wko onkogennym typom wirusa HPV). Pierwszy rozmaz cytoonkologiczny powinien być pobrany do 3 lat od rozpoczęcia wsp&oacute;łżycia lub do 25 roku życia u kobiet nie utrzymujących wcześniej kontakt&oacute;w płciowych. Na życzenie pacjenta lekarz może przeprowadzić szkolenie dotyczące profilaktyki chor&oacute;b przenoszonych drogą płciową, nowotwor&oacute;w narządu płciowego i gruczołu piersiowego, czy też zaleceniach dotyczących świadomego macierzyństwa.&nbsp; Wizyta u ginekologa nie jest więc taka &bdquo;straszna&rdquo;.</p>
<p>
	<em><strong>Odkąd pamiętam mam problem z upławami. Bez względu na stosowane środki są zawsze. Czy możliwe jest by taka była moja &quot;uroda&quot;- czy powinna się martwić?</strong></em><br />
	Obawiam sie ze bez zbadania Pani nie jestem w stanie się wypowiedzieć co do przyczyny/charakteru Pani dolegliwości. Mam nadzieję że tabela kt&oacute;rą zamieszczam poniżej pozwoli Pani zdiagnozować sw&oacute;j problem. Jeżeli nie są to fizjologiczne upławy zwiazane z produkcją eksudatu przez pochwę i szyjkę macicy bedzie Pani wymagała wsparcia lekarza. Pozdrawiam</p>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
	<tbody>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;">
				<p align="center">
					<strong>Najczęściej zgłaszane dolegliwości związane z infekcją pochwy</strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					<strong>Bakteryjne zapalenie pochwy</strong></p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					<strong>Rzęsistkowica pochwy</strong></p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					<strong>Drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu</strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					50% pacjentek nie zgłasza dolegliwości&nbsp;</p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					10-50 % pacjentek nie zgłasza dolegliwości&nbsp;</p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					10-20 % pacjentek nie zgłasza dolegliwości &nbsp;</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					Mierne upławy</p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					Obfite upławy</p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					Mierne lub średnio nasilone</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					Wyczuwa siÄ™ charakterystyczny &bdquo;rybi zapach&rdquo;&nbsp;</p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					ÅšwiÄ…d sromu</p>
				<p>
					Objawy dyzuryczne</p>
				<p>
					Dyskomfort podbrzusza</p>
				<p>
					Niekiedy wyczuwa siÄ™ nieprzyjemny zapach</p>
			</td>
			<td style="width:205px;">
				<p>
					Podrażnienie pochwy</p>
				<p>
					Dyspareunia</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;">
				<p align="center">
					<strong>Przedmiotowe</strong><strong>wykładniki infekcji pochwy</strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;height:242px;">
				<p>
					Mleczna, homogenna wydzielina pokrywajÄ…ca pochwÄ™ oraz przedsionek pochwy</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:242px;">
				<p>
					Zaczerwienienie sromu</p>
				<p>
					Zapalenie pochwy i szyjki macicy</p>
				<p>
					Punkcikowate zmiany na szyjce macicy &ndash; objaw truskawki</p>
				<p>
					Pieniste upławy -70% pacjentek</p>
				<p>
					Ż&oacute;łto-zielone upławy - 10-30% pacjentek</p>
				<p>
					5-15 % pacjentek&nbsp; - bez charakterystycznych objaw&oacute;w</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:242px;">
				<p>
					Zaczerwienienie sromu</p>
				<p>
					Pęknięcia/mikroowrzodzenia&nbsp; sk&oacute;ry sromu</p>
				<p>
					grudkowata wysypka okolicy sromu</p>
				<p>
					upławy: wodniste, homogenne lub serowate o kwaśnym lub neutralnym zapachu</p>
				<p>
					Satelitarne ogniska infekcji na sk&oacute;rze krocza, odbytnicy oraz ud</p>
				<p>
					Obrzęk sromu</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;height:46px;">
				<p align="center">
					<strong>Żaden z powyższych objaw&oacute;w podmiotowych i przedmiotowych nie jest swoisty dla konkretnego czynnika etiologicznego zapalenia pochwy/sromu</strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;height:46px;">
				<p align="center">
					&nbsp;</p>
				<p align="center">
					<strong>Diagnostyka laboratoryjna </strong></p>
				<p align="center">
					&nbsp;</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;height:242px;">
				<p>
					Odczyn pH wydzieliny pochwowej &gt; 4.5 (zazwyczaj &lt; 6.0)</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					W badaniu mikroskopowym obecne są tzw. kom&oacute;rki jeżowe</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					Test Whiffa z 10 % KOH (wyczuwalny rybi zapach)&nbsp; - pozytywny</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:242px;">
				<p>
					Odczyn ph wydzieliny pochwowej &gt; 4.5 ( zazwyczaj &gt; 6.0)</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					W badaniu mikroskopowym widoczne sÄ… ruchome pierwotniaki z charakterystycznÄ… witkÄ… (40-80% przypadk&oacute;w)</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					Test Whiffa z 10 % KOH (wyczuwalny rybi zapach)&nbsp; - zazwyczaj pozytywny</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:242px;">
				<p>
					Odczyn pH wydzieliny pochwowej &lt; 4.5</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					W badaniu mikroskopowym widoczne sÄ… pseudohyphae/hyphae (40-60% przypadk&oacute;w)</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
				<p>
					Test Whiffa z 10 % KOH (wyczuwalny rybi zapach)&nbsp; - negatywny</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;height:38px;">
				<p align="center">
					<strong>Leczenie</strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;height:38px;">
				<p>
					Algorytm I</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:38px;">
				<p>
					Algorytm II</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:38px;">
				<p>
					Algorytm III</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;height:38px;">
				<p align="center">
					<strong>Leczenie partnera seksualnego</strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width:205px;height:38px;">
				<p>
					Nie wymagane</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:38px;">
				<p>
					Konieczne</p>
			</td>
			<td style="width:205px;height:38px;">
				<p>
					Rutynowo nie jest zalecane</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;height:38px;">
				<p align="center">
					<strong>Wizyta kontrolna</strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="3" style="width:614px;height:38px;">
				<p align="center">
					Nieciężarne- tylko w sytuacji braku poprawy klinicznej lub nawrotu dolegliwości</p>
				<p align="center">
					Ciężarne - kontrolna ocena&nbsp; po 4 tygodniach od zakończenia leczenia</p>
			</td>
		</tr>
	</tbody>
</table>
<p>
	<em><strong>Co może być przyczyną bardzo bolesnego miesiączkowania (omdlenia, wymioty, silny b&oacute;l)? Do tego dochodzi nieregularne miesiączkowanie?</strong></em><br />
	Na bolesne miesiączki narzeka większość kobiet, kt&oacute;ra odczuwa je w mniejszym lub większym stopniu. B&oacute;l wywołują skurcze macicy - organizm w ten spos&oacute;b pozbywa się złuszczanych fragment&oacute;w błony śluzowej wyściełających jej wnętrze. Jeśli szyjka macicy jest wąska, przechodząca przez nią śluz&oacute;wka (endometrium) może powodować dodatkowy b&oacute;l. Ponadto b&oacute;l może wzmagać tyłozgięcie macicy, jak r&oacute;wnież stres i silne przeżycia emocjonalne.<br />
	Najcześciej są to zaburzenia cyklu płciowego na tle hormonalnym, zazwyczaj prowadzące do przedłużonych i obfitych miesiączek, często ze skrzepami (przeciskanie się skrzepu przez wąski kanał szyjki jest jak miniporod),&nbsp; wady rozwojowe/nabyte narządu płciowego, zmiany organiczne w obrębie narządu płciowego (polipy, mięsniaki, torbiele), nadmierna czynność skurczowa mieśnia macicy, niski pr&oacute;g wytrzymałosci na b&oacute;l, wsteczne krwawienie przez ujścia brzuszne jajow&oacute;d&oacute;w do&nbsp; jamy brzusznej czy endometrioza . Przyczyn jest wiele ale dysponujemy szeroki portfolio lek&oacute;w ktorych stosowanie może przynieść wymierną ulgę w tych trudnych dniach.</p>
<p>
	<em><strong>Niecały miesiąc zażywam tabletki antykoncepcyjne Cilest, przez cały miesiąc wraz z braniem tabletek, cały czas mam plamienia, kt&oacute;re wyglądają jak miesiączka.</strong></em><br />
	&nbsp;Brudzenia lub plamienia z dr&oacute;g rodnych w początkowym okresie stosowania antykoncepcji hormonalnej są zgłaszane 5 %-20% pacjentek. Zazwyczaj mają one miejsce w trakcie stosowania pierwszych kilku opakowań leku. Lekarz powinien o tym uprzedzić oraz poinformować, że nie jest to pow&oacute;d do niepokoju.<br />
	U pacjentek stosujących długotrwale złożoną antykoncepcję hormonalną (tabletki, plastry, pierścienie dopochwowe) ma prawo wystąpić krwawienie z dr&oacute;g rodnych o nieprzewidywalnym profilu co do czasu wystąpienia, obfitości i długości jego trwania. Co więcej- objaw ten może wystąpić nawet po kilku latach stosowania leku. Tego typu krwawienie nazywamy krwawieniem przełomowym. Dotyczy ono zazwyczaj 5%-8% kobiet. Jeżeli lekarz wykluczy przyczynę organiczną krwawienia ( polipy, mięśniaki, nadżerka, nowotw&oacute;r) to sam fakt jego wystąpienia nie ma żadnego znaczenia medycznego. Takie krwawienie nie ma większego znaczenia jeżeli chodzi o skuteczność antykoncepcji. Niewątpliwie krwawienie przełomowe może być dla pacjentki uciążliwe z punktu widzenia szeroko pojętej &bdquo;jakości życia&rdquo;. Przecież nikt nie chce ciągle borykać się z problemami natury higienicznej, kt&oacute;re związane są z taką nadprogramową i czasami długotrwała &bdquo;miesiączką&rdquo;.<br />
	Przyczyną krwawienia przełomowego jest silne działanie atrofizujące wywierane przez składnik gestagenowy leku antykoncepcyjnego na błonę śluzową macicy. Jest to jeden z kilku mechanizm&oacute;w kt&oacute;re zapobiegają zaistnieniu ciąży u kobiet stosujących hormonalne metody regulacji poczęć.&nbsp; Ponieważ u części pacjentek stosujących antykoncepcję hormonalną obserwuje się wzrost pęcherzyka jajnikowego, kt&oacute;ry jednak nie osiąga średnicy przy kt&oacute;rej dochodzi do owulacji, produkowane przez taki pęcherzyk estrogeny powodują wzrost nieco wyższej błony śluzowej macicy. Zahamowanie wzrostu pęcherzyka (i uwalniania estrogen&oacute;w) przez tabletkę antykoncepcyjną doprowadza do sytuacji, gdzie hormon gestagenowy zawarty w leku wywołuje przedwczesne krwawienie. Jego intensywność, jak też obecność element&oacute;w morfotycznych (skrzepy, fragmenty tkankowe) zależy od wysokości endometrium. Im jest ono wyższe tym krwawienie jest bardziej obfite i często może występować ze skrzepami. Jeżeli błona śluzowa macicy jest niska ma ono charakter skąpego plamienia lub brudzenia. Jeżeli pacjentka nie akceptuje tego objawu lub sytuacja się przedłuża należy udać sie do ginekologa, kt&oacute;ry po zbadaniu i wykluczeniu zmian organicznych zaproponuje odpowiednią modyfikację leczenia. &nbsp;<br />
	<br />
	W przypadku nietypowego, podejrzanego krwawienia z dr&oacute;g rodnych u pacjentki stosującej antykoncepcję hormonalną obowiązkiem każdego&nbsp; lekarza jest wykluczenie ciąży ( u kobiet w okresie rozrodczym) oraz&nbsp; patologii w zakresie narządu płciowego (zmiany&nbsp; organiczne), zazwyczaj u kobiet starszych.&nbsp; Najczęściej chodzi tu o zmiany makroskopowo widoczne na szyjce macicy ( nadżerka, polipy szyjkowe, ogniska endometriozy)&nbsp; lub obecne w&nbsp; macicy (mięśniaki). Bardzo rzadko mamy doczynienia ze zmianami w obrębie pochwy ( urazy mechaniczne, guzki, owrzodzenia)&nbsp; i dolnego odcinka dr&oacute;g moczowych. Z punktu widzenia szeroko pojętej profilaktyki onkologicznej każda zmiana budząca niepok&oacute;j (owrzodzenia szyjki macicy,&nbsp; guzki pochwy, zwłaszcza krwawiące) wymaga bezwzględnej diagnostyki histopatologicznej. Badanie ginekologiczne, USG narząd&oacute;w miednicy mniejszej, ocena stężenia hormonu ciążowego a w wyjątkowych przypadkach- diagnostyczne wyrysowanie kanału szyjki macicy oraz jamy macicy, pozwalają ustalić rozpoznanie sytuacjach wątpliwych. Dopiero wykluczenie zmian budzących niepok&oacute;j onkologicznych ( zwłaszcza u kobiet starszych) umożliwia dalsze, bezpieczne&nbsp; stosowanie złożonej antykoncepcji hormonalnej.</p>
<p>
	<em><strong>Słyszałam, że niekt&oacute;re kobiety walczą z grzybica pochwy nawet od kilkunastu lat z przerwami. Czy można tego uniknąć? Czy to zależy od czynnik&oacute;w niezależnych od nas?</strong></em><br />
	Etiopatogeneza VVC/rVVC ma charakter wieloczynnikowy. Rozw&oacute;j infekcji drożdżakowej pochwy i sromu jest najczęściej wynikiem zaburzenia r&oacute;wnowagi biocenozy pochwy. Pod wpływem licznych czynnik&oacute;w egzo- i endogennych ekosystem pochwy aktywnej seksualnie kobiety podlega kr&oacute;tkoterminowym fluktuacjom, zar&oacute;wno ilościowym, jak i jakościowym, co może prowadzić do rozwoju zakażenia grzybiczego. Wśr&oacute;d czynnik&oacute;w promujących wystąpienie objawowego epizodu VVC wymienia się:<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;aktywność seksualna (wczesne rozpoczęcie wsp&oacute;łżycia, częste wsp&oacute;łżycie, ryzykowne zachowania seksualne, nowy partner seksualny w ciągu ostatnich 6 m-cy, wsp&oacute;łżycie w okresie miesiączki, seks oralno-genitalny,&nbsp; seks analny, DTA, IUD, diafragmy, spermicydy, lubrykanty)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;zmiany statusu hormonalnego organizmu (okres rozrodczy, cykl płciowy, ciąża, poł&oacute;g,&nbsp; HTZ, DTA, glikokortykosterydoterapia, tamoksifen, schorzenia endokrynologiczne np. niekontrolowana lub źle prowadzona cukrzyca, choroba Cushinga)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;błędy dietetyczne &ndash; nadmiar cukr&oacute;w rafinowanych (słodycze, soki, jogurty)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;zaburzenia odporności (AIDS, sterydoterapia, immunosupresja)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;patologie w obrębie żeńskiego narządu płciowego (bakteryjne zapalenie pochwy)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;zabiegi chirurgiczne w obrębie narządu rodnego (stan po wycięciu macicy)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;nawyki higieniczne (irygacje, przesadna dbałość o higienę sromu, dobrze dopasowana nieprzewiewna bielizna z wł&oacute;kien syntetycznych)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;nieracjonalne stosowanie antybiotyk&oacute;w zwłaszcza u bezobjawowych nosicielek (zmniejszenie/wyparcie fakultatywnych pałeczek kwasu mlekowego z pochwy, brak ochronnego działania nadtlenku wodoru, bakteriocyn, promocja wzrostu C. albicans oraz C.glabrata w przewodzie pokarmowym i pochwie) &nbsp;<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;wiek &lt; 40 roku życia<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;czynniki genetyczne (rasa czarna, grupy krwi ABO-Lewis o fenotypie nie wydzielajÄ…cym niekt&oacute;rych klas immunoglobulin)<br />
	&bull;&nbsp;&nbsp; &nbsp;inne czynniki: niedob&oacute;r żelaza, podrażnienia chemiczne, atopia, odczyny alergiczne i uczulenia na środki higieny osobistej, papier toaletowy, tampony i podpaski higieniczne<br />
	Profilaktyka VVC u kobiet stosujących DTA&nbsp; polega na wyeliminowaniu czynnik&oacute;w ryzyka zakażenia.&nbsp; Probiotyki są ciekawą opcją aktywnej profilaktyki zakażeń pochwy i sromu. Te suplementy diety zawierają drobnoustroje, kt&oacute;re podawane drogą doustną lub wprowadzone bezpośrednio do określonego narządu, np. pochwy, mają wywierać korzystny wpływ na organizm gospodarza poprzez poprawę i/lub przywr&oacute;cenie r&oacute;wnowagi w biocenozie mikroflory pochwy, dolnego odcinka dr&oacute;g moczowych lub przewodu pokarmowego. Szczepy wykorzystywane w preparatach dedykowanych dla pochwy powinny być wyizolowane z prawidłowej mikroflory pochwy, regulować jej skład poprzez konkurencję w dostępie do składnik&oacute;w odżywczych oraz wykazywać antagonizm&nbsp; w stosunku do patogen&oacute;w kolonizujących narząd płciowy oraz dolny odcinek dr&oacute;g moczowych. Warunkiem uzyskania długotrwałego efektu ochronnego w pochwie jest zastosowanie jako probiotyk&oacute;w szczep&oacute;w Lactobacillus, kt&oacute;rych charakterystyka mikrobiologiczna i metaboliczna zbliżona byłaby do zaobserwowanej dla prawidłowej flory pochwy niezależnie od r&oacute;żnic rasowych, środowiskowych czy geograficznych. Niezwykle pożądaną cechą probiotyk&oacute;w jest ich zdolność do koegzystencji z fakultatywnymi pałeczkami kwasu mlekowego, charakterystycznymi dla danej populacji kobiet, w kt&oacute;rej mają być powszechnie zastosowane.&nbsp; Badania nad zastosowaniem u ludzi wyselekcjonowanych szczep&oacute;w drobnoustroj&oacute;w probiotycznych&nbsp; potwierdziły ich zdolność do kolonizacji narząd&oacute;w, kt&oacute;re te bakterie zwyczajowo zasiedlają. Dało to podstawy do zastosowania lek&oacute;w probiotycznych jako elementu uzupełniającego terapię tradycyjnymi preparatami przeciwgrzybicznymi czy przeciwbakteryjnymi. Co więcej, kontynuacja tego typu leczenia uzupełniającego po zakończeniu właściwego leczenia przyczynowego, ma na celu uzyskanie długotrwałego wyleczenia i/lub zmniejszenie częstości nawrot&oacute;w infekcji w obrębie pochwy. Takich danych dostarczają wyniki randomizowanych badań klinicznych, w kt&oacute;rych pacjentki systematycznie stosowały Lactobacillus rhamnosus typ GR-1 oraz Lactobacillus reuteri typ RC-14. Aktualnie prowadzone są badania nad nowymi generacjami probiotyk&oacute;w, kt&oacute;re byłby zdolne do wytworzenia na ścianach pochwy ochronnego płaszcza (biofilmu) oraz produkcji substancji o działaniu przeciwdrożdżakowym i przecibakteryjnym.</p>
<p>
	<em><strong>Mam 22 lata i od 6 lat walczę z nadżerką obejmująca całą szyjkę macicy. Jak mogę ją zwalczyć? Mam straszne upławy i nie mogę wsp&oacute;łżyć. Jest jakiś spos&oacute;b pielęgnacji by załagodzić objawy? Proszę o radę.</strong></em><br />
	Jeżeli jest ona faktycznie przyczyna Pani problemu to po prostu musi Pani podjąć działania mające na celu usunięcie nieprawidłowego nabłonka z tarczy części pochwowej. Proszę wykonać cytologię/kolposkopię i rozważyć możliwość krioterapii lub waporyzacji energią lasera. Jeżeli jednak upławy nie są związane ze zmianą na szyjce - konieczne będzie leczenie celowane pod kątem infekcji bakteryjnej/drożdżakowej pochwy i sromu.</p>
<p>
	<em><strong>Czy leczy się bakterie escherie coli w pochwie? Nie raz piecze i delikatnie swędzi.</strong></em><br />
	Jak najbardziej tak. E.coli jest flora patogenna, kt&oacute;ra co prawda może kolonizować przedsionek pochwy, pochwę oraz cewkę moczową ale nie może dominować w biocenozie pochwy. Z tego powodu sugeruje kontakt z lekarzem, kt&oacute;ry przeprowadzi leczenie erydykacyjne gałkami z metronidazolem, lub sulfoguanindyna lub ciprofloksacyna.</p>
<p>
	<em><strong>Co powoduje nieprzyjemny zapach z okolic intymnych?</strong></em><br />
	W przypadku dysbakteriozy waginalnej są to aminy biogenne: putrescyna, kadaweryna i spermidyna, kt&oacute;re są produktami metabolizmu bakterii beztlenowych. Niekiedy zapach ten jest potęgowany amoniakalnym zapachem moczu. Podobny objaw dotyczy części pacjentek z rzęsitskowicą. Natomiast w przypadku drożdżycy ma on charakter neutralny, lekko kwaśny lub drożdżowy.</p>
<p>
	<em><strong>Jak dobrać najlepsze tabletki antykoncepcyjne skoro lekarz nie chce zlecić badań na poziom hormon&oacute;w?</strong></em><br />
	Jest to typowy mit panujący wśr&oacute;d części pacjentek, ale i o dziwo wśr&oacute;d lekarzy. Nie dopiera się tabletek antykoncepcyjnych pod kątem poziomu hormon&oacute;w. Nie ma to żadnego znaczenia. Jeżeli już to pod kątem ewentualnego ryzyka terapii (zakrzepica/zatorowość) -&nbsp; tutaj wyb&oacute;r zależy od dawki komponenty estrogenowej lub typu estrogenu ( syntetyczny/naturalny) i składnika gestagenowego pod kątem siły działania, efektu kosmetycznego czy zdolności do p/działania efektowi zatrzymania wody w organizmie.</p>
<p>
	<em><strong>Czy zażywanie tabletek Diane 35 jest bezpieczne?</strong></em><br />
	Diane 35 i pochodne generyczne ( OC-35, Syndi -35 ec, ect) są lekami zarejestrowanymi do leczenia androgenizacji (trądzik, łojotok, stan zapalny, łysienie andorogenozależne, łagodne postaci ehirsutyzmu). Lek nie jest zarejestrowany jako tabletka antykoncepcyjna - pomimo iż wykazuje silne i pewne działanie antykoncepcyjne. Jak każdy lek gestagenowo-estrogenowy może mieć niekorzystne działania&nbsp; na ustr&oacute;j ludzki, gł&oacute;wnie związany z zakrzepicą/zatorowością. Dlatego tak jak w przypadku tabletek, lekarz powinien rozważyć korzyści-ryzyko terapii wg zagrożenia wynikającego z wywiadu chorobowego pacjentki (otyłość, nadciśnienie, hypercholetserolemia, palenie papieros&oacute;w, wrodzone zaburzenia krzepnięcia, etc, etc). Aktualnie, pomimo medialnego szumu, trwają prace, dlaczego na terenie Francji doszło do kilku przypadk&oacute;w zatorowości/zakrzepicy. Być może po prostu lek został źle zaordynowany - jeżeli chodzi o wskazania, czas trwania terapii oraz grupy pacjentek.<br />
	<br />
	<em><strong>Czy można uodpornić się na tabletki antykoncepcyjne przez nieprawidłowe zażywanie? Przez długi czas brałam więcej o 2,3 a teraz boje się że normalna dawka nie zadziała.</strong></em><br />
	Proszę tego nigdy nie robić! Jest to niedopuszczalne z punktu widzenia bezpieczeństwa terapii. Robi sobie Pani po prostu krzywdę. Zwiększa Pani ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych i uszkodzenia wątroby/ kancerogenezy w spos&oacute;b nie do zaakceptowania. Nie można się uodpornić na stosowanie tabletek pod kątem hamowania owulacji. Jeżeli przyjmuje Pani lek zdyscyplinowanie - nie zajdzie Pani w ciążę stosując zalecaną przez producenta dawkę.</p>
<p>
	<em><strong>Mam 30 lat i biorę regularnie pigułki. Mimo to średnio co drugi miesiąc zdarza mi się krwawienie (podczas zażywania pigułek). Jest to słabe krwawienie ale trwa czasami nawet 12 dni. Co może być przyczyną?</strong></em><br />
	&nbsp;Brudzenia lub plamienia z dr&oacute;g rodnych w początkowym okresie stosowania antykoncepcji hormonalnej są zgłaszane 5 %-20% pacjentek. Zazwyczaj mają one miejsce w trakcie stosowania pierwszych kilku opakowań leku. Lekarz powinien o tym uprzedzić oraz poinformować, że nie jest to pow&oacute;d do niepokoju.<br />
	U pacjentek stosujących długotrwale złożoną antykoncepcję hormonalną (tabletki, plastry, pierścienie dopochwowe) ma prawo wystąpić krwawienie z dr&oacute;g rodnych o nieprzewidywalnym profilu co do czasu wystąpienia, obfitości i długości jego trwania. Co więcej- objaw ten może wystąpić nawet po kilku latach stosowania leku. Tego typu krwawienie nazywamy krwawieniem przełomowym. Dotyczy ono zazwyczaj 5%-8% kobiet. Jeżeli lekarz wykluczy przyczynę organiczną krwawienia ( polipy, mięśniaki, nadżerka, nowotw&oacute;r) to sam fakt jego wystąpienia nie ma żadnego znaczenia medycznego. Takie krwawienie nie ma większego znaczenia jeżeli chodzi o skuteczność antykoncepcji. Niewątpliwie krwawienie przełomowe może być dla pacjentki uciążliwe z punktu widzenia szeroko pojętej &bdquo;jakości życia&rdquo;. Przecież nikt nie chce ciągle borykać się z problemami natury higienicznej, kt&oacute;re związane są z taką nadprogramową i czasami długotrwała &bdquo;miesiączką&rdquo;.<br />
	Przyczyną krwawienia przełomowego jest silne działanie atrofizujące wywierane przez składnik gestagenowy leku antykoncepcyjnego na błonę śluzową macicy. Jest to jeden z kilku mechanizm&oacute;w kt&oacute;re zapobiegają zaistnieniu ciąży u kobiet stosujących hormonalne metody regulacji poczęć.&nbsp; Ponieważ u części pacjentek stosujących antykoncepcję hormonalną obserwuje się wzrost pęcherzyka jajnikowego, kt&oacute;ry jednak nie osiąga średnicy przy kt&oacute;rej dochodzi do owulacji, produkowane przez taki pęcherzyk estrogeny powodują wzrost nieco wyższej błony śluzowej macicy. Zahamowanie wzrostu pęcherzyka (i uwalniania estrogen&oacute;w) przez tabletkę antykoncepcyjną doprowadza do sytuacji, gdzie hormon gestagenowy zawarty w leku wywołuje przedwczesne krwawienie. Jego intensywność, jak też obecność element&oacute;w morfotycznych (skrzepy, fragmenty tkankowe) zależy od wysokości endometrium. Im jest ono wyższe tym krwawienie jest bardziej obfite i często może występować ze skrzepami. Jeżeli błona śluzowa macicy jest niska ma ono charakter skąpego plamienia lub brudzenia. Jeżeli pacjentka nie akceptuje tego objawu lub sytuacja się przedłuża należy udać się do ginekologa, kt&oacute;ry po zbadaniu i wykluczeniu zmian organicznych zaproponuje odpowiednią modyfikację leczenia. &nbsp;<br />
	&nbsp;W przypadku nietypowego, podejrzanego krwawienia z dr&oacute;g rodnych u pacjentki stosującej antykoncepcję hormonalną obowiązkiem każdego&nbsp; lekarza jest wykluczenie ciąży ( u kobiet w okresie rozrodczym) oraz&nbsp; patologii w zakresie narządu płciowego (zmiany organiczne), zazwyczaj u kobiet starszych.&nbsp; Najczęściej chodzi tu o zmiany makroskopowo widoczne na szyjce macicy ( nadżerka, polipy szyjkowe, ogniska endometriozy)&nbsp; lub obecne w&nbsp; macicy (mięśniaki). Bardzo rzadko mamy do czynienia ze zmianami w obrębie pochwy ( urazy mechaniczne, guzki, owrzodzenia)&nbsp; i dolnego odcinka dr&oacute;g moczowych. Z punktu widzenia szeroko pojętej profilaktyki onkologicznej każda zmiana budząca niepok&oacute;j (owrzodzenia szyjki macicy,&nbsp; guzki pochwy, zwłaszcza krwawiące) wymaga bezwzględnej diagnostyki histopatologicznej. Badanie ginekologiczne, USG narząd&oacute;w miednicy mniejszej, ocena stężenia hormonu ciążowego a w wyjątkowych przypadkach- diagnostyczne wyrysowanie kanału szyjki macicy oraz jamy macicy, pozwalają ustalić rozpoznanie sytuacjach wątpliwych. Dopiero wykluczenie zmian budzących niepok&oacute;j onkologicznych (zwłaszcza u kobiet starszych) umożliwia dalsze, bezpieczne&nbsp; stosowanie złożonej antykoncepcji hormonalnej.</p>
<p>
	<em><strong>Czy tabletki hormonalne &quot;Reg&oacute;lon&quot; mogą zaszkodzić lub wpłynąć jakoś na powiększenie się torbieli piersi?</strong></em><br />
	Rozumiem, że wykluczony został przednowotworowy lub nowotworowy charakter problemu badaniem piersi fizykalnym i/lub obrazowym. Jeżeli tak, to tabletki wręcz poprawiają jakość życia pacjentek (pozaantykoncepcyjny efekt działania DTA) co zostało udokumentowane w publikacjach naukowych już od lat 80 ubiegłego stulecia. Może je więc Pani stosować. Oczywiście proszę nadzorować okresowo dobrostan piersi.</p>
<p>
	<em><strong>Jestem po porodzie. Mamy problem z partnerem gdyż nie możemy wsp&oacute;łżyć, jestem w pewnym sensie za płytka. A wszelkie pr&oacute;by przebicia bolą. Czy można coś z tym zrobić?</strong></em><br />
	Powinien Panią zbadać lekarz. Jeżeli było nacinane krocze, być może blizna kt&oacute;ra wytworzyła się po szyciu przewęziła przedsionek pochwy lub doszło wręcz do zrośnięcia/zarośnięcia jej ścian/światła w okresie połogu. Lekarz oceni podatność krocza i stan pochwy. Jeżeli okaże się, że blizna po szyciu krocza stanowi problem, lub krocze jest wysoko podszyte, zaproponuje Pani orekcję chirurgiczną. Alternatywa w niekt&oacute;rych przypadkach jest estrogenoterapia miejscowa oraz masaż.</p>
<p>
	<em><strong>Mam 33 lata i strasznie nasilającą się suchość pochwy. Czy są jakieś tabletki kt&oacute;re mi pomogą? Żel jest pomocny ale chwilowo.</strong></em><br />
	Na suchość pochwy w r&oacute;żnych okresach życia uskarża się 27-55% respondentek, a odsetek ten wzrasta do 62%-73% kobiet leczonych onkologicznie z powodu raka gruczołu piersiowego.&nbsp; Podrażnienie, świąd, pieczenie sromu i pochwy to problem 18.6% ankietowanych.&nbsp; Dyspareunia lub lęk przed wsp&oacute;łżyciem dotyczy 40%-88% kobiet po 50 roku życia, zwłaszcza po zabiegach uroginekologicznych lub wycięciu macicy, a nawracające infekcje dolnego odcinka układu moczowego są powodem zgłoszenia się po poradę lekarską u co piątej ankietowanej. Ponad 11% kobiet po menopauzie zgłasza dyskomfort na tle nieprawidłowej wydzieliny w pochwie a z powodu objaw&oacute;w dyzurycznych, częstomoczu i nietrzymania moczu będzie cierpieć odpowiednio 5.2%, 16.5% oraz 10.4% kobiet. Tylko 25% kobiet cierpiących z tego powodu zgłosi ten problem swojemu lekarzowi.<br />
	Zbliżony obraz kliniczny, zgłaszany jest często przez młode kobiety po leczeniu onkologicznym (chemioterapia, radio i brachyterapia, adiuwantowa terapia antygonadotropowa, tamoxifen),&nbsp; immunosupresyjnym (przeszczepy narządowe/tkankowe) oraz u pacjentek długotrwale stosujących leki antygonadotropowe z powodu endometriozy, mięśniak&oacute;w macicy, rozrost&oacute;w endometrium, nieprawidłowego profilu krwawień z dr&oacute;g rodnych a nawet dziewczynek leczonych z powodu przedwczesnego dojrzewania płciowego. Na dolegliwości ze strony pochwy i sromu mogą się uskarżać także pacjentki, kt&oacute;re nie weszły jeszcze w okres naturalnej menopauzy, ale cierpią na zaburzenia endokrynologiczne (I, III, V, VI i&nbsp; VII grupa wg klasyfikacji WHO), po porodzie, długotrwale karmiące piersią lub leczone lekami z grupy SERM, SEEM, agonistami/antagonistami GnRH, inhibitorami aromatazy, glikokortykosterydami lub długotrwale stosujące antykoncepcję hormonalną.<br />
	Także pewien odsetek zdrowych, młodych kobiet będzie wymagał miejscowej terapii,kt&oacute;rej zadaniem będzie poprawa funkcji pochwy i sromu, pomimo zachowania aktywności endokrynnej jajnika. Są to zazwyczaj aktywne seksualnie, miesiączkujące kobiety lub dziewczęta w okresie pokwitania, u kt&oacute;rych zachodzi potrzeba przywr&oacute;cenia/odtworzenia/utrzymania/zachowania dobrostanu obszaru urogenitalnego (normalizacja indeks&oacute;w cytologicznych, odtworzenie fizjologicznej biocenozy pochwy), stosujących często antybiotyki, leki dopochwowo, z odczynami alergicznymi pochwy i sromu (kosmetyki, środki do higieny intymnej, wkładki i tampony&nbsp; higieniczne), nadużywających irygacji, podatnych na urazy mechaniczne pochwy i sromu na tle wsp&oacute;łżycia, cierpiących na dysfunkcje seksualne, dyspareunię, leczonych z powodu nawracających infekcji obszaru urogenitalnego, zgłaszających dyskomfort intymnych rejon&oacute;w ciała ze względu na stosowana formę antykoncepcji lub operowanych wcześniej z powodu wad rozwojowych narządu płciowego (wytworzenie neowaginy).<br />
	Skuteczna terapia tego problemu to, z klinicznego punktu widzenia, uzyskanie właściwej r&oacute;wnowagi pomiędzy redukcją dokuczliwych objaw&oacute;w urogenitalnych, stopniem nasilenia działań niepożądanych generowanych przez zastosowane leki a szansą na całkowite ustąpienie lub jak najdłuższą remisję bez nawrotu dolegliwości. Idealny schemat terapeutyczny powinien być łatwy w użyciu, efektywny w jak najkr&oacute;tszym okresie stosowania, szybko i długotrwale znosić uciążliwe objawy&nbsp; na tle atrofii urogenitalnej. Leczenie nie powinno generować działań niepożądanych zar&oacute;wno miejscowych jak i systemowych, efektywnie zapobiegać nawrotom dolegliwości na tle zanik&oacute;w w obrębie narządu płciowego oraz nie powodować istotnego obciążenie finansowego dla budżetu pacjentki. W celu poprawy jakości życia pacjentki z objawami urogenitalnymi na tle hypoestrogenizmu możemy stosować hormonalną terapię zastępczą, miejscową i/lub systemową, oraz metody niehormonalne.<br />
	Niehormonalne opcje Å‚agodzenia objaw&oacute;w atrofii urogenitalnej<br />
	&bull; Regularne wsp&oacute;łżycie płciowe<br />
	&bull; Środki nawilżające (lubrykanty): wodne, olejowe, silikonowe, glicerynowe<br />
	&bull; Polikarbofil<br />
	&bull; Pektyny<br />
	&bull; Wazelina<br />
	&bull; Ekstrakty roślinne:Przystęp biały (Bronia alba), widłak gwiaździsty, babimor (Lycopodium clavatum), pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna), pokrzywa (Urtica dioica), żywokost lekarski (Symphytum officinale), dzięgiel chiński - &bdquo;dong quai&rdquo; (Angelika sinensis), serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca), si&oacute;dmaczek leśny-&bdquo;chickweed wintergreen&rdquo;, (Trientalis europaea), dziki pochrzyn - &ldquo;wild yam&rdquo; (Dioscorea mexicana)<br />
	&bull; Probiotyki<br />
	&bull; Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, E i D<br />
	Efektywną opcją leczenia niehormonalnego łagodzącego dolegliwości obszaru urogenitalnego o długim czasie działania są globulki lub kremy zawierające kwas hialuronowy- substancję odgrywającą istotną rolę w procesach gojenia uszkodzonych tkanek.<br />
	Miejscowo stosowany kwas hialuronowy tworzy w obszarze uszkodzenia tkankowego ochronny biofilm, izolujący ranę od niekorzystnych czynnik&oacute;w środowiska, uwadnia i chroni ją przed ponownym urazem (zadrapanie, otarcie), nadkażeniem, oraz skraca i optymalizuje przebieg &bdquo;wrażliwego&rdquo;, wczesnego etapu gojenia rany.&nbsp; Kwas hialuronowy zmniejsza dyskomfort b&oacute;lowy w rejonie urazu tkankowego, prawdopodobnie w mechanizmie zabezpieczenia receptor&oacute;w b&oacute;lowych przed stymulacją nocyceptywną związaną z wzajemnym przesuwaniem się warstw tkankowych względem siebie (hydrożel).<br />
	Opisane powyżej właściwości hialuronian&oacute;w dają&nbsp; empiryczne podstawy zastosowania kwasu hialuronowego w ginekologii i położnictwie jako opcji terapeutycznej w leczeniu powierzchownych uraz&oacute;w/uszkodzeń/owrzodzeń sk&oacute;ry i błon śluzowych, w tym zmian atroficznych/dystroficznych pochwy i sromu, niezależnie od czynnika etiopatogenetycznego i wieku pacjentki. Miejscowa terapia hialuronianami u pacjent&oacute;w leczonych energią promienistą z powodu schorzeń onkologicznych łagodzi&nbsp; miejscowe&nbsp; powikłania/odczyny po tele/brachyterapii. [<br />
	Hipotetycznie preparaty z kwasem hialuronowym powinny także optymalizować proces gojenia się rany pochwy/szyjki macicy po pochwowych zabiegach gineko/uroginekologicznych. Z punktu widzenia uroginekologii operacyjnej ewidentną korzyścią z miejscowej terapii preparatami z hialuronianem w okresie przed i pooperacyjnym jest poprawa dobrostanu cytomorfologicznego nabłonka pochwy, zwiększenie wysokości, uwodnienia i ukrwienia błony śluzowej pochwy, normalizacja odczynu pH wydzieliny pochwowej, odtworzenie/utrzymanie prawidłowej biocenozy pochwy oraz zapobieganie infekcjom w obszarze urogenitalnym.<br />
	Kwas hialuronowy wykazuje por&oacute;wnywalną&nbsp; efektywność w łagodzeniu dolegliwości urogenitalnych do odnotowanej dla estrogenoterapii miejscowej (estradiol, estriol).&nbsp;&nbsp; W dw&oacute;ch randomizowanych badaniach klinicznych HA zmniejszał dolegliwości na tle atrofii urogenitalnej, normalizował odczyn wydzieliny pochwowej oraz poprawiał indeksy cytomorfologiczne nabłonka pochwy. Potwierdzono korzystny efekt nawilżający, bioadhezyjny oraz regenerujący nabłonek pochwy miejscowo stosowanego hialuronianu. Odpowiednio 86 %, 85.3% oraz 57% leczonych kwasem hialuronowym pacjentek sygnalizowało ustąpienie świądu, pieczenia oraz zmniejszenie dolegliwości na tle dyspareunii. Godnym podkreślenia jest fakt, że przy por&oacute;wnywalnej efektywności miejscowej terapii kwasem hialuronowym w stosunku do lokalnej hormonoterapii, bezpieczeństwo i stopień akceptacji preparat&oacute;w z HA przez pacjentki był wyższy.</p>
<p>
	<em><strong>Jaka będzie reakcja organizmu po odstawieniu tabletek Mercilon branych przez 11 lat?</strong></em><br />
	Zakładam że jest Pani pacjentka przed 50 r. życia. Najprawdopodobniej wr&oacute;ci Pani do cyklu płciowego bez większych perturbacji. U pewnego odsetka kobiet długotrwale stosujących antykoncepcję hormonalną profil krwawienia z dr&oacute;g rodnych co do czasu wystąpienia, obfitości i długości trwania może być całkowicie nieprzewidywalny przez okres 3-4 m-cy.&nbsp;</p>
<p>
	<em><strong>Jakie są czynniki jak i przyczyny nie zajścia w ciążę?</strong></em><br />
	Przyczyn jest wiele. Zazwyczaj problem ten opisują podręczniki mające po kilkaset stron. Po kr&oacute;tce przyczyny dzielimy na żeńskie i męskie. Z męskich - nieprawidłowe nasienie, zaburzenie ejakulacji, wzwodu etc. Wśr&oacute;d żeńskich: czynniki hormonalne, immunologiczne, zakaźne, wady budowy narządu płciowego, zapalne, endometrioza, zrosty etc. etc. Sugeruje kontakt z lekarzem kt&oacute;ry zajmuje się problematyką niepłodności partnerskiej. Na wizytę proszę p&oacute;jść wsp&oacute;lnie z partnerem. Lekarz om&oacute;wi szczeg&oacute;łowo zakres diagnostyki i&nbsp; zaplanuje schemat diagnostyczno-terapeutyczny.&nbsp;</p>
<p>
	<em><strong>Czy kulki gejszy mają jakiś wpływ na wkładkę dopochwową?</strong></em><br />
	Wkładkę dopochwową (pierścień hormonalny dopochwowy NuvaRing) czy domaciczna? W pierwszym wypadku być może tak. W drugim - nie widzę związku.</p>
<p>
	<em><strong>Czy cytologię zawsze powinno się robić raz w roku? Czy wiek kobiety ma znaczenie i im starsza tym częściej lub rzadziej?</strong></em><br />
	Pierwsza cytologia powinna być pobrana do 3 lat od rozpoczęcia wsp&oacute;łżycia lub do 21 roku życia u kobiet nie wsp&oacute;łżyjących, a następnie raz do roku do 30 roku życia. Potem raz na 2-3 lata o ile wyniki są prawidłowe, w Polsce do 59 roku życia, na świecie do 65 lub 70 r.ż. W przypadku kobiet stosujących antykoncepcje lub HTZ cytologię pobiera się co roku. To samo dotyczy pacjentek u kt&oacute;rych jakikolwiek wynik wcześniejszy wskazywał na stan przednowotworowy lub nowotw&oacute;r szyjki macicy ( cytologia ze sklepień pochwy). W wybranych sytuacjach klinicznych cytologię pobiera się w kr&oacute;tszych odstępach czasu np. co 6 m-cy.</p>
<p>
	<em><strong>Witam mam takie pytanie od 2 lat staram się z mężem o dziecko ale nic nie wychodzi. Czy powinniśmy się zbadać?</strong></em><br />
	Tak. Spełniają Państwo kryteria definicji niepłodności wg WHO (starania od roku). Rozumiem że wsp&oacute;łżyją Państwo co najmniej 2 razy na tydzień i mieszkają razem. Jeżeli tak to proponuję wstępnie, by Pani wykonała oznaczenie progesteronu, prolaktyny oraz TSH pomiędzy 20-22 d.c., partner natomiast po 3-4 dniowym okresie abstynencji seksualnej ocenę parametr&oacute;w nasienia. Z tymi wynikami badań sugeruję kontakt z lekarzem wyspecjalizowanym w zakresie problem&oacute;w niepłodności partnerskiej. Om&oacute;wi z Państwem krok po kroku szeroki wachlarz działań diagnostycznych i terapeutycznych. Pozdrawiam i życzę powodzenia w staraniu o potomka.</p>
<p>
	<em><strong>Czy stosowanie antykoncepcji hormonalnej może wpłynąć na częste występowanie infekcji pochwy (np. grzybicy)?</strong></em><br />
	Większość lekarzy i pacjentek jest przekonana o bezpośrednim związku pomiędzy stosowaniem złożonej doustnej antykoncepcji hormonalnej a częstszym występowaniem epizod&oacute;w drożdżakowego zapalenia&nbsp; pochwy i sromu. To przekonanie może niekiedy implikować niepotrzebne działania terapeutyczne.<br />
	Nie dysponujemy wiarygodnymi danymi naukowymi dotyczącymi niekorzystnego wpływu złożonej antykoncepcji hormonalnej na nabłonek pochwy, biocenozę pochwy oraz ryzyko wystąpienia lub nawrotu infekcji w jej obrębie.&nbsp; Informacje są nieliczne a często sprzeczne rezultaty tych badań nie pozwalają na wysnucie jednoznacznych wniosk&oacute;w.<br />
	Pewna ilość badań wskazuje na związek pomiędzy stosowaniem doustnej tabletki antykoncepcyjnej a częstością epizod&oacute;w infekcji&nbsp; Candida albicans. Ryzyko to jest większe w przypadku kobiet stosujących doustną tabletkę antykoncepcyjną (DTA) o wysokiej dawce etynyloestradiolu. Kobiety stosujące niskodawkowaną DTA miałaby być mniej narażone na infekcje drożdżakowe. DTA o wysokiej zawartości etynyloestradiolu miałaby powodować wzrost zawartości glikogenu w nabłonku pochwy, kwaśny odczyn pH i lepszą adherencję i receptywność nabłonka dla patogen&oacute;w. Preparaty niskodawkowane miałby nie zwiększać ryzyka lub miałoby być one mniejsze w por&oacute;wnaniu do DTA o wysokiej zawartości hormon&oacute;w. Długotrwałe stosowanie DTA może być przyczyną infekcji o charakterze nawrotowym. Ryzyko to wynosi nawet 11-12 procent. Istotną rolę w rozwoju infekcji narządu płciowego u kobiet stosujących DTA odgrywa zwiększona liczba stosunk&oacute;w płciowych, nawyki lub ryzykowane zachowania seksualne oraz większa liczba partner&oacute;w.<br />
	U kobiet stosujących barierowe metody antykoncepcji, zwłaszcza w połączeniu ze środkami plemnikob&oacute;jczymi, także zaobserwowano wzrost częstości infekcji drożdżakowych miejsc intymnych. Analizując częstość występowania drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu stwierdzono&nbsp; wyższy odsetek infekcji u kobiet aktywnych seksualnie, niezależnie&nbsp; wybranej przez nie formy regulacji poczęć, czy to hormonalnej (57.5%,) czy też metod naturalnych, opartych na stosunku przerywanym (48.5%), metodach barierowych (42.8%) czy związanych z obecnością wkładki w jamie macicy (38.5%).<br />
	Mechanizmy warunkujące zwiększoną podatność kobiet stosujących DTA na wzrost częstości infekcji w obrębie narządu płciowego nie zostały do końca wyjaśnione. Hipotetyczny wpływ DTA miałby dotyczyć:<br />
	&bull; wzrostu zawartości glikogenu w kom&oacute;rkach nabłonka pochwy<br />
	&bull; zwiększenia stężenia&nbsp; glukozy w wydzielinie pochwowej<br />
	&bull; zmiany odczynu wydzieliny pochwowej w kierunku wartości zasadowych co prowadzi do wypierania kolonii pałeczek kwasu mlekowego przez drobnoustroje patogenne i zaburzeń biocenozy pochwy<br />
	&bull; wzrostu powinowactwa i zdolności adhezyjnych&nbsp; drożdżak&oacute;w do kom&oacute;rek&nbsp; nabłonka pochwy (estrogeny zwiększają biosyntezę i ekspresję glikoprotein [integryn] ułatwiających inwazję&nbsp; grzybni)<br />
	&bull; transformacji blastopor&oacute;w/blastokonidii&nbsp; nieaktywnych&nbsp; kolonii C. albicans w kierunku inwazyjnych postaci filamentowych<br />
	&bull; zmian odporności immunologicznej (lokalnej i systemowej)<br />
	&bull; prozapalnego działania estrogen&oacute;w i aktywacji kom&oacute;rek układu immunologicznego (nacieki limfocytarne w nabłonku pochwy w odpowiedzi na inwazję C.albicans)<br />
	&bull; zmniejszenia aktywności kom&oacute;rek żernych<br />
	&bull; zmniejszenia koncentracji immunoglobuliny klasy IgA w wydzielinie pochwowej. Białko to wykazuje&nbsp; działanie ochronne w stosunku do śluz&oacute;wki pochwy tworząc na je powierzchni biofilm utrudniający&nbsp; adhezję/inwazję agresywnych klinicznie postaci&nbsp; C. albicans.<br />
	Z tego powodu warto rozważyć aktywna profilaktykę drożdżycy pochwy i sromu probiotykami doustnymi.</p>
<p>
	<em><strong>Witam! Co to jest łuszczyca miejsc intymnych i jak sobie z nią radzić? Sk&oacute;ra robi się czerwona, boli i odchodzi płatkami, kt&oacute;re można oderwać. A wszystko zaczyna się od swędzenia...</strong></em><br />
	Obawiam się że bez możliwości zbadania Pani nie jestem w stanie się wypowiedzieć. Objaw kt&oacute;ry Pani opisuje budzi niepok&oacute;j i wymaga pilnej diagnostyki. Sugeruję pilną wizytę u dermatologa i/lub ginekologa. Dopiero po bezpośredniej ocenie Pani stanu zdrowia będzie można coś więcej powiedzieć.</p>
<p>
	<em><strong>Jak sobie radzić z nawracającymi stanami zapalnymi okolic intymnych po ciąży? Pomimo stosowania żeli do higieny intymnej i dbania o higienę są nawroty. Czy odpowiednia dieta może mieć na to wpływ?</strong></em><br />
	Prawidłowa flora bakteryjna pochwy, w kt&oacute;rej dominują liczebnie pałeczki kwasu mlekowego, tworzy doskonałą barierę chroniącą ten narząd przed kolonizacją mikroorganizmami chorobotw&oacute;rczymi. Wśr&oacute;d licznych czynnik&oacute;w zaburzającymi biocenozę pochwy istotną rolę odgrywają zmiany statusu hormonalnego organizmu kobiety. Dotyczy to zwłaszcza Pań starających się o upragnione dziecko a leczonych technikami rozrodu wspomaganego medycznie lub będących już w okresie ciąży czy połogu.<br />
	W okresie ciąży i połogu, częściej niż u kobiet nieciężarnych, obserwuje się skłonność do uporczywych, nawracających, objawowych zakażeń drożdżakowych pochwy i sromu. To samo dotyczy bakteryjnej waginozy, rzadziej rzęsistka pochwowego, chlamydiozy czy infekcji wirusowych.<br />
	Przyczyn tak częstych epizod&oacute;w infekcji pochwy i sromu w okresie ciąży i połogu jest wiele. Wśr&oacute;d czynnik&oacute;w usposabiających do wystąpienia stanu zapalnego w obrębie narządu płciowego u ciężarnych wymienia się immunosupresyjne działanie estrogen&oacute;w, progesteronu i gonadotropiny kosm&oacute;wkowej - hormon&oacute;w produkowanych przez łożysko, rozpulchnienie śluz&oacute;wki pochwy i tkanek sromu oraz wysoką zawartość glikogenu w kom&oacute;rkach nabłonka pochwy.<br />
	Ponieważ bezobjawowe nosicielstwo drożdży i patogen&oacute;w bakteryjnych dotyczy&nbsp; nawet 40 % ciężarnych, położnik staje przed trudnymi dylematami: czy leczyć ciężarną/położnicę karmiącą piersią, a jeżeli tak to jakie leki zastosować, tak by postępowanie terapeutyczne było skuteczne a zarazem nie wiązało się z podwyższonym ryzkiem dla płodu lub dziecka.<br />
	Niestety, skuteczne schematy terapeutyczne zazwyczaj rekomendowane w leczeniu infekcji narządu płciowego u kobiet nie zawsze mogą być w pełni zastosowane u ciężarnych lub karmiących. Ograniczenia dotyczą możliwego ryzyka działań niepożądanych większości lek&oacute;w przeciwdrożdżak&oacute;wych czy przeciwbakteryjnych na pł&oacute;d/noworodka.&nbsp;&nbsp; Nie zawsze też takie leczenie jest skuteczne. Co prawda powoduje ustąpienie przykrych dolegliwości w obrębie narządu płciowego ale nie zawsze prowadzi do całkowitej eliminacji źr&oacute;dła infekcji. Niekt&oacute;re bakterie chorobotw&oacute;rcze otaczają się śluzem i tworzą niewrażliwe na działanie lek&oacute;w biofilmy ściśle przylegające do ścian pochwy lub cewki moczowej. Te kolonie są najczęstszą przyczyną wznowy schorzenia, często już po kilku dniach od zakończenia leczenia. Z tego względu należy zawsze pamiętać o profilaktyce nawrot&oacute;w infekcji.<br />
	Profilaktyka infekcji narządu płciowego i dr&oacute;g moczowych u ciężarnych i położnic polega na wyeliminowaniu czynnik&oacute;w ryzyka zakażenia.<br />
	Probiotyki są ciekawą opcją aktywnej profilaktyki zakażeń pochwy, sromu, cewki i pęcherza moczowego. Te suplementy diety zawierają drobnoustroje, kt&oacute;re podawane drogą doustną lub wprowadzone bezpośrednio do określonego narządu mają wywierać korzystny wpływ na organizm gospodarza poprzez poprawę i/lub przywr&oacute;cenie zaburzonej r&oacute;wnowagi mikrobiologicznej.<br />
	Warunkiem uzyskania długotrwałego efektu ochronnego w pochwie jest zastosowanie probiotycznych szczep&oacute;w Lactobacillus, kt&oacute;rych charakterystyka mikrobiologiczna i metaboliczna zbliżona byłaby do zaobserwowanej dla prawidłowej flory pochwy kobiety niezależnie od r&oacute;żnic rasowych, środowiskowych czy geograficznych. Dzięki wysokiemu powinowactwu szczep&oacute;w bakterii probiotycznych do kom&oacute;rek nabłonka pochwy, dr&oacute;g moczowych i przewodu pokarmowego można uzyskać korzystny efekt terapeutyczny polegający na ochronie tych narząd&oacute;w przed niekontrolowanym namnażaniem bakterii chorobotw&oacute;rczych.<br />
	Probiotyki przynoszą wymierne korzyści dla zdrowia intymnego kobiety. Optymalizują funkcję kom&oacute;rek układu immunologicznego, odpowiadają za utrzymanie prawidłowego odczynu wydzieliny pochwowej, produkcję nadtlenku wodoru oraz bakteriocyn. Nawet długotrwała profilaktyka bakteriami probiotycznymi nie niesie za sobą działań ubocznych, ryzyka przedawkowania czy powikłań zdrowotnych związanych z leczeniem.<br />
	Dało to podstawy do zastosowania lek&oacute;w probiotycznych jako elementu uzupełniającego terapię tradycyjnymi preparatami przeciwgrzybicznymi czy przeciwbakteryjnymi. Co więcej, kontynuacja tego typu leczenia uzupełniającego po zakończeniu właściwego leczenia przyczynowego, ma na celu uzyskanie długotrwałego wyleczenia i/lub zmniejszenie częstości nawrot&oacute;w infekcji w obrębie pochwy.</p>
<p>
	<em><strong>W trakcie stosunku często chce mi się do toalety, dlatego też zawsze pamiętam żeby się wypr&oacute;żnić ale i tak &#39;coś&#39; mi wylatuje - w dużych ilościach, mam wrażenie, że nie jest to mocz. Więc co? Jak tego uniknąć?</strong></em><br />
	A czy to coś co Pani wylatuje to przypadkiem nie jest nasienie (upłynnione lub nie). Jeżeli to jest nasienie proszę wsp&oacute;łżyć w prezerwatywie. Jeżeli nie jest to nasienie to albo jest to fizjologiczny eksudat pochwowy związany z aktywnością seksualna albo wydzielina wskazująca na infekcje np. crush drożdżakowy. Parcie na pęcherz podczas stosunku jest związane drażnieniem przez prącie ujścia zewnętrznego cewki moczowej oraz przedniej ściany pochwy z kt&oacute;rą styka się dno pęcherza moczowego. W tej części pęcherza znajdują się receptory wrażliwe na rozciąganie i receptory pojemnościowe. Ich stymulacja lub nadmierna wrażliwość może odpowiadać ze Pani problem. Kolejną przyczyną może być nadreaktywność lub hyperrefleksja mięśnia wypieracza pęcherza moczowego.</p>
<p>
	<em><strong>Mam wynik kolonoskopii - K52.9 niezakaźne zapalenie żołądkowo jelitowe i jelita grubego nieokreślone i 184.9 nieokreślone guzy krwawicze odbytu bez powikłań żylaki odb.I/II co mogę z tym zrobić?</strong></em><br />
	A czy&nbsp; dysponuje już Pani wynikiem badan histopatologicznych - bo opisała Pani jedynie postawione rozpoznanie ? bez tego nie jestem w stanie się wypowiedzieć. Co do żylak&oacute;w - powinna udać sie Pani do chirurga proktologa, ktory zaproponuje Pani kilka opcji postepowania teraputycznego, od leczenia miejscowego czopkami, instilacjami po leczenie zabiegowe (embolizacje/podwiazanie/resekcje etc, etc).</p>
<p>
	<em><strong>Co powoduje nadmierne owłosienie twarzy i ciała u kobiety i jak sobie z tym radzić?</strong></em><br />
	Najczęściej jest to względny lub bezwzględny nadmiar męskich hormon&oacute;w płciowych produkowanych albo przez jajnik albo przez nadnercza. Rzadko kiedy problem ma uwarunkowania inne niż hormonalne (genetyczne). Co robić? Należy dokonać analizy gospodarki hormonalnej ustroju pod kątem hyperandrogenizacji, zlokalizować źr&oacute;dło nadmiaru androgen&oacute;w (jajnik, nadnercze), wykluczyć obecność guza hormonalnie czynnego, przyporządkować stopień nadmiernego owłosienia lub wręcz odwrotnie, łysienia androgenozależnego, do odpowiedniej skali (Baron, Ferriman-Gallway, Hamilton) i zaproponować leczenie celowane polegające na stosowaniu lek&oacute;w blokujących aktywność jajnika, nadnerczy lub receptora androgenowego - to tak pokr&oacute;tce. Mile widziane postępowanie wspomagające leczenie farmakologiczne ze strony dermatologa lub kosmetyczki.</p>
<p>
	<em><strong>Jak zażywanie antybiotyk&oacute;w przy częstych infekcjach-przeziębieniach może wpłynąć na florę bakteryjną kobiety? Czy osłabienie odporności i częste zażywanie antybiotyk&oacute;w ma wpływ na nawracające infekcje intymne?</strong></em><br />
	Wsp&oacute;łczesna medycyna oferuje pacjentom szeroką gamę antybiotyk&oacute;w o zr&oacute;żnicowanym spektrum działania przeciwbakteryjnego stosowanych w szeregu schorzeń infekcyjnych. Antybiotykoterpia, tak jak każda forma leczenia,&nbsp; ma swoje plusy i minusy. Niepożądanym skutkiem zastosowania antybiotyk&oacute;w jest ich właściwość niszczenia nie tylko drobnoustroj&oacute;w chorobotw&oacute;rczych, ale także prawidłowej flory bakteryjnej ustroju, co w konsekwencji prowadzi do zaburzenia naturalnej biocenozy przewodu pokarmowego, pochwy czy dolnego odcinka cewki moczowej kobiety.&nbsp;&nbsp; Lekarze świadomi niekorzystnych działań, jakie może wywołać kuracja antybiotykami, zalecają jednoczesne stosowanie probiotyk&oacute;w &ndash; specjalnie wyselekcjonowanych kultur bakteryjnych lub drożdży, najczęściej pałeczek kwasu mlekowego. Probiotyki przynoszą wymierne korzyści dla zdrowia intymnego kobiety. Optymalizują funkcję kom&oacute;rek układu immunologicznego, odpowiadają za utrzymanie prawidłowego odczynu wydzieliny pochwowej, produkcję nadtlenku wodoru oraz bakteriocyn. Nawet długotrwała profilaktyka bakteriami probiotycznymi nie niesie za sobą działań ubocznych, ryzyka przedawkowania czy powikłań zdrowotnych związanych z leczeniem. Dało to podstawy do zastosowania lek&oacute;w probiotycznych jako elementu uzupełniającego terapię tradycyjnymi preparatami przeciwgrzybicznymi czy przeciwbakteryjnymi. Co więcej, regularne stosowanie probiotyk&oacute;w już po zakończeniu właściwej antybiotykoterapii, ma na celu uzyskanie długotrwałego wyleczenia i/lub zmniejszenie częstości nawrot&oacute;w infekcji w obrębie pochwy. Antybiotyki są niezwykle skuteczne w walce z chorobami zakaźnymi, nie powinno się jednak lekceważyć ich destrukcyjnego wpływu na florę bakteryjną całego organizmu. Włączenie do terapii probiotyk&oacute;w z pewnością umożliwi pacjentce szybki powr&oacute;t do zdrowia bez narażania jej na ryzyko pojawienia się uciążliwych dolegliwości w intymnych rejonach ciała.&nbsp;</p>
<p>
	<em><strong>Jak załagodzić zesp&oacute;ł napięcia przedmiesiączkowego?</strong></em><br />
	Postępowanie niefarmakologiczne będzie oparte na spożywaniu diety bogatej w witaminy, lekkostrawnej, z uwzględnieniem dużej ilości warzyw o działaniu moczopędnym, odstawienie kawy oraz czarnej herbaty, aktywnym wypoczynku, wysypianiu się. Leczenie farmakologiczne będzie dotyczyć stosowania złożonej antykoncepcji hormonalnej, i/lub lek&oacute;w moczopędnych, antydepresant&oacute;w z grupy inhibitor&oacute;w zwrotnego wychwytu serotoniny, anksolityk&oacute;w, preparat&oacute;w o działaniu spazmolitycznym, NLPZ lub progestagen&oacute;w. W przypadku bardzo nasilonych objaw&oacute;w zespołu napięcia przedmiesiączkowego należy rozważyć poradę endokrynologiczną lub ginekologiczną</p>
<p>
	<em><strong>Czy to prawda, że przez pierwsze miesiące ciąży kobieta może normalnie miesiączkować?</strong></em><br />
	Nie. W ciąży nie ma miesiączek - ciąża prowadzi do zablokowania owulacji. Występują natomiast krwawienia z dr&oacute;g rodnych. Krwawienie z dr&oacute;g rodnych jest objawem kt&oacute;ry zawsze budzi niepok&oacute;j u ciężarnej i lekarza sprawującego nad nią opiekę. Za wyjątkiem plamienia/krwawienia związanego z implantacją blastocysty oraz podbarwionego smużką krwi śluzu szyjkowego, kt&oacute;ry często obserwują ciężarne w okresie okołoporodowym, każde inne krwawienie w okresie ciąży należy traktować jako nieprawidłowe. Pomimo faktu, że krwawienie implantacyjne jak i brudzenie związane z przygotowaniem szyjki do porodu jest objawem fizjologicznym, zawsze wymaga ono dokładnej weryfikacji&nbsp; przez lekarza położnika, tak by można było wykluczyć obecność innej patologii ciąży wczesnej lub p&oacute;źnej (np. poronienie, ciążę pozamaciczną, puste jajo płodowe, ciąże obumarłą, zaśniad groniasty, niewydolność cieśniowo-szyjkową, zmiany organiczne w obrębie szyjki macicy, kanału i jamy macicy- np. erytroplakię,&nbsp; polip doczesnowy, mięśniak uszypułowany, por&oacute;d przedwczesny, patologię łożyska&nbsp; II i III trymestrze ciąży-&nbsp; przedwczesne oddzielenie lub nieprawidłową jego lokalizację).&nbsp; &nbsp;<br />
	Krwawienie implantacyjne związane jest z procesem zagnieżdżenia się blastocysty w ciążowo zmienionej, przekrwionej i rozpulchnionej błonie śluzowej macicy. Kom&oacute;rki syncytiotrofoblastu, odpowiedzialne za zagnieżdżenie się zarodka&nbsp; &bdquo;wżerają&rdquo; się w płytę doczesnej ciążowej. Proces ten&nbsp; jest bardzo ekspansywny, przypomina wręcz mechanizm obserwowany w przebiegu inwazji&nbsp; kom&oacute;rek nowotworowych w schorzeniach rozrostowych.<br />
	Od momentu zapłodnienia do momentu zagnieżdżenia się zapłodnionej kom&oacute;rki jajowej mija zazwyczaj od 9 do 12 dni. Tyle trwa okres w jakim blastocysta pokonuje drogę od bańki jajowodu,&nbsp; w kt&oacute;rej dochodzi zazwyczaj do zapłodnienia,&nbsp; do okolicy&nbsp; dna lub g&oacute;rnej&nbsp; 1/3 części trzonu macicy,&nbsp; w kt&oacute;rej najczęściej ma miejsce zagnieżdżenie. Ponieważ&nbsp; miejsce zagnieżdżenia blastocysty jest przypadkowe, istnieje pewne prawdopodobieństwo, iż na tym obszarze błony śluzowej macicy przebiega naczynie krwionośne, o mniejszej lub większej średnicy, kt&oacute;rego ściana zostanie uszkodzona przez implantujący się zarodek. Prowadzi to do wynaczynienie pewnej, zazwyczaj niewielkiej ilości krwi, kt&oacute;ra ewakuując się z macicy, daje krwawienie obserwowane przez ciężarną jako skąpe plamienie lub brudzenie. Ponieważ kobieta często nie podejrzewa, że jest w ciąży, a plamienie występuje zazwyczaj&nbsp; w terminie wystąpienia kolejnego prawidłowego krwawienia miesiączkowego, prowadzi to do nieścisłości dotyczących faktycznego czasu trwania ciąży lub wyliczenia terminu porodu. Ta rozbieżność jest p&oacute;źniej weryfikowana w trakcie kolejnych badań położniczych lub ultrasonograficznych.<br />
	Krwawienie implantacyjne ma najczęściej charakter plamienia/brudzenia krwią o zabarwieniu brązowo-ciemnoczerwonym. Nie towarzyszą mu skrzepy. Ciężarna nie zgłasza żadnych innych niepokojących dolegliwości, zazwyczaj o charakterze b&oacute;lowym. Nie wymaga zazwyczaj żadnego szczeg&oacute;lnego postępowania leczniczego i/lub hospitalizacji. Zaleca się oszczędzający tryb życia, powstrzymanie się od ćwiczeń fizycznych czy aktywności seksualnej. Niekiedy lekarz może zaproponować ciężarnej leki o działaniu rozkurczowym lub preparaty oparte na progesteronie lub jego pochodnych.&nbsp; W przypadku braku poprawy i utrzymywaniu się objaw&oacute;w przez więcej niż kilka dni konieczne jest poszerzenie diagnostyki o ocenę hormonalną dobrostanu ciąży (seryjne oceny gonadotropiny kosm&oacute;wkowej i progesteronu) oraz badania obrazowe (USG).&nbsp;</p>
<p>
	<em><strong>Mam problem co do miesiączki, kiedyś miałam ją co 28 dni. Teraz to jak jej się podoba nawet do miesiąca jej nie ma. Obecnie też brak a powinna być tydzień temu. Jaka może być tego przyczyna?</strong></em><br />
	Zakładam że nie jest Pani w ciąży. Przyczyną Pani problemu&nbsp; są hormonalne zaburzenia miesiączkowania. Z dużą dozą prawdopodobieństwa na tle cykli bezjajeczkowych lub deficytu fazy luteinowej ( II grupa wg WHO). Sugeruję kontakt z ginekologiem, kt&oacute;ry zaproponuje Pani po hormonalnej diagnostyce cyklu kilka opcji leczenia regulującego.&nbsp;</p>
<p>
	<strong><em>Jakie jest Pana zdanie na temat lot&oacute;w samolotem kobiet w ciąży zbliżają się wakacje i myślę, by odpocząć gdzieś dalej mimo, że spodziewam się dziecka, czy to rozsądne lecieć w 6-7 miesiącu?</em></strong><br />
	Po pierwsze, musi się Pani dowiedzieć, czy linie lotnicze kt&oacute;rymi Pani będzie podr&oacute;żować wpuszczają na pokład kobiety w zaawansowanej ciąży i czy wymagają jakiś szczeg&oacute;lnych dokument&oacute;w/zaświadczeń o stanie zdrowia/ciąży. Po drugie: postępowanie zależy od długości lotu - jeżeli lot jest kr&oacute;tki do 3-4 godzin ryzyko zakrzepicy jest&nbsp; nieduże. Jeżeli lot ma charakter transatlantycki - powinna Pani rozważyć profilaktykę p/zakrzepową heparynami drobnocząsteczkowymi. W samolocie proszę w miarę możliwości wykonywać ćwiczenia strechingowe, zmieniać pozycje ciała i n&oacute;g oraz chodzić. Jeżeli zdecyduje się Pani na wylot, warto upewnić się , że z ciążą nie dziej się nic złego. Jeżeli ciąża jest obciążona perinatologicznie (por&oacute;d przedwczesny, niewydolność cieśniowo szyjkowa, krwawienia) - sugeruję wakacje w kraju. Zawsze proszę rozważyć możliwość dodatkowego ubezpieczenia medycznego.</p>
<p>
	<em><strong>Czy globulki dopochwowe takie jak Macmiror 500 Complex mogą spowodować, że badanie wymazu z przedsionka pochwy będzie nierzetelne? Jak przygotować się do wymazu? Jakie leki trzeba odstawić?</strong></em><br />
	Powinna Pani odstawić leczenie dopochwowe/unikać irygacji/wsp&oacute;łżycia przez minimum 3 dni przed badaniem. W dniu badania proszę nie wykonywać żadnych działań związanych z toaletą intymnych rejon&oacute;w ciała. Pobrana wydzielina powinna być wiarygodna pod kątem oceny mikrobiologicznej.</p>
<p>
	<em><strong>Czy w czasie ciąży można używać Lacibios femina oraz drugie pytanie czy można robić irygacje w ciąży?</strong></em><br />
	Probiotyki są generalnie uznawane za preparaty bezpieczne (ang. GRAS: generally accepted as safe). Ten skr&oacute;t nadawany jest preparatom opartym tylko na składnikach naturalnych lub używanym od wielu lat u ludzi bez istotnych działań niepożądanych.&nbsp; Amerykańska agencja rządowa FDA nie klasyfikuje probiotyk&oacute;w jako lek&oacute;w tylko jako suplementy diety. Kilkadziesiąt badań naukowych o wysokim stopniu wiarygodności danych potwierdza korzystne działanie prozdrowotne bakterii probiotycznych na zdrowie intymne kobiet ale tylko dostępnych w niekt&oacute;rych preparatach np. zawartych w LaciBios femina. Doustne podanie bakterii Lactobacillus reuteri RC-15/ Lactobacillus rhamnosus GR-1&nbsp; ma przynosić wymierne korzyści dla zdrowia intymnego kobiety. Probiotyki optymalizują funkcję kom&oacute;rek układu immunologicznego, odpowiadają za utrzymanie prawidłowego odczynu wydzieliny pochwowej, produkcję nadtlenku wodoru i bakteriocyn. Nawet po długotrwałym stosowaniu preparatu ze wskazań profilaktycznych nie obserwuje się działań ubocznych, ryzyka przedawkowania czy powikłań związanych z leczeniem. Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania probiotyk&oacute;w jest nadwrażliwość na składniki preparatu.<br />
	&nbsp;&nbsp; Nowoczesne preparaty probiotyczne są złożonymi suplementami diety spełniającymi ostre kryteria Dietary Supplement Health and Education Act (DSHEA) oraz Organizacji Narod&oacute;w Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). W procesie technologicznym podczas produkcji preparatu wykorzystuje się wiedzę dotyczącą: własności mikrobiologicznych szczep&oacute;w bakteryjnych, toksyczności, substancji nośnikowych, dawki, okresu przeżycia, kontroli jakości produkcji i przechowywania, pakowania, dystrybucji, warunk&oacute;w przechowywania itp.&nbsp; Dane dotyczące aktywności proliferacyjnej bakterii probiotycznych, okresu ich przeżycia w ustroju człowieka czy też zdolności kolonizacyjnej w obrębie populacji ludzkiej są zadawalające.<br />
	Co do irygacji, generalnie nie ma tu jakiś szczeg&oacute;lnych p/wskazan, ale ze wzgledu na fakt kruchości śluz&oacute;wek pochwy, możliwość krwawienia po wprowadzeniu irygatora, oraz doraźny efekt takiego postępowania, kt&oacute;ry często wręcz prowadzi do rozwoju/nawrotu infekcji w ciągu kilku dni, nie rekomenduje Pani stosowania/nadużywania tego typu opcji utrzymania higieny intymnej.</p>
<p>
	<em><strong>Czy zawsze należy używać chusteczek higienicznych po toalecie - czy one nie wysuszają?</strong></em><br />
	To Pani decyduje o zakresie i &quot;narzędziach&quot; niezbędnych do utrzymania Pani higieny intymnej na takim poziomie, kt&oacute;ry daje Pani komfort fizyczny i emocjonalny. Jeżeli wybrana przez Panią metoda nie pogarsza jakości Pani zdrowia intmymnego nie widzę p/wskazań by ją Pani używała.</p>
<p>
	<em><strong>Przed menstruacją na tym kobiecym atrybucie krostki mi się pojawiają czy one wpływ na zdrowie w czasie stosunku z partnerem mają?</strong></em><br />
	Trudno mi jest odpowiedzieć na to pytanie bez możliwości zbadania Pani. Jednak z dużą dozą prawdopodobieństwa obserwuje Pani albo zmiany o charakterze wyprysku trądzikowego, łojotokowego lub zapalenie mieszk&oacute;w włosowych. Szansa na to że wpłyną one na zdrowie Pani lub partnera jest znikoma. Natomiast świadomość o ich pojawianiu się może być uciążliwe z punktu widzenia emocjonalnego. Jednak definitywnie na ten temat wypowie się lekarz, kt&oacute;ry będzie miał możliwość ich bezpośredniej oceny.</p>
<p>
	<em><strong>Czy to powszechne i normalne, że w czasie przekwitu skończyło się zainteresowanie seksem?</strong></em><br />
	Tak. Zdecydowana większość pacjentek w tym wieku biologicznym zgłasza ograniczenie swoich potrzeb seksualnych. Problem obniżenia libido jest złożony. Wynika nie tylko z przyczyn natury hormonalnej, ale r&oacute;wnież z relacji z partnerem, dziećmi, rodziną, problemami natury zdrowotnej, stosowanymi lekami, etc, etc. Pożądanie/popęd seksualny jest kompleksowym&nbsp; zjawiskiem behawioralnym. Intensywność tego procesu jest modyfikowana neurohormonalnie (oksytocyna, b-endorfiny, dopamina, androgeny, estrogeny, prolaktyna), podlega kontroli psychoemocjonalnej, zależy od uwarunkowań&nbsp; anatomicznych,genetycznych,dobrostanu og&oacute;lnoustrojowego, szereguegzo/endogenych czynnik&oacute;w pobudzających/osłabiających transmisję bodźca/&oacute;w stymulujących odpowiedź seksualną kobiety. Jeżeli ten problem jest dla Pani istotny i pogarsza jakość Pani życia - wsparcia udzieli Pani seksuolog.</p>
<p>
	<em><strong>Czy często powtarzające się infekcje pochwy mogą być przyczyną niepłodności?</strong></em><br />
	Zależy o jakie infekcje Pani pyta. Bo jeżeli o te najczęstsze, czyli dysbakteriozę pochwową i drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu to szansa na jakiekolwiek pogorszenie płodności z tego powodu jest znikoma. Jeżeli o zakażenie chlamydialne, gonokokowe, rzęstkowicę czy kiłę - to jak najbardziej tak.</p>
<p align="left">
	<em><strong>O czym powinna myśleć wsp&oacute;łczesna dziewczyna, gdy dorastać zaczyna?</strong></em><br />
	Hmm, ale trudne pytanie. Jestem mężczyzną i nie wiem czy potrafię wczuć się w potrzeby dorastającej dziewczyny. Ale mam swoje typy: wykształcenie, języki obce, zdrowie, dobra praca, rodzina i fajny partner - o ile o to Pani chodziło. Bo jeżeli o jakieś problemy natury zdrowotnej - to poproszę o sprecyzowanie pytania.</p>
<p align="left">
	<em><strong>Czy to prawda, że jeśli kobieta uderzy się mocno w pierś w ciągu kilkunastu dni powinna zgłosić się na USG piersi by się upewnić, że wszystko jest w porządku?</strong></em><br />
	Nie. Jeżeli uraz nie miał charakteru niszczącego tkanki, nie doszło do masywnego wynaczynienia krwi, czuje Pani poprawę stanu miejscowego, nie ma krwiaka/ropnia, pierś przestaje boleć, nie bada Pani oporu w obrębie struktur piersi - to nie widzę takiego powodu by obligatoryjnie wykonywać Pani USG. Może prościej jest pokazać pierś lekarzowi, ktory wsp&oacute;lnie z Panią, po jej zbadaniu, om&oacute;wi kwestie roszerzenia diagnostyki o badania obrazowe?</p>
<p align="left">
	<em><strong>Mam endometriozę, 1 objawem jest krwawienie w połowie cyklu. Nie mogę brać hormon&oacute;w ze względu na wylew 10 lat temu. Obecnie mam 32 lata i 2 dzieci. Czy zostawić aż będą inne objawy czy upierać się na zabieg?</strong></em><br />
	Tylko czy na 100% jest Pani pewna że przyczyna krwawień w połowie cyklu jest endometrioza!?. Endometrioza można tylko podejrzewać. Rozpoznanie stawia się dopiero po ocenie histopatologicznej preparatu operacyjnego. Z dużą dozą prawdopodobieństwa przyczyną Pani krwawień może być fizjologiczne krwawienie okołoowulacyjne. U 30% owulujących kobiet, zjawisku uwolnienia kom&oacute;rki jajowej towarzyszy dyskomfort b&oacute;lowy oraz plamienie/brudzenie/mazania. Jeżeli ma on charakter cykliczny, występuje pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu, trwa kilka dni i ustępuje do następnego razu to prawdopodobnie właśnie to jest przyczyną Pani problemu. Pogarsza to jakość życia ale nie jest powodem do niepokoju. Jednoznaczna odpowiedź uzyska&nbsp; Pani dopiero po zabiegu endoskopowym, kt&oacute;ry potwierdzi/wykluczy obecność endometriozy w obrębie Pani narządu płciowego.</p>
<p>
	<em><strong>Czy po ciąży mogę mieć zaparcia i nietrzymanie moczu kt&oacute;re mi się zdarza? Jestem rok po urodzeniu maluszka.</strong></em><br />
	Tak. Jeżeli rodziła Pani dziecko siłami i drogami natury, ale nawet jeżeli jest Pani po rozwiązaniu zabiegowym drogą cc, musi się Pani liczyć z objawem, jakim jest niekontrolowana ucieczka moczu. Jeżeli objaw ten występuje sporadycznie, nie powoduje u Pani pogorszenia jakości życia, proszę to po prostu obserować. Jeżeli uważa Pani, że jest nie do zaakceptowania - sugeruję kontakt ze specjalistą z dziedziny uroginekologii, kt&oacute;ry zaproponuje Pani kilka opcji leczenia problemu, lacznie z małoinwazyjnymi zabiegami slingowymi. Co do problemu zaparć - jest on często zgłaszany przez kobiety i zazwyczaj ma związek z błędami dietetycznymi lub złymi nawykami żywieniowymi. Sugeruję przyjmowanie dużej ilości płyn&oacute;w (3.5 litra/dobę), ograniczenie podaży kawy, cuda czyni sok pomidorowy/pomidory, dieta bogatowł&oacute;knikowa i pektynowa. Zawsze może Pani porozmawiać na ten temat&nbsp; z gastrologiem. Niekiedy, ale bardzo rzadko, przyczyną zaparć mogą być obrażenia dna miednicy związane z porodem. Ale na ten temat wypowie się lekarz kt&oacute;ry będzie miał okazję zbadania Pani.</p>
<p>
	<em><strong>Chcę zapytać seks w czasie ciąży. Czy jest moment, kiedy zdecydowanie należy go zawsze wyeliminować (stosunek z penetracją), czy należy to indywidualnie zawsze ustalać z ginekologiem?</strong></em><br />
	Ciąża to nie patologia. Jeżeli przebiega bezproblemowo (bez ryzyka poronienia zagrażającego, porodu przedwczesnego, niewydolności cieśniowo-szyjkowej) nie ma obligatoryjnych zaleceń by unikać wsp&oacute;łżycia. Zaleca się jedynie, by kontakt płciowy nie był aktem wyczerpującym, &quot;sportowym&quot;. Imisja prącia powinna być płytka, ruchy frykcyjne delikatne, preferowanymi pozycjami są te, w kt&oacute;rych nie dochodzi do kontaktu prącia z szyjką np. jest Pani zwrocona plecami do partnera. Oczywiście, to Pani decyduje o wsp&oacute;łżyciu, część kobiet go się obawia, jednak zdecydowana wiekszość czerpie z niego dużą satysfakcję i pogłębia swoją więź z partnerem. Co do używania prezerwatywy. Nasienie zawiera substancje aktywne biologicznie, kt&oacute;re mogą stymulować czyność skurczową macicy i powodowac dojrzewanie szyjki macicy (prostaglandyny). Jeżeli depozyt nasienia powoduje u Pani dyskomfort na tle czynności skurczowej macicy - wtedy zawsze warto rozważyć stosowanie prezerwatywy. Wsparcia co do tematu wsp&oacute;łżycia zawsze udzieli Pani lekarz prowadzący na bieżąco, po badaniu ginekologicznym. Proszę nie bać się go o to pytać.</p>
<p>
	<em><strong>Biorę tabl. zoely w ramach htz 9 dzień. Nie rozpoczęłam brania w 1 dniu miesiączki bo jej od I 2013 nie mam - kiedy tabl. zadziałają jako antykoncepcyjne, kiedy będą tzw. dni bezpieczne? Czy dopiero po zażyciu 1 op.?</strong></em><br />
	Rozumiem, ze wykluczyla Pani ciążę przed rozpoczeciem stosowania Zoely ocena HCG lub przynajmniej testem ciążowym. Jeżeli tak, jest Pani zabezpieczona przed nieplanowaną ciążą już od 3 dnia terapii z punktu widzenia hamowania centralnego owulacji na poziomie OUN. Na poziomie śluzu szyjkowego nawet już od 30 godziny od przyjęcia pierwszej tabletki.</p>
<p>
	<em><strong>Czy nadżerka to coś poważnego?</strong></em><br />
	Szyjkę macicy pokrywają dwa rodzaje nabłonka. Widoczna na zewnątrz część pochwowa szyjki macicy pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym. Niewidoczny zazwyczaj kanał szyjki wyścielony jest nabłonkiem gruczołowym. W okolicy ujścia zewnętrznego kanału szyjki macicy oba nabłonki stykają się ze sobą. W sytuacji gdy nabłonek wielowarstwowy płaski jest zastępowany nabłonkiem walcowatym pochodzącym z kanału szyjki macicy na szyjce macicy pojawia się nieregularny obszar o żywo czerwonym zabarwieniu (<strong>erytroplakia</strong>), powszechnie ale nie zawsze prawidłowo, nazywany <strong>nadżerką </strong>(erozja). O <strong>nadżerce prawdziwej</strong> m&oacute;wimy wtedy, gdy pod wpływem r&oacute;żnych czynnik&oacute;w (uraz mechaniczny, stan zapalny pochwy, odleżyna) dochodzi do ubytku nabłonka o charakterze owrzodzenia. Za <strong>nadżerkę rzekomą</strong> (ektopia), uważa się zmianę powstałą na skutek zastąpienia nabłonka wielowarstwowego płaskiego, pokrywającego zewnętrzną powierzchnię części pochwowej szyjki macicy, nabłonkiem wyścielającym jej kanał. Ektopia ulega często samowyleczeniu. Przemieszczony nabłonek gruczołowy jest stopniowego zastępowany przez nowopowstający nabłonek płaski. Proces ten trwa rozmaicie długo i zależy od wielkości zmiany. U kobiet dojrzałych płciowo kobiet często spotyka się <strong>nadżerkę wrodzoną, </strong>kt&oacute;razazwyczaj jest zmianą niewielkich rozmiar&oacute;w, o charakterze dyskretnego zaczerwienienia zlokalizowanego w okolicy ujścia zewnętrznego kanału szyjki macicy. Jej przyczyną są zazwyczaj zmiany hormonalne związane z cyklem miesiączkowym. Często obserwuje się ją u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną, po urodzeniu dziecka lub po poronieniu. <strong>Stan ten</strong><strong>wedle aktualnej wiedzy nie jest traktowany jako patologiczny. </strong>&nbsp;Stosunkowo rzadko dochodzi do przeobrażenia erytroplakii w kierunku dysplazji (stan przednowotworowy). Po kilkunastu latach, z zaniedbanej i nie leczonej dysplazji może rozwinąć się rak szyjki macicy.<br />
	&nbsp;&nbsp; Przyczyn powstawania erytroplakii jest wiele. Najczęściej są to <strong>infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze prowadzące do przewlekłych stan&oacute;w zapalnych dr&oacute;g rodnych</strong>. Porody, poronienia i związane z tym uszkodzenia mechaniczne szyjki macicy, antykoncepcja hormonalna, ryzykowne zachowania seksualne, częste zmiany partner&oacute;w wiążą się z większym ryzykiem zakażenia onkogennym typem wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), opryszczki narząd&oacute;w płciowych,&nbsp; rzęsistkiem pochwowym czy chlamydiozą &ndash; to uznane czynniki sprawcze nadżerki rzekomej. Częściej nieprawidłowe obrazy dotyczące nabłonka szyjki macicy obserwuje się u kobiet stosujących tampony higieniczne, spermicydy, kapturki naszyjkowe &nbsp;lub krążki pochwowe.<br />
	&nbsp;&nbsp; Ponieważ wszystkie obszary zaczerwienienia na szyjce macicy (erytroplakia),&nbsp; zar&oacute;wno nadżerka prawdziwa jak i ektopia,&nbsp; mają makroskopowo podobny wygląd, ginekolog zazwyczaj informuje pacjentkę o konieczności uzyskania kom&oacute;rek do oceny cytoonkologicznej (rozmaz). Często zaleca się zweryfikowanie stanu szyjki macicy&nbsp; badaniem mikroskopowym (kolposkopia). Na podstawie tych badań lekarz decyduje o konieczności dalszej diagnostyki i pobraniu wycink&oacute;w do oceny histopatologicznej ze zmienionych chorobowo miejsc lub od razu kwalifikuje do odpowiedniego leczenia, czy to zachowawczego, czy też zabiegowego.<br />
	&nbsp;&nbsp; Erytroplakia zazwyczaj nie powoduje żadnych dolegliwości i objaw&oacute;w. Kobiety najczęściej zgłaszają się do lekarza z powodu upław&oacute;w, niekiedy o nieprzyjemnym zapachu,&nbsp; a zmiana wykrywana jest przypadkowo w trakcie badania ginekologicznego. W zależności od wielkości erytroplakii wydzielina śluzowa produkowana przez ektopowe kom&oacute;rki walcowate może być mniej lub bardziej obfita. Nadmierna ilość wydzieliny pochwowej&nbsp; powoduje macerację &nbsp;i podrażnia okolicę sromu, często usposabiając do powstania infekcji. Z tego powodu kobieta może odczuwać pieczenie i swędzenie intymnych okolic ciała. Objawem budzącym niepok&oacute;j onkologiczny&nbsp; jest krwawienie kontaktowe&nbsp; podczas stosunku czy niewyjaśnione plamienia międzymiesiączkowe.<br />
	&nbsp;&nbsp; Niewątpliwie erytroplakii nie można lekceważyć. Część lekarzy uważa, że małe nadżerki wykrywane u młodych kobiet, kt&oacute;re nie rodziły, nie wymagają leczenia, lecz tylko obserwacji. Niekiedy wystarczy tylko&nbsp; wyeliminowanie czynnika powodującego powstanie zmiany chorobowej &nbsp;jak np. w zmianach wywołanych działaniem substancji chemicznych czy ciał obcych (np. globulki i pianki antykoncepcyjne, tampony, krążki i kapturki pochwowe). Z samoistnym wyleczeniem erytroplakii spotykamy się zazwyczaj u młodych kobiet, u kt&oacute;rych zmiana ma najprawdopodobniej podłoże hormonalne. Aż&nbsp; 60 %&nbsp; wykrytych na tarczy części pochwowej zmian o charakterze erytroplakii zniknie samoistnie w przeciągu roku.<br />
	&nbsp;&nbsp; Wyb&oacute;r najlepszej opcji terapeutycznej zależy od wyniku badania cytologicznego, kolposkopowego lub histopatologicznego,&nbsp; rozległości zmiany i jej etiopatogenezy, wieku pacjentki i wywiadu położniczego. U nier&oacute;dek preferuje się metody&nbsp; wyczekujące (obserwacja i kontrolne rozmazy cytologiczne), zachowawcze (koagulacja chemiczna, lokalna estrogenoterapia,&nbsp; gałki p/zapalne) lub zabiegowe (niedestrukcyjne) do kt&oacute;rych zalicza się krioterapię lub&nbsp; waporyzację energią lasera. Tylko w szczeg&oacute;lnych sytuacjach wykonuje się zabiegi bardziej inwazyjne jak&nbsp; elektrokonizację lub&nbsp; chirurgiczną konizację&nbsp; stożkową. Zazwyczaj dotyczy to kobiet kt&oacute;re już rodziły dzieci.&nbsp;</p>
<p>
	<em><strong>Witam, często miewam problemy z infekcjami, kt&oacute;re nawracają. Proszę mi powiedzieć czy częste infekcje mogą w przyszłości wpłynąć na przebieg ciąży, zdrowie dziecka, czy poronienie?</strong></em><br />
	Rozumem że ma Pani na myśli najczęstsze infekcje intymne u kobiet: dysbakteriozę pochwową oraz drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu. Szansa na taki problem jest znikoma ale istnieje. W publikacjach naukowych opisywano pojedyncze przypadki powikłań perinatologicznych związanych z transmisją zakażenia drożdżakowego. Częściej&nbsp; obserwuje się ten problem u kobiet z dysbakteriozą pochwową. Z tego powodu w przebiegu ciąży odczyn wydzieliny pochwowej jest regularnie weryfikowany. W najbardziej czarnym scenariuszu może dojść do infekcji jaja płodowego i poronienia lub porodu przedwczesnego.</p>
<p>
	<em><strong>M&oacute;j partner poddał się 1 rok temu mastektomii. Pragniemy dziecka. Na temat rewasektomii jest dużo w internecie. Nas interesuje zabieg pobrania nasienia za pomocą punkcji i wstrzyknięcia do go macicy/pochwy.</strong></em><br />
	Powinni Państwo rozważyć kontakt z wyspecjalizowaną w technikach rozrodu wspomaganego medycznie plac&oacute;wką medyczną. Istnieją techniki uzyskania męskiego materiału genetycznego drogą biopsi jądra lub najądrza (TESA/VESA). Zawsze jest to powiązane z protokołem stymulacji mnogiego jajeczkowania u partnerki (IVF-ET).</p>
<p>
	<em><strong>Jaka jest r&oacute;żnica pomiędzy badaniem ginekologicznym SIS a HSG? Czy podczas badania SIS można stwierdzić niedrożność jajowod&oacute;w? Czy badania te są refundowane przez NFZ?</strong></em><br />
	Generalnie: w przypadku SIS obrazowanie narządu płciowego wykorzystuje enrgię fali ultradźwiękowej po wypełnieniu jamy macicy/jajowod&oacute;w płynem. W przypadku HSG wykorzystywane jest promieniowanie rentgenowskie. W SIS ocena badania dokonywana jest real time a zapis badania zazwyczaj ma charakter liku filmowego. W przypadku HSG są to zdjęcia. Doświadczony ultrasonografista jest w stanie wykryć wypływ płynu przez ujścia brzuszne jajowod&oacute;w i potwierdzić/wykluczyć ich drożność. Jeżeli dana plac&oacute;wka dysponuje sprzętem/specjalista oraz kontraktem z NFZ na tego typu procedury to może być ono refundowane ze środk&oacute;w publicznych.</p>
<p>
	<em><strong>Czy okresowy, pojawiający się na około tydzień przed miesiączką b&oacute;l piersi powinien niepokoić?</strong></em><br />
	Tkliwość/bolesność (mastodynia/mastalgia) piersi zawsze niepokoi kobietę i&nbsp; jest powodem szukania porady lekarskiej.&nbsp; Mastodynia występuje wtedy, gdy opr&oacute;cz b&oacute;l&oacute;w pacjentka zauważa obrzęk lub powiększenie piersi. Mastalgię rozpoznajemy u kobiet, u kt&oacute;rych występują tylko i wyłącznie dolegliwości b&oacute;lowe. Gdy możemy ustalić związek bolesności piersi z cyklem miesiączkowym lub przyjmowanymi lekami (złożona antykoncepcja hormonalna,&nbsp; terapia substytucyjna) rozpoznajemy mastalgię cykliczną, lub jeżeli nie ma ona związku z leczeniem &ndash; mastalgię acykliczną. R&oacute;żnicowanie pomiędzy tymi dolegliwościami często sprawia dosyć duże trudności. Problemem jest określenie stopnia nasilenia bolesności piersi. Niekt&oacute;re pacjentki określają b&oacute;l jako niewielki dyskomfort, inne opisują go jako &quot;niemożliwy do zniesienia&quot;. Wynika to zar&oacute;wno z r&oacute;żnego nasilenia dolegliwości, ale r&oacute;wnież z indywidualnego stopnia wrażliwości na b&oacute;l. Stopień powiększenia gruczoł&oacute;w sutkowych oraz odczuwanie nasilenia obrzęku jest r&oacute;wnież sprawą indywidualną. Niekt&oacute;re z pań nie zwracają bowiem uwagi na powiększenie piersi, inne niepokoją się nawet przy niewielkich zmianach. Niekiedy zresztą powiększenie jest tak duże, że kobiety są zmuszone do noszenia biustonosza większego o 1-2 rozmiary.<br />
	Leczenie mastalgii i mastodynii&nbsp; polega na zr&oacute;wnoważeniu efektu wywieranego przez hormon I fazy cyklu ( estradiol) na gruczoł sutkowy. Najczęściej stosuje się złożoną tabletkę antykoncepcyjną&nbsp; lub gestageny w połączeniu z inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny, leki moczopędne (spironolakton a&nbsp; zasadzie jego metabolit o działaniu gestagennym) oraz witaminy, czy wyciągi z zi&oacute;ł jak castagnus czy mastodynon N,&nbsp; olej z wiesiołka dwuletniego (Zawiera kwas cis-linolowy).<br />
	Zawsze należy skonsultować się z lekarzem w sytuacji gdy:<br />
	&bull; b&oacute;l piersi pojawia siÄ™ jednostronnie,<br />
	&bull; wyczuwalne są nowe guzki lub wyciek z brodawki sutkowej oraz powiększone ww. chłonne.</p>
<p>
	<em><strong>Dlaczego kobiety przeżywają rzadziej orgazm niż mężczyźni?</strong></em><br />
	Pożądanie/popęd seksualny jest złożonym zjawiskiem behawioralnym. Intensywność tego procesu jest modyfikowana neurohormonalnie (oksytocyna, &beta;-endorfiny, dopamina, androgeny, estrogeny, prolaktyna), podlega kontroli psychoemocjonalnej, zależy od uwarunkowań&nbsp; anatomicznych, genetycznych, dobrostanu og&oacute;lnoustrojowego, szeregu egzo/endogenych czynnik&oacute;w pobudzających/osłabiających transmisję bodźca/&oacute;w stymulujących odpowiedź seksualną kobiety. Poniżej zestawiłem dla Pani najczęstsze przyczyny prowadzące do braku satysfakcji seksualnej u kobiet:</p>
<table align="left" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
	<tbody>
		<tr>
			<td style="width: 140px;">
				<p>
					<strong>-Schorzenia</strong><br />
					<strong>-Nałogi</strong><br />
					<strong>-Wcześniejsze leczenie</strong></p>
			</td>
			<td style="width: 132px;">
				<p>
					<strong>Stosowane aktualnie leki</strong></p>
			</td>
			<td style="width: 151px;">
				<p>
					<strong>Psychologiczne-behawioralne</strong></p>
			</td>
			<td style="width: 196px;">
				<p>
					<strong>Psychologiczne- zależne od relacji partnerskich oraz uwarunkowań socjalnych/kulturowych/religijnych </strong></p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width: 140px; vertical-align: top;">
				<p style="margin-right: 18pt;">
					- cukrzyca<br />
					- niedoczynność tarczycy<br />
					- alkoholizm<br />
					- nikotynizm<br />
					- chemioterapia<br />
					- wycięcie macicy<br />
					-hypercholesterolemia<br />
					- zaburzenia lubrykacji<br />
					- hypoestrogenizm<br />
					- hypoandrogenizm<br />
					- uraz tkankowy /okaleczenie w obrębie narządu płciowego</p>
			</td>
			<td style="width: 132px; vertical-align: top;">
				<p style="margin-right: 18pt;">
					- p/alergiczne/zmniejszajÄ…ce przekrwienie<br />
					- antyarytmiczne<br />
					- p/drgawkowe<br />
					- p/depresyjne<br />
					- poprawiajÄ…ce nastr&oacute;j<br />
					- p/lękowe<br />
					- p/nadciśnieniowe<br />
					- antypsychotyczne<br />
					- p/wrzodowe<br />
					- barbiturany<br />
					- benzodiazepiny<br />
					- onkologiczne<br />
					- antykoncepcyjne<br />
					- diuretyki<br />
					- stymulujące wzrost włosa<br />
					- estrogeny<br />
					- myorelaksujÄ…ce<br />
					- narkotyki<br />
					- NLPZ<br />
					- progestageny<br />
					-psychostymulujÄ…ce<br />
					- statyny</p>
			</td>
			<td style="width: 151px;">
				<p style="margin-right: 18pt;">
					- lęk<br />
					- nieadekwatna stymulacja seksualna<br />
					- brak fantazji seksualnych<br />
					- nieadekwatna lubrykacja<br />
					- brak doświadczenia seksualnego<br />
					- negatywna samoocena<br />
					- niezadowolenie z wyglądu zewnętrznego<br />
					- utrata wrażliwości sensorycznej<br />
					- skoncentrowanie siÄ™ na dostarczeniu satysfakcji seskualnej jedynie partnerowi<br />
					- wymuszanie kontakt&oacute;w intymnych&nbsp; przez partnera<br />
					- masturbacja związana z zaburzeniami relacji/oczekiwań partnerskich<br />
					- brak komunikacji partnerskiej pod kątem oczekiwań seksualnych<br />
					- niechęć/wstręt do kontakt&oacute;w intymnych</p>
			</td>
			<td style="width: 196px; vertical-align: top;">
				<p style="margin-right: 18pt;">
					- konfilt partnerski prowadzÄ…cy do braku potrzeby uzyskania satysfakcji seksualnej<br />
					- zakazy kulturowe/religijne<br />
					- lęk przed zaangażowaniem w związek<br />
					- potrzeba zachowania intymności<br />
					- negatywne wcześniejsze doświadczenia seksualne<br />
					- restrykcyjne zasady wychowania wyniesione z domu<br />
					- rozczarowanie dotyczÄ…ce aktualnego&nbsp; zwiÄ…zku partnerskiego<br />
					- zła komunikacja między partnerami<br />
					- przemoc fizyczna<br />
					- ciężki konflikt partnerski<br />
					- ukryty żal do partnera<br />
					- niewyrażona złość<br />
					- zgwałcenie</p>
			</td>
		</tr>
	</tbody>
</table>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	<br />
	<br />
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<p>
	<em><strong>Czy ginekolog może zbadać dziewicę jeśli jest taka konieczność? Jak wygląda takie badanie?</strong></em>Tak. Oczywiście alternatywa do klasycznego badania fizykalnego jest przezbrzuszne lub doodbytnicze badanie USG. Jeżeli chodzi o badanie fizykalne, część pacjentek wyraża zgodę na pr&oacute;bę badania pochwowego unodigito. Jeżeli nie jest to możliwe z przyczyn anatomicznych&nbsp; lub z powodu dyskomfortu - lekarz może zbadać dziewicę przez rectum (odbytnicę). Do wziernikowania pochwy u dziewic służą specjalne wzierniki dziewicze.</p>
<p>
	<em><strong>Czy to prawda, że lepiej i zdrowiej dla kobiet jest urodzić pierwsze dziecko przed 25 r.ż.?</strong></em><br />
	Okres reprodukcyjny życia kobiety jest pojęciem szerokim. W przeszłości kobiety rodziły dzieci wcześniej, bo średni czas życia kobiety nie przekraczał 30 lat. Z drugiej strony najstarsza matka, a w zasadzie dwie (Rumunka, Hiszpanka) miały ponad 66 lat gdy urodziły swoje dzieci. Zakłada się, że optymalnym okresem do urodzenia pierwszego dziecka jest trzecia dekada życia kobiety.</p>
<p>
	<em><strong>Od jakiego wieku maleje szansa na urodzenie zdrowego dziecka?</strong></em><br />
	Rozumiem że ma Pani na myśli wady genetyczne/rozwojowe. W każdym wieku pacjentki może dojść do zaistnienia wady genetycznej lub rozwojowej. Częściej obserwuje się ten problem u kobiet po 36-37 roku życia. Z tego powodu w tej grupie wiekowej pacjentek lub w przypadku obciążonego wywiadu położniczego urodzeniem dziecka z wadą, należy rozważyć wykonanie diagnsotyki prenatalnej (USG genetyczne, test podw&oacute;jny, potr&oacute;jny, amniopunkcja).</p>
<p>
	<em><strong>Jak wybrać dobrego ginekologa? Czym się kierować?</strong></em><br />
	Bardzo trudne pytanie. Przesyłam Pani wyniki badań nad kryteriami wyboru ginekologa przez Polki z 1997 roku:<br />
	<br />
	<em>Dlaczego wybrała pani tego ginekologa?</em><br />
	&bull;Zaufanie &ndash; 43.7%<br />
	&bull;Polecany&nbsp; &ndash; 21.9%<br />
	&bull;Jedyny dostępny w okolicy &ndash; 2.5%<br />
	&bull;Dobry specjalista &ndash; 14.1%<br />
	&bull;Inne &ndash; 8.3%<br />
	&bull;Brak odpowiedzi &ndash; 21.2%<br />
	<br />
	Ja bym jeszcze dodał: uprzejmy, kompetenty, cierpliwy, uczciwy.</p>
<p>
	<em><strong>Czy warto depilować całkowicie miejsca intymne? jakie są tego konsekwencje?</strong></em><br />
	To Pani decyduje o zakresie czynności kosmetycznych w intymnych rejonach swojego ciała. Jeżeli tego typu aktywność powoduje, że poprawia się Pani samopoczucie, to nie ma istotnych przeciwwskazań, zwłaszcza, że depilacja jest w zasadzie uznana za standardowe działanie kosmetyczne. Konsekwencje zależą od metody, kt&oacute;rą Pani preferuje, od podrażnień sk&oacute;ry, uczuleń, mikrouraz&oacute;w po oparzenia, blizny czy ropienie (po użycia lasera).</p>
<p>
	<em><strong>Osoby chcące zmienić płeć biorą hormony, zmienia im się głos, stają się bardziej kobiece, ma to wpływ na wygląd ich piersi, dlaczego nie stosuje się ich wobec kobiet? Jako alternatywa dla skalpela?</strong></em><br />
	Proszę o sprecyzowanie pytania. Obawiam się, że nie rozumiem go do końca. Jeżeli chodzi Pani/Panu o użycie hormon&oacute;w męskich - obawiam się że działania&nbsp; niepożądane zwiazane z farmakologiczną androgenizacją organizmu kobiety mogą być nie do zaakceptowania z punktu widzenia zagrożeń zdrowotnych/powikłać, co więcej, ich podanie nie zlikwiduje II rzędowych cech płciowych kobiety i nie wytworzy II rzędowych cech płciowych męskich.</p>
<p>
	<em><strong>Dlaczego tak się dzieje - co miesiąc średnio tydzień do dw&oacute;ch tygodni mam p&oacute;źniej miesiączkę. W skali roku mam ich około 9?</strong></em><br />
	Przyczną Pani problemu&nbsp; są hormonalne zaburzenia miesiączkowania. Z dużą dozą prawdopodobiensta na tle cykli bezjajeczkowych lub deficytu fazy luteinowej (II grupa wg WHO). Sugeruję kontakt z ginekologiem, ktory zaproponuje Pani po hormonalej diagnostyce cyklu kilka opcji leczenia regulującego.</p>
<p>
	<em><strong>Kiedy powinno się pierwszy raz p&oacute;jść z wizytą do ginekologa i jak ona wygląda?</strong></em><br />
	Nie ma tu jakiś jednoznacznych wytycznych co do momentu/czasu&nbsp; pierwszej wizyty. Jeżeli już, to z punktu widzenia nadzoru profilaktycznego nad szyjką macicy (nowotworzenie)&nbsp; powinna się ona odbyć u pacjentki nie zgłaszającej dolegliwości do 3 lat od rozpoczęcia wsp&oacute;łżycia lub do 21 roku życia u kobiet nie wsp&oacute;łżyjących. Oczywiście, zawsze należy ją rozważyć u kobiet zgłaszających dolegliwości/niepokojące objawy ze strony narządu płciowego. Poniżej ciekawy wynik sondy przeprowadzonej w Polsce na interesujący Panią temat, co prawdę kilka lat temu, ale myślę że jest ona w dalszym ciągu aktualna.<br />
	<br />
	<em>Pierwsza wizyta u ginekologa</em><br />
	&bull; Przed 16 r.ż. &ndash; 2%<br />
	&bull; 16-20 r.ż. &ndash; 50.1%<br />
	&bull; 20-25 r.ż.- 31.6%<br />
	&bull; Po 25 r.ż.- 4.7%<br />
	&bull; Nigdy &ndash; 1.3%<br />
	&bull; Brak odpowiedzi 0.3<br />
	<br />
	<em>Pow&oacute;d pierwszej wizyty u ginekologa</em><br />
	&bull; Problem zdrowotny &ndash; 35.6%<br />
	&bull; Badanie kontrolne &ndash; 22.4%<br />
	&bull; OC &ndash; 4.4%<br />
	&bull; Planowanie ciąży &ndash; 18.6%<br />
	&bull; Ciąża nieplanowana &ndash; 11.9%<br />
	&bull; Powikłania trwającej ciąży &ndash; 1.5%<br />
	&bull; Inne &ndash; 6.2%<br />
	&bull; Brak odpowiedzi &ndash; 1.5%</p>
<p>
	<em><strong>Jak miesiączka wpływa na spalanie kalorii? Powinnam wtedy zrezygnować z siłowni czy też nie, ale nie muszę dawać z siebie 200% normy?</strong></em><br />
	Nie znam żadnych wiarygodnych badań medycyny opartej na dowodach naukowych (EBM), kt&oacute;re w spos&oacute;b bezsporny dokumentowałyby wpływ krwawienia miesiączkowego na metabolizm/spalanie kalorii. Jeżeli czas menses nie pogarsza Pani jakości życia to Pani decyduje czy w tych &quot;trudnych dniach&quot; i z jaką intensywnością będzie Pani korzystać z ćwiczeń siłowych czy też nie.<br />
	&nbsp;<br />
	<em><strong>Czy codzienne długie przebywanie za kierownicą ma wpływ na moje zdrowie intymne?</strong></em><br />
	W moim odczuciu nie ma to żadnego znaczenia chyba, że cierpi Pani na zaburzenie statyki narządu płciowego (wypadanie pochwy/macicy), co w wymuszonej pozycji, mogło by prowadzić do otarć intymnych rejon&oacute;w ciała.</p>
<p>
	<em><strong>Słyszałam, że obecnie zaleca się przed porodem wykonanie wymazu z pochwy. Czy m&oacute;głby Pan doktor w skr&oacute;cie opowiedzieć jakie mogą być konsekwencje zaniedbania tej czynności?</strong></em><br />
	Streptococcus agalactiae (S.agalactiae) jest drobnoustrojem komensalnym. Pierwotnym rezerwuarem&nbsp; GBS u zdrowej kobiety jest dolny odcinek przewodu pokarmowego/bańka odbytnicy. Paciorkowce grupy B zasiedlają&nbsp; przedsionek pochwy/pochwę oraz dolny odcinek&nbsp; układu moczowego od strony przewodu pokarmowego. S. agalactie jest rzadko izolowany z kału lub wydzieliny pochwowej dziewczynek pomiędzy 3-10 rokiem życia (&lt;4%). Częściej stwierdza się kolonizację tym drobnoustrojem u młodocianych. Odsetek ten zwiększa się u kobiet dojrzałych płciowo (10-17%) i jest najwyższy dla kobiet aktywnych seksualnie (10-38% populacji). Jakkolwiek infekcja GBS nie jest uznawana za chorobę przenoszoną drogą płciową, odsetek kolonizacji&nbsp; S.agalactiae u partner&oacute;w nosicielek GBS wynosi 24%. W zależności od kraju w kt&oacute;rym dokonano analizy epidemiologicznej częstość bezobjawowego nosicielstwa GBS u kobiet w okresie reprodukcyjnym życia szacuje się na 15-45%. Polskie dane wskazują na 3.3%-19.7 % odsetek nosicielstwa S.agalactiae u ciężarnych. Ryzyko transmisji wertykalnej GBS na noworodka od matki będącej nosicielką paciorkowca z grupy B wynosi 1 na 200. Ryzyko to wzrasta do 4 na 100 przy wsp&oacute;łistnieniu innych czynnik&oacute;w predystynujących do rozwoju infekcji u noworodka,&nbsp; jak: por&oacute;d przedwczesny, odpływanie płynu owodniowego &gt; 18 godzin, gorączka u matki w przebiegu porodu czy bakteriurię GBS w aktualnej ciąży. Tylko u 1-2% noworodk&oacute;w skolonizowanych przez GBS dochodzi do zachorowania. Odsetek zachorowań spowodowanych transmisją perinatalną GBS u wszystkich noworodk&oacute;w urodzonych drogami natury jest niski (0,2-0.53%), ale zakażenie paciorkowcami grupy B jest&nbsp; jednym z najczęstszych czynnik&oacute;w etiologicznych powikłań neonatologicznych/pediatrycznych dotyczących układu oddechowego, ośrodkowego układu nerwowego, do posocznicy noworodkowej włącznie. Jeszcze do niedawna śmiertelność noworodk&oacute;w zakażonych GBS była wysoka (50%). Obecnie odsetek fatalnych powikłań związanych z perinatologiczną kolonizacją płodu paciorkowcami grupy B mieści się w zakresie 0.5%-9.6%. Czynnikiem istotnie pogarszającym rokowanie w objawowych postaciach infekcji GBS jest wcześniactwo. Śmiertelność w grupie noworodk&oacute;w urodzonych przed 33 tygodniem trwania ciąży sięga 20-30%.&nbsp; Najczęściej izolowanymi serotypami GBS/S.agalactiae są: typ III (48.9%), Ia (22.9%), Ib (7.0%), II (7.0%) oraz V (9.1%). W 21% przypadk&oacute;w S.agalactiae izoluje się z mleka matki- nie jest to przeciwskazanie do karmienia piersią. Tylko co druga ciężarna-nosicielka GBS będzie skolonizowana S.agalactiae w kolejnej ciąży. Perinatalne zakażenie GBS jest także uznanym czynnikiem etiologicznym porodu przedwczesnego, zgonu wewnątrzmacicznego, śmierci noworodka w przebiegu porodu, jak i septycznych powikłań u matek w okresie połogu.<br />
	&nbsp;Perinatologiczne zakażenie GBS - postacie kliniczne:</p>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
	<tbody>
		<tr>
			<td colspan="4" style="width: 571px; text-align: center;">
				Postać</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="2" style="width:281px;">
				<p>
					wczesna</p>
			</td>
			<td style="width:159px;">
				<p>
					p&oacute;źna</p>
			</td>
			<td style="width:131px;">
				<p align="center">
					op&oacute;źniona</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td style="width: 158px; vertical-align: top;">
				<p>
					częstość: 0.43-1.5%<br />
					zapalenie płuc<br />
					niewydolność oddechowa<br />
					bezdechy<br />
					posocznica<br />
					rozw&oacute;j&nbsp; w ciÄ…gu 12-148&nbsp; godzin<br />
					droga zakażenia: wertykalna (matka-dziecko)<br />
					nasilenie objaw&oacute;w: ciężkie<br />
					noworodki urodzone o czasie i wcześniaki<br />
					śmiertelność&nbsp;&nbsp; 5 - 20% (wyższa w przypadku wcześniak&oacute;w)<br />
					odległe konsekwencje zachorowania:&nbsp; rzadkie, mało nasilone</p>
			</td>
			<td style="width: 123px; vertical-align: top;">
				<p>
					postać piorunująca<br />
					niewydolność systemowa/<br />
					wielonarzÄ…dowa<br />
					wstrzÄ…s&nbsp; septyczny<br />
					śmiertelność&nbsp; 70%</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
			</td>
			<td style="width:159px;">
				<p>
					częstość: 25%<br />
					zapalenie m&oacute;zgu i&nbsp; opon&nbsp; m&oacute;zgowo &ndash; rdzeniowych<br />
					początek objaw&oacute;w chorobowych: pomiędzy&nbsp; 7- 90 dniem życia (średnio&nbsp; 27 dni)<br />
					droga zakażenia: horyzontalna (środowisko zewnętrzne, personel medyczny), zazwyczaj nie związana z porodem<br />
					nasilenie objaw&oacute;w: Å‚agodne<br />
					noworodki urodzone o czasie<br />
					śmiertelność&nbsp;&nbsp; 2 - 6%<br />
					odległe konsekwencje zachorowania: p&oacute;źne powikłania neurologiczne i rozwojowe</p>
			</td>
			<td style="width: 131px; vertical-align: top;">
				<p>
					najłagodniejszy&nbsp; przebieg<br />
					pierwsze symptomy chorobowe &gt; 90&nbsp; dnia życia noworodka<br />
					śmiertelność&nbsp; 0.5 - 1%</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
			</td>
		</tr>
	</tbody>
</table>
<p>
	<strong><em>Jestem mamą trojaczk&oacute;w. Od pięciu lat unikam jak ognia zbliżeń intymnych, przed obawą ponownego zajścia w ciążę mnogą. Czy nigdy już nie będę miała ochoty na seks?</em></strong><br />
	Od wielu lat dysponujemy szerokim portfolio metod kontroli urodzin kt&oacute;re, w zależności od Pani preferencji, pozwolą na bezpieczne wsp&oacute;łżycie bez ryzyka zajścia w nieplanowana ciąże. Sugeruje kontakt z ginekologiem, kt&oacute;ry po rozmowie z Panią zaproponuje Pani kilka opcji metod regulacji poczęć.</p>
<p>
	<em><strong>Jak sobie radzić z nawracającą grzybicą pochwy po kuracji antybiotykowej? Jak jej skutecznie zapobiegać?</strong></em><br />
	Przesyłam Pani wybrane fragmenty Stanowiska PTG dotyczące interesujacego Panią problemu:<br />
	<br />
	<u>Stanowisko zespołu Ekspert&oacute;w Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące etiopatogenezy i leczenia nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu</u><br />
	Drożdże Candida albicans (C.albicans) są grzybami zasiedlającymi r&oacute;żne ontocenozy (jamy nosa, jama ustna, przew&oacute;d pokarmowy, narządy płciowe, sk&oacute;ra) w ustroju człowieka.<br />
	Candida mogą odpowiadać za powierzchowną (sk&oacute;ra i jej przydatki, błony śluzowe: jama ustna, pochwa, żołądź prącia/napletek), jedno/wieloogniskową lub systemową kolonizację organizmu ludzkiego. W najcięższych klinicznie przypadkach kandydiozy może dochodzić do rozsiewu agresywnych postaci grzybni drogą krwi (fungemia). (Lopez-MArtinez)<br />
	Co dziesięć lat podwaja się częstość porad lekarskich na tle dolegliwości związanych z kolonizacją narządu płciowego kobiety przez drożdżaki. Większość kobiet w okresie reprodukcyjnym życia doświadczy co najmniej jednego objawowego epizodu drożdżycy narządu płciowego (VulvoVaginal Candidiasis, VVC), a ponad połowa z nich będzie leczona z tego&nbsp; powodu częściej niż dwa razy w roku. Niekt&oacute;re pacjentki będą wymagały cyklicznego i/lub długotrwałego leczenia przeciwdrożdżakowego z powodu nawrotowej postaci schorzenia (recurrent VulvoVaginal Candidiasis; rVVC).<br />
	Odsetek pacjentek zgłaszających w ciągu roku 3-4 krotne nawroty dolegliwości na tle kolonizacji pochwy i sromu przez drożdżaki wynosi od 5-10% populacji kobiet z VVC. W tej grupie chorych już po miesiącu od zakończenia terapii przeciwdrożdżakowej dochodzi do pogorszenia jakości życia na tle objaw&oacute;w VVC, a po upływie kolejnych 2-3 miesięcy nasilenie dolegliwości związanych z drożdżycą zmusza je do rozpoczęcia kolejnego kursu leczenia.<br />
	rVVC obserwuje się częściej u kobiet stosujących antybiotyki, leczonych immunosupresyjnie, cytostatykami, preferujących ryzykowne formy wsp&oacute;łżycia płciowego, seks oralno-genitalny i/lub analny, przesadnie dbających o higienę intymną,&nbsp; ze skłonnością do alergii, atopii, niedożywionych, z anemią, ciężarnych a także z nieprawidłowościami genetycznymi:&nbsp;&nbsp; polimorfizmem genu dla lektyny wiążącej mannozę czy u pacjentek z fenotypem niesekrecyjnym w zakresie układu grupowego krwi ABO/Lewis.&nbsp; Większość infekcji grzybiczych sromu i pochwy, w tym nawrotowych,&nbsp; wywoływana jest przez drożdżaki z gatunku C. albicans. Zidentyfikowano około 200 szczep&oacute;w C. albicans zdolnych do kolonizacji narządu płciowego, ale znaczenie kliniczne ma tylko 8-12 z nich.<br />
	Częstą przyczyną rVVC&nbsp; jest kolonizacja sromu i pochwy przez&nbsp; gatunki Candida inne niż albicans jak C.glabrata, C. parapsilosis, C. tropicalis, C. stellatoidea, C. famata, C.krusei,&nbsp; C.guillermondii oraz Saccharomyces cerevisiae, zazwyczaj oporne na klasyczne schematy leczenia przeciwdrożdżakowego.&nbsp; Odsetek kobiet cierpiących z powodu infekcji grzybami innymi niż C.albicans wynosi od kilku do kilkunastu procent, w zależności kraju, w kt&oacute;rym przeprowadzano analizę epidemiologiczną. W 20%-30% przypadk&oacute;w to właśnie grzyby inne niż C.&nbsp; albicans&nbsp; odpowiadają na nawrotową postać schorzenia, najczęściej u kobiet hypoestrogennych, z cukrzycą lub leczonych immunosupresyjnie.<br />
	U części pacjent&oacute;w należy spodziewać się wsp&oacute;łistnienia kilku ognisk kandidiozy o zr&oacute;żnicowanej i/lub indywidualnie zmiennej lokalizacji narządowej. Hipotetycznie, w tej grupie chorych, jedno ognisko kandydiozy może odpowiadać za rozsiew agresywnych form grzybni i wznowę schorzenia, często w innej miejscu organizmu.<br />
	Drożdżaki Candida zasiedlają jelito grube i mogą kolonizować srom, pochwę i dolny odcinek układu moczowego od strony przewodu pokarmowego. Satelitarne kolonie drożdży,&nbsp; najczęściej zlokalizowane w okolicy odbytnicy, teoretycznie stanowią potencjalny rezerwuar wirulentnych form grzybni odpowiedzialnych za nawr&oacute;t VVC. Z drugiej strony wydostająca się z pochwy wydzielina bogata w planktonowe formy Candida może kontaminować przedsionek pochwy, cewkę moczową, krocze i obszar okołoodbytniczy, prowadząc do rozsiewu lub wznowy&nbsp; infekcji, i/lub tworzyć formację biofilmu. Dane dotyczące możliwości reinfekcji narządu płciowego przez Candida bytujące w przewodzie pokarmowym są niejednoznaczne i często sprzeczne. Spinillo i wsp. wskazują na jelitowy rezerwuar drożdży Candida jako możliwą przyczynę nawrotu VVC. Jednak wdrożenie systemowej terapii doustnymi lekami przeciwdrożdżakowymi u kobiet z rVVC nie wpywało na istotne zmniejszenie odsetka nawrot&oacute;w dolegliwości. Podobnie,&nbsp; O&rsquo;Conner i Sobel wykazali nawroty VVC po długoterminowej terapii ketokonazolem przy braku mikologicznych wykładnik&oacute;w kolonizacji bańki odbytnicy przez drożdże Candida.<br />
	Za przewlekłą kandydiozę przewodu pokarmowego prowadzącą do wznowy VVC mogą odpowiadać przyczyny inne niż choroby systemowe czy leczenie immunosupresyjne/cytostatyczne. U pacjentek z rVVC często stwierdza się nieprawidłowe nawyki żywieniowe (preferowanie pokarm&oacute;w wysokoprzetworzonych, bogatych w konserwanty, chlorowanie wody,&nbsp; znikome spożycie kiszonek/produkt&oacute;w mlecznych przetworzonych przez bakterie fermentacyjne), a wywiadzie przedmiotowym -&nbsp; nieracjonalna długoterminowa antybiotykoterapia, często wielolekowa oraz przebyte procedury stomatologiczne z zastosowaniem graft&oacute;w (implanty, protezy, mostki, aparaty korekcyjne), na kt&oacute;rych kolonie drożdży tworzą strukturę biofilmu.<br />
	&nbsp;<br />
	Leczenie nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu<br />
	W ostatnich&nbsp; latach obserwuje się trend związany z leczeniem VVC w oparciu o&nbsp; ultrakr&oacute;tkie lub kr&oacute;tkie schematy terapeutyczne oparte na preparatach azolowych. Jak dotąd nie wypracowano optymalnego standardu diagnostyki oraz leczenia&nbsp; nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia sromu i pochwy.<br />
	<u>Gł&oacute;wnym powodem braku efektywności leczenia rVVC jest suboptymalna dawka oraz zbyt kr&oacute;tki okres terapii przeciwdrożdżakowej.<br />
	Coraz częściej lekarze musza indywidualizowac postępowanie lecznicze i dokonywać trudnych wybor&oacute;w terapeutycznych ze względu nietypowy przebieg kliniczny VVC/rVVC. Brak wiarygodnych badań naukowych dotyczących efektywności leczenia p/drożdżakowego u pacjentek z rVVC nie pozwala na opracowanie empirycznych schemat&oacute;w teraputycznych w oparciu o wiedzę płynącą z randomizowanych badań klinicznych. Paradoksalnie, wyniki badań klinicznych dotyczące efektywności terapeutycznej lek&oacute;w p/drożdżakowych często odbiegają od obserwacji wynikających z praktyki klinicznej, co do dawki, postaci i drogi podania leku, oraz czasu leczenia antymykotycznego. Często ma to związek z ostrymi kryteriami włączenia/wyłączenia pacjentki z udziału w badaniu klinicznym, co prowadzi do paradoksalnej sytuacji, gdzie chore z silnie wyrażonymi objawami lub nawrotową postacią VVC nie są objęte analizą naukową ze względu na na fakt, iż mogą &bdquo;pogarszać&rdquo; końcowe rezultaty efektywności terapeutycznej badanego leku. Dlatego wypracowane na bazie badań klinicznych schematy lecznicze, opisane w charakterystyce produktu leczniczego, nie zawsze przekładają się na to co obserwuje i z czym boryka się praktykujacy klinicysta w codziennym życiu zawodowym.</u><br />
	Flukonazol jest lekiem z wyboru w leczeniu i profilaktyce wznowy zakażeń drożdżakowych, zar&oacute;wno powierzchniowych jak i systemowych. Lek wykazuje linearną farmakokinetykę a efekt fungostatyczny lub grzybob&oacute;jczy jest wprost proporcjonalny do zastosowanej dawki.<br />
	Flukonazol&nbsp; charakteryzuje się szerokim spektrum działania antymikotycznego, zwłaszcza w stosunku do drożdżak&oacute;w z gatunku Candida albicans, Candida parapsilosis, Candida tropicalis oraz Cryptococcus neoformans. Flukonazol w stężeniu &le; 8&micro;g/ml&nbsp; wykazuje 90 % skuteczność w zwalczaniu&nbsp; zakażeń Candida dubliniensis, Candida guilliermondi, Candida kefir i Candida lusitaniae. W przypadku zakażeń Candida glabrata efekt terapeutyczny flukonazolu jest widoczny dla schemat&oacute;w leczniczych opartych na wyższych dawkach substancji (MIC90: 16-32 &micro;g/ml) i dłuższym czasie terapii. W przypadku szczep&oacute;w Candida glabrata opornych na azole (z mutacją genu CDR)&nbsp; oraz rodzaju Candida krusei zaleca się zwiększenie dawki terapeutycznej lub wdrożenie alternatywnych form terapii opartych na lekach nieazolowych<br />
	&nbsp;(76.2%). Odsetek izolat&oacute;w C.glabrata opornych na flukonazol był prawie trzykrotnie niższy w por&oacute;wnaniu do itrakonazolu (13.1% vs 35.9%). W przypadku C.krusei nie stwierdzono żadnego szczepu wrażliwego na flukonazol. Odsetek izolat&oacute;w S.cerevisiae opornych na flukonazol wynosił jedynie 3.6%, i był zbliżony do zobserwowanego w przypadku podania itrakonazolu. Grzyby S.cerevisiae wykazywały og&oacute;lnie słabą wrażliwość na itrakonazol (32% szczep&oacute;w wrażliwych, 64.6% słabo wrażliwych).<br />
	Aż 20% szczep&oacute;w C. glabrata wykazuje, zależną od dawki, wrażliwość na standardowe dawki flukonazolu, a tylko 3-7% kolonii jest oporna na ten lek (MIC &gt;64&micro;g/mL). Klasyczna doustna&nbsp; terapia flukonazolem u pacjentek z rVVC wywołaną drożdżami innymi niż C.albicans zazwyczaj łagodzi dolegliwości, ale nie pozwala na uzyskanie długotrwałej poprawy.<br />
	Leczenie kolejnych epizod&oacute;w VVC suboptymalnym, pod względem dawki i czasu trwania terapii, schematem opartym na flukonazolu, prowadzi do wykształcenia oporności na ten lek przez uprzednio wrażliwe szczepy Candida.<br />
	Sobel i wsp. () wykazali na grupie 387 pacjentek z rVVC stosujących przez rok&nbsp; flukonazol w dawce 150 mg poprawę u tylko 42.9% leczonych. Odsetek wyleczeń był jednak dwukrotnie wyższy w por&oacute;wnaniu do kobiet z grupy kontrolnej (21.9%). Z tego powodu Donders i wsp. () rekomendują u kobiet z rVVC zwiększenie terapeutycznej dawki flukonazolu do 200mg/dobę, a następnie indywidualizację schematu leczenia w zależności od uzyskanego efektu klinicznego. U kobiet biorących udział w badaniu ReCiDif (n=117), stosujących flukonazol w dawce 200 mg, po 6 miesiącach terapii aż 90 % leczonych z powodu rVVC zgłosiło poprawę. Po roku, odsetek bezobjawowych chorych z tej grupy wynosił aż 77%.</p>
<p align="left">
	Tabela. Schemat leczenia drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu PTG</p>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
	<tbody>
		<tr>
			<td style="width: 272px; vertical-align: top;">
				<p>
					<strong>Preparaty dopochwowe:</strong></p>
				<p>
					&middot; Butakonazol 2% krem 5gx1 /3dni<br />
					&middot; Butakonazol 2% krem 5g x1/1dzień<br />
					&middot; Clotrimazol 1% krem 5gx1/7-14 dni<br />
					&middot; Clotrimazol tabl. dopochwowe a 100 mgx1/7dni<br />
					&middot; Clotrimazol tabl. dopochwowe a 100 mg x 2/3dni<br />
					&middot; Ekonazol krem dopochwowy 10mg/g x 14 dni<br />
					&middot; Ekonazol globulki dopochwowe a 50 mgx1/15 dni<br />
					&middot; Ekonazol globulki dopochwowe a 150mgx1 /3 dni<br />
					&middot; Mikonazol 2% krem 5gx1/7dni<br />
					&middot; Mikonazol glob. dopochwowe a 100 mgx1/7dni<br />
					&middot; Mikonazol glob. dopochwowe a 200 mgx1/3dni<br />
					&middot; Mikonazol glob. dopochwowe a 1200 mgx1/1 dzieńi<br />
					&middot; Nystatyna tab. dopochwowe a 100&nbsp;000j.x1/14 dni<br />
					&middot; Tiokonazol 6.5% krem dopochwowy 5gx1/1 dzień<br />
					&middot; Terkonazol 0.4% krem dopochwowy 5gx1/7dni<br />
					&middot; Terkonazol 0.8% krem&nbsp; dopochwowy 5 gx1/3dni<br />
					&middot; Terkonazol globulki dopochwowe a 80 mgx1/3dni<br />
					&middot; Fentikonazol globulki dopochwowe a 600 mgx1/3 dni</p>
				<p>
					<strong>Preparaty doustne:</strong><br />
					Flukonazol tabletki a 50/100/150/200 mg<br />
					Itrakonazol tabletki a 100 mg<br />
					Nystatyna draż. 500&nbsp;000 j<br />
					Posakonazol susp.&nbsp; 40mg/ml<br />
					Worikonazol tabletki a 50/200 mg</p>
				<p>
					&nbsp;</p>
			</td>
			<td style="width:296px;">
				<p>
					<strong>-rVVC kt&oacute;rych czynnikiem etiologicznym jest Candida albicans</strong>: zazwyczaj dobrze odpowiada na standardowe miejscowe lub/i doustne leczenie preparatami azolowymi.<br />
					&middot; Terapia inicjująca: zaleca się przedłużenie leczenia preparatami miejscowymi do 7-14 dni i/lub doustne podanie flukonazolu 200 mg w 1, 3 oraz 5 dniu terapii<br />
					&middot; Terapia podtrzymująca (<strong>negatywne wyniki badań mykologicznych wydzieliny pochwowej</strong>): Clotrimazol tabl. dopochwowe a 100 mg x 2/ dwa razy w tygodniu, lub&nbsp; Clotrimazol glob. dopochwowa a 500 mg x1/tydzień, albo podać doustnie flukonazol w dawce 200 mg:<br />
					1x/tydz./6m-cy<br />
					lub<br />
					2x/tydz./4m-ce<br />
					lub<br />
					1x/m-c/6-12m-cy<br />
					Terapię należy indywidualizować w zależności od odpowiedzi klinicznej na zastosowane leczenie (zmniejszenie dawki/wydłużenie odstępu czasu pomiędzy dawkami/modyfikacja długości trwania leczenia)<br />
					<strong>-rVVC wywołana przez grzyby nie należące do rodzaju Candida albicans</strong>:<br />
					<strong>C.glabrata</strong><br />
					&middot; Optymalny schemat terapeutyczny nie jest znany<br />
					&middot; <strong>Leczenie wstępne: flukonazol 200 mg/dobę/21 dni, leczenie podtrzymujące: jak dla rVVC, kt&oacute;rych czynnikiem etiologicznym jest C.albicans</strong><br />
					&middot; <strong><u>W przypadku braku efektu terapeutycznego zaleca się przedłużenie leczenia preparatami azolowymi innymi niż flukonazol, miejscowymi lub doustnymi, przez okres 7-14 dni </u></strong><br />
					&middot; <strong>Posakonazol 1-2x p.o/dobę/400 mg/30 dni na 30 minut przed jedzeniem obfitym w tłuszcz + miejscowo cyklopiroksyamina i/lub nystatyna </strong><br />
					&middot; <strong>Vorikonazol 4mg/kg m.c co 12 godz./30 dni</strong><br />
					&middot; <strong>Caspofungina 70 mg w 1 dniu terapii, potem 50 mg/dobÄ™/30dni</strong><br />
					&middot; Alternatywną opcją jest&nbsp; dopochwowe podanie globulek żelatynowych z kwasem bornym w dawce 600 mg x1/dobę przez okres 14 dni do 6m-cy (indywidualizacja schematu leczenia w zależności od odpowiedzi klinicznej), <strong>lub gałek z amfoterycyną B (1x1/14 dni), lub irygacje 17% roztworem flucytozyny</strong><br />
					<strong>C.krusei</strong><br />
					Ze względu na oporność na flukonazol i flucytozynę zaleca się długotrwałe leczenie miejscowe klotrimazolem, cyklopiroksaminą lub kwasem bornym (maksymalne dawki dobowe/14 dni) lub schematy stosowane w leczeniu C.glabrata.<br />
					&middot; Przy braku efektywności w/w terapii&nbsp; pacjentkę należy skierować do ośrodka referencyjnego celem&nbsp; przeprowadzenia specjalistycznego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego<br />
					<strong>- Ciąża i okres laktacji:&nbsp; </strong><br />
					&middot; Dopuszczalne jest miejscowe&nbsp; leczenie preparatami azolowymi przez okres 7 dni<br />
					<strong>- Pacjentki z obciążonym wywiadem medycznym w kierunku schorzeń predysponujących do rVVC:</strong><br />
					&middot; Niezadawalająca odpowiedź kliniczna na kr&oacute;tkie schematy terapeutyczne<br />
					&middot; Zaleca się indywidualizację postępowania terapeutycznego- np. przedłużenie leczenia preparatami miejscowymi do 7-14 dni i/lub <strong>doustne podanie 3 dawek flukonazolu a 200 mg w odstępie 48 godzin</strong>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</p>
			</td>
		</tr>
		<tr>
			<td colspan="2" style="width: 568px; vertical-align: top;">
				<p>
					&middot; Nosicielki HIV/chore na AIDS- postępowanie lecznicze nie odbiega od schemat&oacute;w zalecanych dla kobiet seronegatywnych. Nie ma jednoznacznych wytycznych co do profilaktyki nawrot&oacute;w rVVC. U pacjentek z objawami VVC lub postacią nawrotową schorzenia zaleca się profilaktyczne podawanie 200 mg flukonazolu jeden raz w tygodniu w schemacie przedłużonym. Nie zaleca się profilaktyki VVC doustnymi preparatami azolowymi w przypadku kobiet HIV-pozytywnych nie cierpiących na rVVC<br />
					&middot; <strong>W przypadku udokumentowanej rVVC wywołanej przez Candida kolonizujące pochwę/srom od strony przewodu pokarmowego (100&nbsp;000 jednostek tworzących kolonię drożdży/g kału) należy dodatkowo rozważyć doustne leczenie systemowe:</strong><br />
					<strong>00-400 mg p.o w I dobie leczenia, pot</strong><strong>e</strong><strong>m&nbsp; 1 x 1 tabl. Flukonazolu a 200 mg/14 -28dni</strong><br />
					<strong>3x1-2 draż. Nystatyny a 500&nbsp;000 j/</strong><strong>14-</strong><strong>28 dni</strong></p>
			</td>
		</tr>
	</tbody>
</table>
<p>
	&nbsp;&nbsp;&nbsp; Ze względu na fakt, iż u 75 % stosujących długotrwale miejscowe leki przeciwdrożdżakowe rozwija się vestibulovulvodynia, podtrzymująca terapia lekami doustnymi jest postępowaniem z wyboru.()<br />
	&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Złożona terapia przeciwgrzybicza jest alternatywną opcją w leczeniu opornych na azole postaci zakażeń drożdżakowych. Wykazano synergistyczne działanie flukonazolu (0.25-128 &micro;g/ml) oraz amfoterycyny B (0.03-16&micro;g/ml)&nbsp; w izolatach C.albicans/C.parapsilosis in vitro.<br />
	Jak dotąd nie dysponujemy skutecznym lekiem niszczącym biofilm&nbsp; Candida albicans. Badania in vitro wykazały zdolność niekt&oacute;rych szczep&oacute;w Lactobacillus (L.rhamnosus GR1, L.reuteri RC14, L.gasseri, L.crispatus, L.plantarum, Bifidobacterium lactis) do częściowej dezorganizacji&nbsp; złożonej struktury matrycy bioadhezyjnej tworzącej biofilm Candida.&nbsp;&nbsp; U pacjentek stosujących codziennie doustne preparaty zawierające pałeczki L.rhamnosus GR1/L.reuteri RC14 doszło do zasiedlenia pochwy bakteriami probiotocznymi od strony przewodu pokarmowego i&nbsp; odtworzenia prawidłowej biocenozy pochwy już po 6 tygodniach leczenia. Z tego względu u kobiet z nawrotową postacią drożdżakowgo zapalenia pochwy i sromu należy rekomendować uzupełniającą terapię doustnymi preparatami probiotycznymi przez okres 3-6 miesięcy a następnie&nbsp; stosować je profilaktycznie conajmniej przez okres 7 dni w cyklu.</p>
<p>
	<em><strong>Czy osoby niepełnosprawne intelektualnie powinny zakładać rodziny i posiadać potomstwo?</strong></em><br />
	Eugenika nie jest działem ginekologii. To pytanie powinno być skierowane do etyka.</p>
<p>
	<em><strong>Skąd bierze się suchość pochwy? I jak można sobie z tym poradzić?</strong></em><br />
	Na suchość pochwy w r&oacute;żnych okresach życia uskarża się 27-55% respondentek, a odsetek ten wzrasta do 62%-73% kobiet leczonych onkologicznie z powodu raka gruczołu piersiowego.&nbsp; Podrażnienie, świąd, pieczenie sromu i pochwy to problem 18.6% ankietowanych.&nbsp; Dyspareunia lub lęk przed wsp&oacute;łżyciem dotyczy 40%-88% kobiet po 50 roku życia, zwłaszcza po zabiegach uroginekologicznych lub wycięciu macicy, a nawracające infekcje dolnego odcinka układu moczowego są powodem zgłoszenia się po poradę lekarską u co piątej ankietowanej. Ponad 11% kobiet po menopauzie zgłasza dyskomfort na tle nieprawidłowej wydzieliny w pochwie a z powodu objaw&oacute;w dyzurycznych, częstomoczu i nietrzymania moczu będzie cierpieć odpowiednio 5.2%, 16.5% oraz 10.4% kobiet. Tylko 25% kobiet cierpiących z tego powodu zgłosi ten problem swojemu lekarzowi.<br />
	&nbsp;&nbsp;&nbsp; Zbliżony obraz kliniczny, zgłaszany jest często przez młode kobiety po leczeniu onkologicznym (chemioterapia, radio i brachyterapia, adiuwantowa terapia antygonadotropowa, tamoxifen),&nbsp; immunosupresyjnym (przeszczepy narządowe/tkankowe) oraz u pacjentek długotrwale stosujących leki antygonadotropowe z powodu endometriozy, mięśniak&oacute;w macicy, rozrost&oacute;w endometrium, nieprawidłowego profilu krwawień z dr&oacute;g rodnych a nawet dziewczynek leczonych z powodu przedwczesnego dojrzewania płciowego. Na dolegliwości ze strony pochwy i sromu mogą się uskarżać także pacjentki, kt&oacute;re nie weszły jeszcze w okres naturalnej menopauzy, ale cierpią na zaburzenia endokrynologiczne (I, III, V, VI i&nbsp; VII grupa wg klasyfikacji WHO), po porodzie, długotrwale karmiące piersią lub leczone lekami z grupy SERM, SEEM, agonistami/antagonistami GnRH, inhibitorami aromatazy, glikokortykosterydami lub długotrwale stosujące antykoncepcję hormonalną.<br />
	&nbsp;&nbsp;&nbsp; Także pewien odsetek zdrowych, młodych kobiet będzie wymagał miejscowej terapii,kt&oacute;rej zadaniem będzie poprawa funkcji pochwy i sromu, pomimo zachowania aktywności endokrynnej jajnika. Są to zazwyczaj aktywne seksualnie, miesiączkujące kobiety lub dziewczęta w okresie pokwitania, u kt&oacute;rych zachodzi potrzeba przywr&oacute;cenia/odtworzenia/utrzymania/zachowania dobrostanu obszaru urogenitalnego (normalizacja indeks&oacute;w cytologicznych, odtworzenie fizjologicznej biocenozy pochwy), stosujących często antybiotyki, leki dopochwowo, z odczynami alergicznymi pochwy i sromu (kosmetyki, środki do higieny intymnej, wkładki i tampony&nbsp; higieniczne), nadużywających irygacji, podatnych na urazy mechaniczne pochwy i sromu na tle wsp&oacute;łżycia, cierpiących na dysfunkcje seksualne, dyspareunię, leczonych z powodu nawracających infekcji obszaru urogenitalnego, zgłaszających dyskomfort intymnych rejon&oacute;w ciała ze względu na stosowana formę antykoncepcji lub operowanych wcześniej z powodu wad rozwojowych narządu płciowego (wytworzenie neowaginy).<br />
	Skuteczna terapia tego problemu to, z klinicznego punktu widzenia, uzyskanie właściwej r&oacute;wnowagi pomiędzy redukcją dokuczliwych objaw&oacute;w urogenitalnych, stopniem nasilenia działań niepożądanych generowanych przez zastosowane leki a szansą na całkowite ustąpienie lub jak najdłuższą remisję bez nawrotu dolegliwości. Idealny schemat terapeutyczny powinien być łatwy w użyciu, efektywny w jak najkr&oacute;tszym okresie stosowania, szybko i długotrwale znosić uciążliwe objawy&nbsp; na tle atrofii urogenitalnej. Leczenie nie powinno generować działań niepożądanych zar&oacute;wno miejscowych jak i systemowych, efektywnie zapobiegać nawrotom dolegliwości na tle zanik&oacute;w w obrębie narządu płciowego oraz nie powodować istotnego obciążenie finansowego dla budżetu pacjentki. W celu poprawy jakości życia pacjentki z objawami urogenitalnymi na tle hypoestrogenizmu możemy stosować hormonalną terapię zastępczą, miejscową i/lub systemową, oraz metody niehormonalne.<br />
	Niehormonalne opcje Å‚agodzenia objaw&oacute;w atrofii urogenitalnej</p>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
	<tbody>
		<tr>
			<td style="width: 563px; vertical-align: top;">
				<p>
					&middot; Regularne wsp&oacute;łżycie płciowe<br />
					&middot; Środki nawilżające (lubrykanty): wodne, olejowe, silikonowe, glicerynowe<br />
					&middot; Polikarbofil<br />
					&middot; Pektyny<br />
					&middot; Wazelina<br />
					&middot; Ekstrakty roślinne:Przystęp biały (Bronia alba), widłak gwiaździsty, babimor (Lycopodium clavatum), pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna), pokrzywa (Urtica dioica), żywokost lekarski (Symphytum officinale), dzięgiel chiński - &bdquo;dong quai&rdquo; (Angelika sinensis), serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca), si&oacute;dmaczek leśny-&bdquo;chickweed wintergreen&rdquo;, (Trientalis europaea), dziki pochrzyn - &ldquo;wild yam&rdquo; (Dioscorea mexicana)<br />
					&middot; Probiotyki<br />
					&middot; Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, E i D</p>
			</td>
		</tr>
	</tbody>
</table>
<p>
	&nbsp;&nbsp;&nbsp; Efektywną opcją leczenia niehormonalnego łagodzącego dolegliwości obszaru urogenitalnego o długim czasie działania są globulki lub kremy zawierające kwas hialuronowy- substancję odgrywającą istotną rolę w procesach gojenia uszkodzonych tkanek.&nbsp;<br />
	&nbsp;&nbsp; &nbsp;Miejscowo stosowany kwas hialuronowy tworzy w obszarze uszkodzenia tkankowego ochronny biofilm, izolujący ranę od niekorzystnych czynnik&oacute;w środowiska, uwadnia i chroni ją przed ponownym urazem (zadrapanie, otarcie), nadkażeniem, oraz skraca i optymalizuje przebieg &bdquo;wrażliwego&rdquo;, wczesnego etapu gojenia rany.&nbsp; Kwas hialuronowy zmniejsza dyskomfort b&oacute;lowy w rejonie urazu tkankowego, prawdopodobnie w mechanizmie zabezpieczenia receptor&oacute;w b&oacute;lowych przed stymulacją nocyceptywną związaną z wzajemnym przesuwaniem się warstw tkankowych względem siebie (hydrożel).<br />
	&nbsp;&nbsp; &nbsp;Opisane powyżej właściwości hialuronian&oacute;w dają&nbsp; empiryczne podstawy zastosowania kwasu hialuronowego w ginekologii i położnictwie jako opcji terapeutycznej w leczeniu powierzchownych uraz&oacute;w/uszkodzeń/owrzodzeń sk&oacute;ry i błon śluzowych, w tym zmian atroficznych/dystroficznych pochwy i sromu, niezależnie od czynnika etiopatogenetycznego i wieku pacjentki. Miejscowa terapia hialuronianami u pacjent&oacute;w leczonych energią promienistą z powodu schorzeń onkologicznych łagodzi&nbsp; miejscowe&nbsp; powikłania/odczyny po tele/brachyterapii.<br />
	&nbsp;&nbsp; &nbsp;Hipotetycznie preparaty z kwasem hialuronowym powinny także optymalizować proces gojenia się rany pochwy/szyjki macicy po pochwowych zabiegach gineko/uroginekologicznych. Z punktu widzenia uroginekologii operacyjnej ewidentną korzyścią z miejscowej terapii preparatami z hialuronianem w okresie przed i pooperacyjnym jest poprawa dobrostanu cytomorfologicznego nabłonka pochwy, zwiększenie wysokości, uwodnienia i ukrwienia błony śluzowej pochwy, normalizacja odczynu pH wydzieliny pochwowej, odtworzenie/utrzymanie prawidłowej biocenozy pochwy oraz zapobieganie infekcjom w obszarze urogenitalnym.<br />
	&nbsp;&nbsp; &nbsp;Kwas hialuronowy wykazuje por&oacute;wnywalną&nbsp; efektywność w łagodzeniu dolegliwości urogenitalnych do odnotowanej dla estrogenoterapii miejscowej (estradiol, estriol).&nbsp;&nbsp; W dw&oacute;ch randomizowanych badaniach klinicznych HA zmniejszał dolegliwości na tle atrofii urogenitalnej, normalizował odczyn wydzieliny pochwowej oraz poprawiał indeksy cytomorfologiczne nabłonka pochwy. Potwierdzono korzystny efekt nawilżający, bioadhezyjny oraz regenerujący nabłonek pochwy miejscowo stosowanego hialuronianu. Odpowiednio 86 %, 85.3% oraz 57% leczonych kwasem hialuronowym pacjentek sygnalizowało ustąpienie świądu, pieczenia oraz zmniejszenie dolegliwości na tle dyspareunii. Godnym podkreślenia jest fakt, że przy por&oacute;wnywalnej efektywności miejscowej terapii kwasem hialuronowym w stosunku do lokalnej hormonoterapii, bezpieczeństwo i stopień akceptacji preparat&oacute;w z HA przez pacjentki był wyższy.</p>
<p>
	<em><strong>Czy to prawda, ze jeżeli ma się nadżerkę i w kr&oacute;tkim czasie planuje się dziecko, to nie trzeba jej usuwać?</strong></em><br />
	Postępowanie ze zmianami na szyjce macicy zależy od wyniku badania cytologicznego/kolposkopowego/typowania wirusa HPV. Jeżeli wyniki nie budzą niepokoju onkologicznego wym&oacute;g działania zabiegowego u pacjentki kt&oacute;ra nie rodziła dzieci nie jest obligatoryjny. To Pani, wsp&oacute;lnie z lekarzem, decyduje o procesie leczenia.&nbsp;</p>
<p>
	&nbsp;</p>
<!-- koniec -->