Piwniczna Zdrój

Piwniczna to znane uzdrowisko położone nad brzegiem Popradu w Małopolsce. Mało kto wie jednak, że historii Kazimierz Wielki 1 lipca 1348 roku pozwolił Hankowi (Hanuszowi), założyć miasto oparte na prawie magdeburskim "na surowym korzeniu" po obu stronach rzeki Poprad, w miejscu zwanym "Piwniczną Szyją". Głównym celem założenia nowej osady była potrzeba pomnożenia dochodów Królestwa, dlatego wybrano miejsce przy trakcie handlowym biegnącym z Krakowa przez Nowy Sącz do Koszyc na Węgrzech.

Na mocy przywileju lokacyjnego najważniejszym przedstawicielem organizacji miejskiej był wójt pod przewodnictwem, którego ława miejska wykonywała samorządnie sądownictwo. Kazimierz Wielki zapewnił miastu szybki rozwój przez prawo utworzenia targów w mieście w dniu, który sobie wójt wybierze oraz zwolnił mieszczan i kmieci od wszelkich danin i posług na okres dwudziestu lat. Przywilej lokacyjny przeznaczył 1 łan ziemi pod Kościół. W I poł. XVI wieku wójtostwo piwniczańskie przeszło w ręce szlacheckie i już w 1522 roku dziedzicznymi wójtami tego miasta byli bracia Jan i Jakub Wojnarowscy Herbu Bylina.

Podobnie jak i innych miast w Polsce, Piwnicznej nie omijały liczne klęski. Szczególne spustoszenia poczyniły trzy powodzie w XVII wieku: w 1662, 1668 i 1690, zaś ostatnie powodzie w 1934, 1958 i 1997 spowodowały liczne straty. Miasto przeżyło również zarazy wywołane powszechnym głodem. W okresie Wiosny Ludów tyfus głodowy i cholera nawiedziły całą Europę. Szczególnie dotkliwie dały się we znaki ludziom najbardziej ubogich rejonów, takich właśnie jak nadpopradzka Sądecczyzna. Podczas ostatniej epidemii cholery w XIX wieku w ciągu trzech miesięcy zmarło od zarazy 500 osób.

Najważniejsze zabytki miasta

Od czasów lokacji miasta zachował się prawie niezmieniony układ urbanistyczny z czworobocznym rynkiem i wychodzącymi z jego narożników ulicami. Według legendy system piwnic miał się ciągnąć aż pod górę Niemcową (1001m n.p.m.).

Na środku rynku znajduje się zabytkowa cysterna - studnia, która zaopatrywała mieszczan w wodę do użytku codziennego, a później była zbiornikiem przeciwpożarowym.

Muzeum

Historię Piwnicznej najlepiej zgłębiać w murach Muzeum regionalne utworzonego w 1978 roku. Można tam zobaczyć wystawę dawnych sprzętów codziennego użytku, strojów ludowych mieszkańców – czyli tzw. „górali czarnych”, a także ekspozycję fotokopii dokumentów lokacyjnych i reprodukcje przywilejów królewskich. Na szczególną uwagę zasługuje jedna z najbogatszych kolekcji sprzętu narciarskiego i starych nart.

Słynne wody mineralne

Piwniczna-Zdrój słynie ze swoich wód mineralnych.
Woda mineralna Piwniczanka dostępna jest w pijalniach przy ul. Zdrojowej. Liczne źródła wód mineralnych z Głębokiego, Łomnicy i Wierchomli dostępne są bezpośrednio w miejscach ich wypływów.

Atrakcje dla aktywnych

Piwniczna-Zdrój ze względu na swoje położenie w środku Beskidu Sądeckiego posiada dogodny dostęp do gęstej sieci szlaków  (PTTK około 460 km), którymi można dotrzeć do najodleglejszych jego zakątków (wytrawni turyści mogą w ciągu jednego dnia dotrzeć do Szczawnicy lub Krynicy. Mniej zaawansowani mają po drodze do dyspozycji schroniska, które pozwolą podzielić trasę na dwa dni wycieczkowe). Oprócz nich na terenie gminy wyznaczono około 40 km szlaków lokalnych, które samodzielnie lub w połączeniu ze szlakami PTTK pozwalają planować krótsze wycieczki i spacery po okolicy. Poza trasami pieszymi istnieją szlaki rowerowe, narciarskie oraz konne.