Cmentarz Powązkowski w Warszawie
fot. pixabay.com
Stare Powązki mieszczą się na terenie obecnej dzielnicy Wola w Warszawie. Cmentarz został założony 4 listopada 1790 roku, zaś poświęcony w roku 1792. Wówczas wybudowano tam także kościół św. Karola Boromeusza. Na początku miał powierzchnię ok. 2 hektarów, dziś – 43 (niemal tyle, co powierzchnia całego Watykanu, czyli 44 hektary).
Dotychczas na Cmentarzu Powązkowskim spoczęło ponad milion osób. Wśród nich znajduje się wiele znanych i zasłużonych dla kraju osób, m. in. żołnierze powstań narodowych, działacze niepodległościowi, artyści, pisarze, uczeni czy aktorzy.
• Czesław Niemien – piosenkarz, multiinstrumentalista
• Krzysztof Kieślowski – reżyser, scenarzysta
• Krzysztof Komeda – kompozytor, pianista jazzowy
• Violetta Villas – piosenkarka, artystka estradowa
• Katarzyna Sobczyk – piosenkarka
• Irena Jarocka – piosenkarka
• Jan Kiepura – śpiewak, aktor
• Tadeusz Nalepa – gitarzysta zespołów Blackout i Breakout
• Stanisław Moniuszko – kompozytor
• Hanka Ordonówna – piosenkarka, aktorka
• Marek Perepeczko – aktor, odtwórca roli Janosika
• Irena Kwiatkowska – aktorka
• Kalina Jędrusik – aktorka, artystka kabaretowa
• Nina Andrycz – aktorka
• Hanka Bielicka – aktorka
• Andrzej Kopiczyński – aktor znany z serialu „Czterdziestolatek”
• Mariusz Dmochowski – aktor, Stanisław Wokulski z filmu „Lalka”
• Gustaw Holoubek – aktor
• Władysław Hańcza – aktor, Władysław Kargul z filmu „Sami swoi”
• Krzysztof Kolberger – aktor
• Ewa Sałacka – aktorka
• Agnieszka Osiecka – poetka, autorka tekstów piosenek
• Andrzej Łapicki – aktor
• Bolesław Prus – pisarz, autor „Lalki”
• Władysław Reymont – pisarz, autor „Chłopów”
• Kazimierz Przerwa-Tetmajer – poeta
• Marek Hłasko – prozaik, scenarzysta
• Bolesław Leśmian – poeta, prozaik
• Miron Białoszewski – poeta
• Irena Sandlerowa – działaczka społeczna
• Jadwiga Kaczyńska – matka Jarosława i Lecha Kaczyńskich
• Wanda Piłsudzka – córka Józefa Piłsudzkiego
• Jadwiga Piłsudzka – córka Józefa Piłsudzkiego
• Aleksandra Piłsudzka – żona Józefa Piłsudzkiego
Cmentarz Rakowicki w Krakowie
fot. pixabay.com
Cmentarz komunalny w Krakowie został założony w 1803 roku. Obecna nazwa cmentarza, niegdyś nazywanego miejskim, wzięła się od nazwy ulicy Rakowickiej, wiodącej do dawnej wsi Rakowice. Obecnie rozciąga się na 42 hektarach ziemi. Na Cmentarzu Rakowickim spoczywają najbardziej zasłużeni Krakowianie, a także uczestnicy wielu powstań.
Po drugiej stronie ul. Prandoty znajduje się druga część nekropolii – cmentarz wojskowy. Leżą tam m. in. żołnierze polegli w powstaniu styczniowym, I wojnie światowej, wojnie polsko-bolszewickiej oraz II wojnie światowej. Na cmentarzu spoczywają także żołnierze Wspólnoty Brytyjskiej, radzieccy oraz niemieccy.
• Zbigniew Wodecki – piosenkarz, multiinstrumentalista
• Wisława Szymborska – poetka, noblistka
• Marek Grechuta – piosenkarz, poeta
• Emilia Wojtyła – matka Karola Wojtyły, papieża Jana Pawła II
• Edmund Wojtyła – brat Karola Wojtyły, papieża Jana Pawła II
• Karol Wojtyła – ojciec papieża Jana Pawła II (część wojskowa cmentarza przy ul. Prandoty)
• Helena Modrzejewska – aktorka teatralna
• Andrzej Bursa – poeta
• Jan Matejko – malarz, autor „Bitwy pod Grunwaldem”
• Janina Paradowska – dziennikarka, publicystka
• Jarosław Śmietana – gitarzysta jazzowy
• Wanda Dubieńska – pierwsza polska olimpijka
• Piotr Bikont – reżyser, krytyk kulinarny
Cmentarz Salwatorski w Krakowie
To niewątpliwie jeden z najbardziej malowniczo położonych cmentarzy w Polsce. Mieści się przy Alei Waszyngtona, która prowadzi na Kopiec Kościuszki. Z wzgórza, na którym się mieści rozciąga się widok na południową część Krakowa oraz Beskidy i Tatry. Został otwarty w 1865 roku, początkowo pełniąc funkcję cmentarza parafialnego. Spoczywa tutaj wielu wybitnych Polaków, m. in. Stanisław Lem, Andrzej Wajda, Wiesław Dymny czy Roman Stanisław Ingarden.
Stary Cmentarz w Łodzi
To jedna z najważniejszych, obok nowego cmentarza żydowskiego, nekropolii w Łodzi. Jest cmentarzem trójwyznaniowym, podzielonym na części katolicką, ewangelicką i prawosławną. W sumie liczy 21 hektarów powierzchni. Został założony w 1855 roku, zaś od roku 1995, co roku w dniu Wszystkich Świętych organizowana jest tam kwesta na rzecz ratowania zabytków cmentarza.
Na cmentarzu spoczywają m. in. Leon Niemczyk oraz Wojciech Frykowski – ofiara sekty Charlesa Mansona.
Cmentarz Centralny w Szczecinie
To największy w Polsce i trzeci pod względem wielkości w Europie cmentarz. Na dokładnie 172,33 hektarów od 1901 roku zostało pochowane ponad 300 tysięcy osób. We wschodniej, historycznej części Cmentarza Centralnego, został wyznaczony trakt, który pozwala na odwiedzenie najbardziej interesujących miejsc tej części nekropolii.
Cmentarz Miłostowo w Poznaniu
To największy cmentarz w Poznaniu, który został otwarty w 1943 roku. Na blisko 100 hektarach nekropolii zostało pochowane ponad 80 tysięcy osób. Znajdują się tam również kwatery żołnierzy polskich, radzieckich i niemieckich z czasów II wojny światowej. W 1993 roku uruchomiono nieopodal zakład kremacji oraz zbudowano pierwsze w Polsce pole urnowe. Na poznańskim cmentarzu spoczywają m. in. Krystyna Feldman oraz Ada Rusowicz.
Tatrzański Cmentarz Symboliczny
Otwarty w 1940 roku cmentarz upamiętniający ofiary Tatr znajduje się na zachodnich stokach szczytu Osterwa w Tatrach Wysokich. Projekt symbolicznej nekropolii powstał już w 1922 roku. Jego autorem był czeski taternik, narciarz i malarz Otakar Stafl. Odwiedzających cmentarz wita motto: „Umarłym na pamiątkę, żyjącym ku przestrodze”.
W pierwszej kolejności na teren cmentarza przeniesiono stare tablice upamiętniające ofiary Tatr, które często były zaniedbywane. Z czasem przybywały kolejne – obecnie znajduje się tam ponad 300 tablic, które upamiętniają ponad 400 osób. Tablice upamiętniają m.in. Klemensa Bachledę, Mieczysława Karłowicza, Wiesława Stanisławskiego, Witolda Wojnara, Tadeusza Strumiłłę, Jana Długosza, braci Jerzego i Wojciecha Biedermanów, a także ratowników TOPR Janusza Kubicę i Stanisława Mateję Torbiarza oraz pilotów „Sokoła” Bogusława Arendarczyka i Janusza Rybickiego, którzy zginęli w katastrofie lotniczej w Dolinie Olczyskiej.
