Twierdza użytkowana była przez rosyjskie wojsko do roku 1909. Jej umocnienia wykorzystywało także Wojsko Polskie - podczas walk obronnych w 1920 roku przeciwko idącym na Warszawę wojskom sowieckim oraz w kampanii wrześniowej broniąc Łomży przed atakującymi od strony Prus Wschodnich oddziałami niemieckimi. Obrona trwała od 7 do 10 września 1939. Do chwili obecnej zachowały się Forty w Piątnicy i fort nr IV przy drodze na Ostrołękę. W forcie nr III znajduje się muzeum forteczne i strzelnica sportowa. Obiektem opiekuje się stowarzyszenie Sagittarius. Działa tu klub strzelecki o tej samej nazwie, jego prezesem jest pan pułkownik Paweł Zalewski.
Forty to jeden z elementów bardzo długiej rosyjskiej linii obronnej, która wykorzystywała naturalne przeszkody, jakimi były rzeki Niemen, Biebrza i Narew. Ta linia biegła od Grodna, poprzez twierdzę Osowiec, forty w Piątnicy, Różan, Zegrze, aż do twierdzy Modlin - powiedział płk Ludwik Zalewski, właściciel zabytkowych fortów w Piątnicy.
Można dziwić się, dlaczego mówimy o obronie Łomży, a forty znajdują się w Piątnicy. Ta forma obrony budowy tych fortów nazywa się obroną przedmościa. Forty wybudowano na trzech najwyższych wzgórzach za rzeką - podkreślił płk. Zalewski.
Jak dodał, forty były okrążane, ale w bezpośredniej walce nie zostały nigdy zdobyte.