fot. Maciej Pałahicki

Niedzicy - Tajemnice zapory

RMF FM
woj. Małopolskie
25 grudnia 2017
Wybudowano ją w latach 1975-1997 niedaleko średniowiecznego zamku. Spiętrza wody Dunajca, tworząc Jezioro Czorsztyńskie.

Budowę zapory rozpoczęto w 1975. W latach 80. i 90. XX wieku ekolodzy ostro protestowali przeciwko tej inwestycji mówiąc, że zdegraduje wyjątkowy ekosystem i krajobraz. Mimo protestów podczas których przeciwnicy zapory przykuwali się do maszyn budowlanych, realizację zapory, zbiornika oraz elektrowni zakończono w 1997 roku.

To najwyższa w Polsce zapora ziemna z centralnym uszczelnieniem glinowym. Jej wysokość maksymalna od chodnika galerii wynosi 56 m. Długość zapory to 404 m. Korona budowli ma szerokość 7 m i można po niej spacerować. Na jej usypanie zużyto 1,7 mln m³ żwiru.

Pod zaporą znajdują się dwa tak zwane spusty denne, które zasilają dwie turbiny elektrowni wodnej. Przez te spusty może przepływać 360 m³ wody na sekundę, a przez turbiny 250 m³ wody na sekundę. Woda może także przepływać przez tak zwany przelew stokowy. Ma on wydajność 975 m³ wody na sekundę.


Wewnątrz zapory poprowadzona jest galeria kontrolno-zastrzykowa o długości 256,2 m i szerokości i wysokości 3 x 3 m. To podziemny tunel poprowadzony w skale, 50 m pod wodą i nasypem zapory.

Poniżej zapory znajduje się elektrownia wyposażona w dwie turbiny o mocy 46,375 MW każda.

Zapora zatrzymuje wody Dunajca i pełni ważną funkcję przeciwpowodziową. Co ciekawe, w dniu oficjalnego otwarcia zapory 9 lipca 1997, w trakcie tzw. powodzi tysiąclecia, zatrzymała falę powodziową, która była drugą pod względem wysokości, po fali z największej powodzi z 1934 roku.

Zapora ustabilizowała także poziom rzeki, dzięki czemu tradycyjny spływ Przełomem Dunajca może odbywać się bez przeszkód.

 

Reklama