"Tymczasem na podwórcu zamkowym ubito śnieg i posypano go popiołem, aby nogi walczących nie grzęzły lub nie ślizgały się po gładkiej powierzchni. W całym zamku panował ruch nadzwyczajny. Wzruszenie tak opanowało rycerzy i dwórki, że w nocy poprzedzającej bitwę nikt nie spał. Mówiono sobie, że walka konna na kopie, a nawet na miecze, często kończy się na ranach, natomiast piesza, a zwłaszcza na straszliwe topory, zawsze bywa śmiertelna. Wszystkie serca były po stronie Zbyszka, ale właśnie im kto więcej miał przyjaźni dla niego lub dla Danusi, z tym większym niepokojem przypominał sobie, co rozpowiadano o sławie i sprawności Krzyżaka. (...) Ale gdy świtaniem podniósł się i szedł przez kaplicę, aby przywdziać zbroję w izbie zamkowej, znowu przybyło im nieco serca, gdyż głowa i twarz Zbyszka były wprawdzie chłopięce, natomiast ciało nad miarę rosłe i silne, tak iż wydawał im się chłopem na schwał, który poradzi sobie choćby z najtęższym mężem. Bitka miała się odbyć na podwórzu zamkowym, które wokoło otaczał krużganek" - to fragment powieści Henryka Sienkiewicza "Krzyżacy", którego akcja rozgrywa się właśnie na terenie zamku w Ciechanowie.
Jego budowa rozpoczęła się około roku 1355. Zamek ciechanowski był praktycznie nie do zdobycia i nigdy nie został zajęty przez wrogów, chociaż takie próby podejmowali Krzyżacy, czego dowodem są znalezione w fosie zamkowej w trakcie badań archeologicznych dwa miecze i inne fragmenty uzbrojenia rycerzy zakonnych. Zamek na przełomie XIV i XV wieku pełnił rolę obronnego zamku granicznego, ponieważ granica Państwa Krzyżackiego przebiegała wzdłuż rzeki, tuż za północnym murem zamku.
Z budowlą związana jest legenda o... tzw. żabusi. Swój początek ma ona w historii o kasztelanie, który dawno temu mieszkał w Ciechanowie ze swoją córką. Dziewczyna była piękna, a swoim wdziękiem i uśmiechem doprowadzała młodzieńców do szaleństwa. Niestety, w parze z jej niezwykłą urodą nie szła skromność. Młoda kasztelanka pełna była pychy, wszystkich traktowała z góry i łamała męskie serca bez chwili namysłu. Za karę została zamieniona w żabę. Podobno do dzisiaj można ją spotkać w okolicach ciechanowskiego zamku!
