Jeden z najsilniejszych incydentów burzowych w historii Polski
Jak pamiętamy, dokładnie przed rokiem przez Polskę przechodziły gwałtowne nawałnice, które wyrządziły ogromne straty materialne i pochłonęły sześć ofiar śmiertelnych. Wśród nich były dwie harcerki z obozu harcerskiego zorganizowanego w okolicach miejscowości Suszek, których śmierć odbiła się w mediach największym echem.
W sumie po przejściu nawałnic z 11 i 12 sierpnia 2017 roku, w trakcie których prędkość wiatru punktowo przekraczała nawet 150 km/h, liczba rannych w skali kraju sięgnęła natomiast kilkudziesięciu osób. Największe straty materialne odnotowano wówczas w województwach kujawsko-pomorskim, pomorskim i w wielkopolskim.
Ogółem oszacowane straty w zniszczonych budynkach wyniosły ponad 250 milionów złotych, z czego około 200 milionów to straty poniesione tylko w wyniku szkód w województwie kujawsko-pomorskim. Nawałnice zniszczyły lub uszkodził ponad 80 tysięcy hektarów lasów, uszkodziły 20 tysięcy budynków i spowodowały przerwy w dostawie prądu dla 500 tysięcy mieszkańców.
Polscy Łowcy Burz analizują
W rok od tamtych niszczycielskich nawałnic to, jak doszło do tej tragedii, spróbowali wyjaśnić Polscy Łowcy Burz. Zespół badaczy Stowarzyszenia Skywarn Polska we współpracy z krajowymi ośrodkami naukowymi przeprowadził szczegółową analizę naukową tamtych zdarzeń. Jednocześnie ponad 30-stronicowe opracowanie zostało zgłoszone do recenzji w amerykańskim czasopiśmie naukowym.
„Jakie czynniki sprawiły, że burza osiągnęła tak nadzwyczajną siłę?” – na to pytanie chcieli uzyskać odpowiedź Polscy Łowcy Burz. I tak ich analiza wykazała, że na rozwój tak niebezpiecznych zjawisk miał wpływ szereg czynników, który badacze przybliżyli obserwatorom swojej strony na Facebooku.
Przyczyny tragedii
„Mezoskalowy system konwekcyjny, który wystąpił dokładnie rok temu, okazał się jednym z najsilniejszych incydentów burzowych w historii Polski. System, który osiągnął kategorię derecho generował porywy wiatru przekraczające 150 km/h” – przypominają Polscy Łowcy Burz, którzy w swojej analizie wykazali następujące kwestie:
a) Derecho powstało w środowisku nadzwyczaj wysokich wartości uskoku wiatru w warstwie 0-3 km (20-25 m/s), co przy pokryciu z niestabilnością termodynamiczną MU CAPE wynoszącą do 2500 J/kg oraz wodnością atmosfery ponad 44 mm stworzyło dogodne warunki do rozwoju liniowej formacji konwekcyjnej z silnymi prądami zstępującymi. Wirujący pionowy profil wiatru (SRH 0-3km: 200-600 m2/s2) sprzyjało również tworzeniu silnie rotujących prądów wstępujących.
b) Superkomórka (mezocyklon), która powstała około godziny 1600-1700 UTC w południowo-zachodniej Polsce (wbudowana w liniową formacje konwekcyjną) bardzo szybko przybrała na sile i była odpowiedzialna za znaczące zniszczenia w południowej i wschodniej Wielkopolsce. Szlak zniszczeń niemalże idealnie przebiega zgodnie z trasą przemieszczania się superkomórki.
c) Około godziny 1900-2000 UTC, silnie rozwinięty mezocyklon oraz jego tylny prąd zstępujący (rear flank downdraft) sprowadził po swojej wschodniej stronie tzw. rear inflow jet do poziomu gruntu i spowodował powstanie struktury bow echo. Mezocyklon następnie przeszedł w fazę mezoskalowego wiru konwekcyjnego, który wygenerował ogromne zniszczenia w północno-centralnej Polsce. Szlak największych zniszczeń przebiega idealnie na trasie mezocyklonu, a następnie mezoskalowego wiru konwekcyjnego (w szczególności jego wschodniej części).
d) Wykonane symulacje wysokiej rozdzielczości (1 km) na kilkanaście godzin przed rozwojem systemu wykazały, że istniała możliwość wystąpienia w zachodniej i północno-centralnej części Polski silnie rozbudowanego mezoskalowego systemu konwekcyjnego z potencjałem do generowania porywów wiatru o prędkości ponad 35 m/s.
Więcej informacji oraz szczegółowe ryciny w poniższym poście.
