Camarón de la Isla
kraj: Hiszpania
gatunek: world music, flamenco
dekady: 1970, 1980, 1990
Prawdziwe nazwisko José Monge Cruz. Jeden z największych śpiewaków w historii flamenco. Pseudonim „Camaron” (krewetka) zawdzięcza swojej blond karnacji.
Urodził się 5 grudnia 1950 w San Fernando pod Kadyksem jako drugi z ośmiorga dzieci cygańskiego wytwórcy czapek. Pierwsze występy publiczne rozpoczął w wieku ośmiu lat. W 1968 roku zwyciężył w konkursie śpiewu flamenco (Festival de Cante Jondo de Mairena del Alcor). Przeniósł się potem do Madrytu, gdzie pracował w miejscowych knajpkach akompaniując klaskaniem tancerzom.
To właśnie wtedy zaprzyjaźnił się z wielkim Paco de Lucią, co wkrótce zaowocowało płytą „Con la Colaboracion Especial de Paco de Lucia”. Zdobyła ona szerokie uznanie, a tym samym rozpoczęła jego wielką karierę. W sumie współpraca dała aż dziesięć płyt, dziś uważanych za klasykę flamenco.
W 1979 roku rozpoczął karierę solową, nagrywając rok później "La Leyenda del tiempo", inspirowaną poezją Garcia Lorki. Swój klasyczny śpiew flamenco połączył z jazzem i elementami muzyki popularnej. Sięgał do hindi wykorzystując sitar, popu – perkusję i instrumenty klawiszowe oraz rocka – gitarę elektryczną i basową. Początkowo najzagorzalsi fani mieli o to do niego pretensje, jednak z czasem płyta stała się to jednym z przełomowych korków dla rozwoju tej muzyki. Sprzedano jej prawie sześć tysięcy kopii.
Lata 80. to umocnienie jego pozycji jako najważniejszego muzyka gatunku i powrót do sprawdzonego duetu z Paco de Lucią, gitarzystą Tomatito i basistą Carlosem Benaventem. Płyty były przede wszystkim sukcesami komercyjnymi, świetnie zaaranżowanymi i wyprodukowanymi. W drugiej połowie lat 80. koncertował wspólnie z Tomatito po Francji i to tournee ugruntowało jego międzynarodową sławę. Po raz pierwszy flamenco stało się tak popularne poza granicami Hiszpanii.
Rok 1989 przyniósł mu propozycję współpracy z Royal Philharmonic Orchestra, której efektem była niezwykła płyta "Soy Gitano" – najlepiej sprzedająca się w historii flamenco i najdroższa w produkcji. W samej Hiszpanii osiągnęła status złotej płyty i sprzedała się w ilości pięćdziesięciu tysięcy kopii. W 1991 roku nagrał „Potro de Rabia y Miel”, a w siedem lat później „Luzia”.
Był fenomenem, na jego koncerty przychodzili ludzie nie dla jego muzyki i śpiewu, ale po to, by go zobaczyć na własne oczy. Do anegdot przeszły już opowieści o matkach cygańskich przynoszących swoje dzieci, by położył na nie swoje dłonie.
Niestety jego skłonność do eksperymentowania z różnymi używkami doprowadziła do przedwczesnej śmierci. W 1992 roku nagrał swój ostatni longplay "Potro de rabia y miel" i w kilka miesięcy później zmarł w szpitalu w Badalonie na raka płuc.
Jego pogrzeb był wielką manifestacją fanów, przyszło ponad sto tysięcy ludzi. Pozostawił po sobie dwadzieścia albumów, z których każdy, co rzadko się zdarza, jest arcydziełem w historii flamenco. Miał niesamowitą barwę i moc głosu, wszechstronnie wykorzystywał wszystkie style gatunku, w tym ten najtrudniejszy – bulerię (połączenie śpiewu i tańca, rodem z Andaluzji). Camaron to dziś największa legenda gatunku.
W 2000 roku wdowa po Camaronie, Dolores „Chispa” Montoya odebrała prestiżową Golden Key Award of Song za całokształt twórczości.
La Leyenda Del Tiempo
1. La Leyenda Del Tiempo •
2. Romance Del Amargo •
3. Homenaje A Federico •
4. Mi Niña Se Fue A La Mar •
5. La Tarara •
6. Volando Voy •
7. Bahía De Cádiz •
8. Viejo Mundo •
9. Tangos De La Sultana •
10. Nana Del Caballo Grande
Reencuentro
1. Por Tangos •
2. La Saeta •
3. Soleá del Chaqueta •
4. Hombre Terrestre •
5. La Virgen Hizo Una Sopa •
6. A dibujar esta rosa •
7. Soy Fragüero •
8. Las 12 acaban de dar •
9. La víbora rabiosa
Legends of Flamenco Series
1. No Siento en el Mundo Mas •
2. Como Tengo Voz Sonora •
3. Que Murmuraitos Somos •
4. Los Siete Sabios de Grecia •
5. Granaínas •
6. Vamos a Cantarle la Nana •
7. El Dia Que Me Eches de Menos •
8. Esta Gitana Merese •
9. Yo Senti un Lenador •
10. Fandangos
Soy Gitano
1. Soy Gitano •
2. Casida de las Palomas Oscuras] •
3. Thamar y Amnon •
4. Dicen de Mi •
5. Luna Llena •
6. Pez Mas Viejo del Rio •
7. Amor de Conuco •
8. Nana del Caballo Grande
Castillo De Arena
Samara •
Donde Se Divisa El Mar •
Y Mira Que Mira Y Mira •
De Tus Ojos Soy Cautivo •
Dos Estrellas Relucientes/De La Alegre Primavera •
Como Castillo De Arena •
Vivo Pa Quererte •
De Lo Que Yo Soy Pa Tí/Por Culpa De Tu Cariño •
Que He Dejao De Quererte •
Por Cositas Malas
Vivire
1. Vivire •
2. Campanas del Alba •
3. Mi Sangre Grita •
4. Mar Amargo •
5. Na Mas Que'r Dia •
6. Nuestros Suenos •
7. Dios de la Nada •
8. Tres Luceros
Canastera
1. Canastera [Canastera] •
2. No Dudes de la Nobleza [Fandangos] •
3. Que a Mí Me Vió de Nacer [Alegrías] •
4. Calabosito Oscuro [Seguirillas] •
5. No Quisiera Que Te Fueras [Bulerías] •
6. Las Campanas Tambien Lloran [Tientos] •
7. Una Gitana Morena [Bulerías] •
8. La Ví Por Primera Vez [Fandangos] •
9. Estas Ciego "Pa" No Ver •
10. Soñaba Siempre Contigo [Cartagenera] •
11. Y Me Gustan las Mujeres [Tangos] •
12. Dios Te Dará a Ti la Gloria [Verdiales]
Como El Agua
1. Como el Agua [Tangos] •
2. Gitana Te Quiero [Bulerías] •
3. Pueblos de la Tierra Mía [Alegrías] •
4. Quiero Quitarm Esta Pena [Bulerías] •
5. Sentao en el Valle [Fandangos de Huelva] •
6. Tu Amor Para Mi No Es Fantasía •
7. En Tu Puerta da la Luna [Tarantos] •
8. Luz de Aquella Farola [Bulerías]
Autorretrato
1. Los Doce Acaban de Dar •
2. Y No Llegastes a Quererme •
3. Cada Vez Que Nos Miramos •
4. Ni Que Manden a Mi •
5. Pueblos de la Tierra Mía •
6. Calle Real •
7. Yo Vivo Enamorao •
8. Luz de Aquella Farola •
9. Nuestros Suenos •
10. Campanas del Alba •
11. En Tu Puerto da la Luna •
12. Viejo Mundo •
13. Leyenda del Tiempo •
14. Soy Gitano •
15. Volando Voy •
16. Romance del Amargo •
17. Tarara •
18. Casida de Las Palomas Ascuras •
19. Nana del Caballo Grande
Soy Caminante
1. Caminante •
2. Reniego Haberte Encontrado •
3. Vida Es Una Ilusión •
4. Penas de Mi Mare •
5. Me Olvidaste, Te Olvide •
6. Que Desgraciaitos Son •
7. Que Camina Noche y Día •
8. Se Pelean en Mi Mente •
9. Me Dieron una Ocasión •
10. Mira Que Bonitas Son
Con la Colaboración Especial de Paco de Lucia
1. Caminito de Totana •
2. Hermanito Mio •
3. Que No Se Quita con "Na" •
4. Dame un Poquito de Agua •
5. La Jaca Que Yo Teniá •
6. La Sombra de un Laurel •
7. Quisiera Volverme Pulga •
8. Salud Antes Que Dinero •
9. Busco Yo Mi "Solea" •
10. Un Sabio le Oi Decir •
11. Las Espinas de una Flor •
12. Las Doce Acaban de Dar
A Dibujar Esta Rosa 2008
Amor de Conuco 1999
Cada Vez Que Nos Miramos 1992
Calle Real 1992
Caminante 1974
Campanas del Alba 1992
Casida de Las Palomas Ascuras 1992
Casida de las Palomas Oscuras 1999
Como el Agua 1993
Dicen de Mi 1999
En Tu Puerta da la Luna 1993
Gitana Te Quiero 1993
Hombre Terrestre 2008
La leyenda del tiempo 1996
La Saeta 2008
La víbora rabiosa 2008
La Virgen Hizo Una Sopa 2008
Las 12 Acaban De Dar 2008
Leyenda del Tiempo 1992
Los Doce Acaban de Dar 1992
Luna Llena 1999
Luz de Aquella Farola 1992
Me Dieron una Ocasión 1974
Me Olvidaste, Te Olvide 1974
Mira Que Bonitas Son 1974
Nana del Caballo Grande 1992
Nana del Caballo Grande 1999
Nana del caballo grande 1996
Ni Que Manden a Mi 1992
Nuestros Suenos 1992
Penas de Mi Mare 1974
Pez Mas Viejo del Rio 1999
Por Tangos 2008
Pueblos de la Tierra Mía 1992
Que Camina Noche y Día 1974
Que Desgraciaitos Son 1974
Quiero Quitarm Esta Pena 1993
Reniego Haberte Encontrado 1974
Romance del Amargo 1992
Se Pelean en Mi Mente 1974
Sentao en el Valle 1993
Soleá del Chaqueta 2008
Soy Fragüero 2008
Soy Gitano 1992
Soy Gitano 1999
Tarara 1992
Thamar y Amnon 1999
Tu Amor Para Mi No Es Fantasía 1993
Vida Es Una Ilusión 1974
Viejo Mundo 1992
Volando Voy 1992
Y No Llegastes a Quererme 1992
Yo Vivo Enamorao 1992
Zobacz także:
