Obrzeżek gołębi – jak wygląda? Gdzie żeruje?
Gdy myślimy o kleszczach, najczęściej kojarzymy je z lasami i łąkami. To właśnie tam zwykle spodziewamy się spotkać te pasożyty. W rzeczywistości jednak kleszcze mogą pojawić się także w środowisku miejskim. Wśród mniej znanych, ale równie niebezpiecznych gatunków, znajduje się obrzeżek gołębień, znany też jako obrzeżek gołębi – pajęczak należący do kleszczy miękkich, pozbawiony twardego pancerza.
Ten niepozorny pasożyt ma barwę szarobrunatną lub cielistą, a jego długość wynosi od 4 do 10 mm. Ciało obrzeżka jest spłaszczone, co ułatwia mu poruszanie się w ciasnych szczelinach. Najczęściej można go spotkać w miejscach, gdzie bytują gołębie – to one są jego głównymi żywicielami. Pajęczaki te ukrywają się na strychach, poddaszach, a nawet w gniazdach założonych na balkonach.
Obrzeżek gołębi – niebezpieczny kleszcz
Choć obrzeżek żeruje przede wszystkim na ptakach, może stanowić zagrożenie również dla ludzi – zwłaszcza gdy utraci swojego podstawowego żywiciela, np. wskutek remontu budynku i usunięcia gniazd. Wówczas zaczyna szukać nowych źródeł pożywienia – i może „przestawić się” na człowieka.
Ukąszenia obrzeżka są wyjątkowo bolesne i długo się goją. Często towarzyszą im silny świąd, obrzęk oraz objawy ogólne, takie jak biegunka, nudności czy wymioty. U osób uczulonych sytuacja może być znacznie poważniejsza. Jak tłumaczy dr Jarosław Pacoń z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu:
Obrzeżki gołębie mają tak zjadliwą ślinę, że ukłucie takiego pajęczaka może skończyć się śmiercią. W Polsce są opisane medycznie takie przypadki wśród osób alergicznych. Pierwsze i drugie ukłucie będzie dawką uczulającą, kolejne może skończyć się silnymi objawami alergicznymi łącznie ze wstrząsem anafilaktycznym.
Jak uniknąć ataku obrzeżka?
Obrzeżek przenosi się wraz z gołębiami i osiedla się tam, gdzie ptaki budują gniazda. Samice składają jaja bezpośrednio w gnieździe, aby młode miały łatwy dostęp do pożywienia. Jeśli zauważysz, że ptaki zaczęły bytować na twoim balkonie lub strychu, nie zwlekaj – gniazdo należy usunąć w całości. Nawet jeśli gołębie już je opuściły, pasożyty mogą w nim przetrwać jeszcze bardzo długo.
Obrzeżek gołębi jest wyjątkowo odporny – potrafi przeżyć bez pożywienia nawet 5 lat, a niskie temperatury mu niestraszne. Jeśli zabraknie mu ptasiego żywiciela, może wspiąć się po ścianie i wejść do mieszkania przez otwarte okno.
Jeśli podejrzewasz, że ukąsił cię obrzeżek gołębi, nie panikuj. Dokładnie przemyj miejsce ugryzienia ciepłą wodą z mydłem i obserwuj reakcję organizmu. W razie niepokojących objawów – szczególnie alergicznych – zgłoś się do lekarza.
Warto wiedzieć, że obrzeżek może przenosić groźne choroby, takie jak paradur gołębi, gorączkę Q, piroplazmozę ptasią, a nawet odkleszczowe zapalenie mózgu.