Dlaczego nosząc stały aparat ortodontyczny jesteśmy bardziej narażeni na próchnicę?
Głównym winowajcą jest płytka bakteryjna, która odkłada się na naszych zębach przez cały czas. Bardzo łatwo tworzy się w różnego typu zagłębieniach. To miejsca takie jak granica linii dziąseł, powierzchnie żujące zębów trzonowych czy przestrzenie międzyzębowe. Łuki, zamki i pierścienie w aparacie ortodontycznym to dodatkowe zakamarki, gdzie płytka bakteryjna ma idealne warunki do rozwoju. Jeżeli nie usuniemy jej dokładnie, to już po kilku dniach zaczyna przekształcać się w twardy kamień nazębny. Na jego powierzchni w szybkim tempie zaczynają namnażać się bakterie powodujące próchnicę i stany zapalne dziąseł. Spożywanie niektórych pokarmów, zwłaszcza tych o kleistej konsystencji również zwiększa ryzyko próchnicy podczas leczenia ortodontycznego. Są to na przykład cukierki lub batony z nadzieniem toffi, karmelem i orzechami. Twarde składniki mogą dodatkowo uszkodzić aparat. Oblepiać zamki i łuki aparatu mogą też chrupki kukurydziane czy chipsy. Dlatego ich spożywanie utrudnia potem czyszczenie aparatu i tym samym zwiększa ryzyko powstawania osadu nazębnego. Nadwrażliwość zębów czy nieprzyjemny zapach z ust (tzw. halitoza) to także konsekwencja zalegającej płytki bakteryjnej. Z uwagi na szybkość procesów jakie zachodzą w naszej jamie ustnej, tak ważną rzeczą jest staranne i przede wszystkim regularne czyszczenie zębów. Przy aparacie ortodontycznym jest to szczególnie istotne. Powinniśmy wtedy myć zęby nawet po każdym posiłku. W tym okresie warto korzystać ze specjalnych produktów ortodontycznych, które bardzo ułatwiają dbanie o czystość zębów na których jest aparat.
Jakie akcesoria usprawnią codzienną higienę jamy ustnej z aparatem ortodontycznym?
Szczoteczka ortodontyczna
Do mycia zębów najlepiej sprawdzi się szczoteczka ortodontyczna, której włosie jest dłuższe na zewnątrz i krótsze w środku. Ten rodzaj szczoteczki lepiej dopasowuje się do zamków i łuków aparatu. Dokładniej czyści sam aparat i obszary wokół niego. Warto taką szczoteczkę nosić też przy sobie. Przyda się poza domem, zwłaszcza w pracy lub w szkole, kiedy nagle potrzebujemy umyć zęby, na przykład po zjedzonym posiłku. Dobrym rozwiązaniem są szczoteczki soniczne ze specjalną końcówką ortodontyczną. Ich używanie bardzo usprawnia codzienne mycie zębów. W ciągu minuty taka szczoteczka wykonuje kilkadziesiąt tysięcy ruchów, dzięki czemu usuwa o wiele więcej płytki nazębnej niż szczoteczka manualna w tym samym czasie. Co ważne, szczoteczka soniczna niezwykle skutecznie usuwa osad nazębny z trudno dostępnych miejsc, których przy aparacie jest zdecydowanie więcej. Warto też wspomnieć, że fale dźwiękowe które wytwarza szczoteczka soniczna utrudniają ponowne namnażanie bakterii, dzięki czemu nasze zęby są o wiele dłużej czyste. U osób z aparatem może pojawić się też problem z przebarwieniami. Na szczęście i z tym kłopotem szczoteczki soniczne sobie doskonale radzą. Dzięki szybkim ruchom wymiatającym efektywnie usuwają z zębów przebarwienia i zapobiegają ich ponownemu powstawaniu. Mimo wykonywania tak intensywnych ruchów, szczoteczki soniczne są bezpieczne dla dziąseł i dla konstrukcji aparatu. Czyszczą zęby delikatnie i jednocześnie dokładnie i z dużą precyzją. Dlatego bardzo dobrze sprawdzają się u osób z aparatem.
Szczoteczki soniczne z końcówką ortodontyczną oferuje na przykład marka SEYSSO. W ich ofercie znajdziemy wiele ciekawych modeli, z których każdy posiada kilka programów pracy. Szczoteczki SEYSSO w połączeniu z dedykowaną końcówką ortodontyczną znakomicie sprawdzają się do czyszczenia zębów z aparatem. Mogą poruszać się z różną częstotliwością drgań - od 62 tysięcy do nawet 96 tysięcy drgań na minutę. Szybkość ruchów szczoteczki dopasowana jest zawsze do konkretnych potrzeb jamy ustnej. Ich dużą zaletą jest też bardzo długi czas pracy na jednym naładowaniu.
Szczoteczka międzyzębowa i jednopęczkowa
Resztki jedzenia i płytka nazębna często gromadzą się wokół zamków i innych elementów aparatu. Do tych miejsc trudno dotrzeć zwykłą szczoteczką. Dlatego pomocne są tu szczoteczki międzyzębowe lub jednopęczkowe. Szczoteczki międzyzębowe występują w różnych rozmiarach. Możemy je łatwo dopasować do wielkości przestrzeni międzyzębowej i innych wąskich szczelin przy aparacie. Dobrze jest wybierać takie o miękkim włosiu, ponieważ zęby i dziąsła z aparatem są często bardziej wrażliwe. Przy pomocy tej szczoteczki sprawnie usuniemy zalegającą płytkę nazębną i resztki pokarmowe, które utkwiły pomiędzy elementami aparatu. Z kolei szczoteczka jednopęczkowa znakomicie sprawdzi się do czyszczenia takich miejsc jak brzeg linii dziąseł, nierówności na zębach trzonowych lub do obszarów pomiędzy zębami a aparatem. Do czyszczenia tych trudno dostępnych miejsc możemy też użyć nici ortodontycznej, która posiada specjalnie usztywniony koniec ułatwiający przełożenie nici pomiędzy konstrukcją aparatu.
Irygator do zębów
Irygator do zębów to urządzenie łatwe w użyciu. Pomaga szybko oczyścić wąskie i trudno dostępne zakamarki w jamie ustnej. To jego duża zaleta, którą szczególnie docenią osoby z aparatem na zębach. Woda pod ciśnieniem dociera znacznie głębiej niż szczoteczka międzyzębowa czy nić dentystyczna. Irygator dokładnie wypłukuje bakterie i resztki jedzenia spomiędzy zębów, wokół elementów aparatu i z obszarów poniżej linii dziąseł. Jest w stanie wypłukać bardzo drobne zanieczyszczenia, których nie udało nam się całkowicie usunąć przy pomocy szczoteczki. Regularne używanie irygatora pomaga zapobiegać zapaleniu dziąseł oraz ograniczyć tworzenie płytki nazębnej zwłaszcza w miejscach, do których szczotka ma utrudniony dostęp. Niektórzy producenci oferują specjalne końcówki ortodontyczne do irygatora. Na jej wierzchołku znajduje się gęsta kępka włókien, która w połączeniu ze strumieniem wody lepiej doczyszcza okolice zamków i łuków aparatu. Producenci oferują bardzo duży wybór irygatorów. Wśród nich są irygatory stacjonarne, ale też urządzenia bezprzewodowe, które łatwo zabrać ze sobą w podróż lub do pracy.
Jak prawidłowo czyścić zęby z aparatem ortodontycznym?
Zęby z aparatem powinniśmy myć nie tylko rano i wieczorem, ale również po każdym posiłku. Częstsze mycie zębów pomaga nie tylko lepiej przeciwdziałać próchnicy, ale też usunąć resztki śniadania lub obiadu, które przykleiły się do zamków aparatu. Do aparatu przyczepiać się lubią zwłaszcza skórki od owoców, warzyw czy też małe drobinki maku lub innych nasion. Dlatego dobrym pomysłem jest noszenie przy sobie szczoteczki ortodontycznej i innych akcesoriów. Nie zajmują one dużo miejsca, a są niezastąpione kiedy nagle potrzebujemy umyć zęby, na przykład w pracy, w szkole czy na spotkaniu u znajomych. Jeśli korzystamy ze szczoteczki sonicznej, to dobrze jej używać na przykład rano i wieczorem.
Zanim przystąpimy do mycia zębów, zdejmujemy z aparatu jego ruchome części, takie jak wyciągi. Potem oczyszczamy elementy aparatu, które znajdują się na zębach trzonowych i tak stopniowo przechodzimy do zębów przednich. Dokładnie usuwamy zanieczyszczenia z rurek, pierścieni, zamków i łuków. W następnym kroku czyścimy przestrzenie międzyzębowe przy pomocy nici ortodontycznej lub szczoteczki międzyzębowej. Idealnie sprawdzi się tu też irygator. Potem szczotkujemy zęby, na których nie ma aparatu. Pamiętajmy o oczyszczeniu wewnętrznej powierzchni zębów od strony języka i podniebienia. Te obszary są często pomijane lub szczotkowane pobieżnie. Na końcu myjemy powierzchnie żujące zębów trzonowych i język.
Specjalna pasta do aparatu ortodontycznego? Czym się różni od zwykłej?
Dobra szczoteczka i zestaw akcesoriów ortodontycznych to nie wszystko. Dla osób z aparatem polecane są specjalne pasty ortodontyczne, które lepiej zapobiegają próchnicy, wzmacniają szkliwo i łagodzą podrażnienia. W składzie takiej pasty znajdziemy substancje które ograniczają tworzenie płytki nazębnej i tym samym przeciwdziałają powstawaniu próchnicy. Do takich substancji zalicza się na przykład CPC, czyli chlorek cetylopirydyniowy. Fluor to kolejny składnik zawarty w pastach do aparatu. Skutecznie wzmacnia szkliwo i sprawia, że zęby są bardziej odporne na działanie bakterii próchniczych. Kolejna ważna grupa składników, to substancje łagodzące podrażnienia dziąseł i śluzówki jamy ustnej. Są to na przykład pantenol, sok z aloesu, alantoina czy wyciągi ziołowe jak rumianek czy szałwia. Podczas leczenia ortodontycznego częstym problemem jest nadwrażliwość zębów. Jeśli dotknie nas ta przypadłość, warto wtedy sięgnąć po żele lub pasty remineralizujące. Dostarczają one ważnych składników mineralnych (fosfor, wapń i magnez), które odbudowują szkliwo i w ten sposób zwalczają nadwrażliwość. W pastach o działaniu remineralizującym warto szukać takich związków jak hydroksyapatyt czy glicerofosforan wapnia. Dobrym uzupełnieniem higieny jamy ustnej jest używanie płynu do płukania ust. Warto go stosować chociaż raz dziennie. Taki płyn działa przeciwbakteryjnie i odświeżająco. Przed otarciami błony śluzowej jamy ustnej, zwłaszcza na samym początku noszenia aparatu, ochroni nas wosk ortodontyczny. Małe fragmenty wosku wystarczy przykleić do elementów aparatu, które podrażniają jamę ustną.
