Najważniejsze informacje:
- Niedobór melatoniny wpływa nie tylko na sen, ale także na odporność, skórę, układ trawienny i gospodarkę hormonalną.
- Objawy takie jak częste infekcje, problemy z cerą, bóle głowy czy nieregularne miesiączki mogą być powiązane z niskim poziomem melatoniny.
- Warto obserwować swój organizm i w razie niepokojących objawów skonsultować się z lekarzem.
- Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej RMF FM
Melatonina to hormon produkowany w szyszynce – niewielkim gruczole znajdującym się w mózgu. Jej synteza rozpoczyna się po zmroku, a światło dzienne skutecznie ją hamuje. Najwyższe stężenie melatoniny we krwi obserwujemy w środku nocy, zwykle pomiędzy 2:00 a 4:00, natomiast jej produkcja stopniowo wygasa wraz z nadejściem poranka. To właśnie dlatego światło – zarówno naturalne, jak i sztuczne – ma tak ogromny wpływ na jakość naszego snu.
CZYTAJ TEŻ: Ani melatonina, ani tabletki nasenne. Naukowcy potwierdzają – to działa lepiej na sen!
Co ciekawe, już u niemowląt po 20. tygodniu życia obserwuje się wzrost wydzielania melatoniny, co pozwala na wykształcenie się pierwszych zarysów cyklu dobowego. Najwyższy poziom tego hormonu występuje u dzieci w wieku 3–5 lat, a następnie stopniowo się stabilizuje. Niestety, z wiekiem produkcja melatoniny maleje – po 40. roku życia jej stężenie zaczyna wyraźnie spadać, a po 55. roku życia rytm syntezy ulega spłaszczeniu. To właśnie dlatego osoby starsze znacznie częściej skarżą się na problemy ze snem.
Melatonina nie tylko reguluje sen i czuwanie. Wykazuje również działanie immunostymulujące, przeciwutleniające, a także wpływa na niektóre procesy hormonalne. Jej wielokierunkowe działanie sprawia, że jest nieoceniona dla utrzymania równowagi w organizmie.
Niedobór melatoniny – objawy i skutki
Zbyt niski poziom melatoniny daje o sobie znać przede wszystkim poprzez trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się w nocy, problemy z koncentracją, obniżone samopoczucie oraz przewlekłe zmęczenie. Niedobór tego hormonu zaburza naturalny rytm dobowy, prowadząc do senności i wyczerpania w ciągu dnia.
Melatonina: nie tylko hormon snu
Melatonina to naturalnie występujący hormon, który odgrywa kluczową rolę w regulacji cyklu snu i czuwania, znanego jako rytm dobowy. Jej niedobór najczęściej kojarzymy z problemami ze snem i uczuciem przewlekłego zmęczenia. Jednak zbyt niski poziom melatoniny może objawiać się także w mniej oczywisty sposób, wpływając na różne układy i funkcje organizmu.
1. Zaskakujący objaw niedoboru
Nieustanne wzdęcia, zaparcia czy nieregularne trawienie? To nie zawsze wina diety! Eksperci podkreślają, że jednym z czynników, który łatwo przeoczyć, jest właśnie niedobór melatoniny. Hormon ten pomaga regulować rytm trawienny, wpływając na mikrobiom jelitowy oraz motorykę przewodu pokarmowego. Gdy poziom melatoniny spada, mogą pojawić się zaburzenia trawienia, które trudno powiązać z problemami ze snem.
2. Obniżona odporność
Melatonina to nie tylko „hormon snu”, ale również silny przeciwutleniacz i regulator odporności. Osoby z jej niedoborem mogą zauważyć, że częściej łapią przeziębienia czy infekcje, a powrót do zdrowia trwa dłużej niż zwykle. Melatonina chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i wspiera odpowiedź immunologiczną organizmu. Jej brak może prowadzić do osłabienia układu odpornościowego i większej podatności na choroby.
3. Problemy skórne
Twoja skóra stała się sucha, matowa, a na twarzy pojawiły się drobne linie i zmarszczki? To może być sygnał, że organizmowi brakuje melatoniny. Hormon ten wspomaga regenerację i naprawę skóry podczas snu. Bez odpowiedniej ilości melatoniny komórki skóry nie otrzymują sygnałów do odnowy, co prowadzi do pogorszenia jej kondycji i przyspieszonego starzenia.
4. Przerywany sen i zmęczenie w ciągu dnia
Budzenie się w nocy, trudności z zasypianiem i chroniczne zmęczenie w ciągu dnia to najbardziej oczywiste objawy niedoboru melatoniny. Hormon ten sygnalizuje organizmowi, że czas się zrelaksować i przygotować do snu. Jego niski poziom prowadzi do zaburzeń rytmu dobowego, co skutkuje brakiem energii i problemami z koncentracją.
5. Wahania nastroju i zwiększony niepokój
Niski poziom melatoniny może wpływać na równowagę emocjonalną. Słaba jakość snu często przekłada się na rozdrażnienie, niepokój czy podatność na wahania nastroju. Długotrwały niedobór melatoniny może prowadzić do wzrostu poziomu kortyzolu – hormonu stresu, co dodatkowo pogłębia uczucie niepokoju i utrudnia zasypianie, tworząc błędne koło.
6. Nieregularny cykl menstruacyjny
Kobiety mogą zauważyć, że ich cykl menstruacyjny staje się mniej przewidywalny. Melatonina pomaga zrównoważyć żeńskie hormony rozrodcze, a jej niedobór może prowadzić do nieregularnych miesiączek, braku cyklu lub bardziej intensywnych objawów PMS. Warto jednak pamiętać, że zmiany w cyklu mogą mieć wiele przyczyn i zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
7. Wolniejsze gojenie się ran
Rany goją się wolniej, a blizny są bardziej widoczne? To kolejny sygnał, że organizmowi może brakować melatoniny. Hormon ten wspiera procesy naprawcze, kontroluje stany zapalne i wzmacnia funkcje odpornościowe. Jego niedobór utrudnia regenerację po urazach czy operacjach.
8. Wahania poziomu cukru we krwi
Melatonina wpływa na zdolność organizmu do przetwarzania glukozy. Jej niedobór sprawia, że komórki stają się mniej wrażliwe na insulinę, co może prowadzić do insulinooporności i zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Szczególnie niebezpieczne są nocne wahania poziomu cukru we krwi.
9. Częste bóle głowy
Melatonina ma właściwości przeciwzapalne i reguluje przepływ krwi w mózgu. Jej niski poziom może przyczyniać się do częstszych lub bardziej intensywnych bólów głowy, zwłaszcza jeśli towarzyszą im zaburzenia snu.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Pamiętaj, że wymienione objawy mogą mieć różne przyczyny. Jeśli zauważysz u siebie kilka z nich, warto skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednie badania. Nie lekceważ sygnałów wysyłanych przez organizm – zdrowy sen i prawidłowa równowaga hormonalna to podstawa dobrego samopoczucia!