Witamina B12: Niedobór, przyczyny, objawy i skutki niedoboru, źródła i suplementowanie

Witamina B12 w organizmie pełni funkcję regulatora produkcji czerwonych krwinek. Na jej niedobór mogą cierpieć osoby stosujące dietę wegetariańską i wegańską, bowiem głównym źródłem B12 są produkty pochodzenia zwierzęcego. Niedobory witaminy B12 mogą objawiać się na wiele sposobów. Czasem objawy mogą przypominać choroby psychiczne. Niedobór witaminy B12 często wywołuje anemię.

Po co nam witamina B12?

Witamina B12, inaczej kobalamina, to organiczny zwiÄ…zek chemiczny, który w organizmach żywych peÅ‚ni rolÄ™ regulatora produkcji erytrocytów. ZwiÄ…zek ten zaliczany jest do witamin z grupy B – rozpuszczalnych w wodzie prekursorów koenzymów. Witamina B12 jest ważnym koenzymem w reakcjach metylacji w organizmie, które natomiast majÄ… istotny wpÅ‚yw na przemianÄ™ wÄ™glowodanów, biaÅ‚ek i tÅ‚uszczów w innych procesach. Witamina B12 uczestniczy także w wytwarzaniu czerwonych ciaÅ‚ek krwi, przeciwdziaÅ‚a niedokrwistoÅ›ci i umożliwia syntezÄ™ kwasów nukleinowych w komórkach, głównie szpiku kostnego. B12 ma również znaczÄ…cy wpÅ‚yw na funkcjonowanie ukÅ‚adu nerwowego. Zapewnia dobry nastrój, równowagÄ™ psychicznÄ…, pomaga w uczeniu siÄ™, skupieniu uwagi, pobudza także apetyt i obniża poziom lipidów we krwi.

Witamina B12 – niedobór i nadmiar

Niedobory witaminy B12 w organizmie mogą występować podczas stosowania diety wegetariańskiej lub wegańskiej. Mogą być także spowodowane zaburzeniami jej wchłaniania, co często ma miejsce w wyniku chorób lub z powodu podeszłego wieku. Skutkiem niedoboru B12 najczęściej bywa anemia.

Witamina B12 nie jest toksyczna, jednak przyjmowanie bardzo dużych dawek przez dłuższy czas może wywoływać objawy uczuleniowe. Przy dużym nadmiarze B12 mogą występować krwotoki z jam nosowych.

fot. shutterstock.com

Witamina B12 – przyczyny niedoboru

Niedobór witaminy B12 może wiązać się z nieodpowiednią dietą. Najczęściej występuje u wegan niesuplementujących B12, anorektyków, alkoholików, osób starszych, nie odżywiających się prawidłowo. Może mieć związek z zaburzeniami wchłaniania kobalaminy, które wynikają natomiast z chorób żołądka i jelita cienkiego, a także mogą być skutkiem niedoboru czynnika wewnętrznego, również wrodzonego. Niedobór witaminy B12 występuje także m. in. u osób z AIDS.

Witamina B12 – objawy niedoboru

Objawy niedoboru witaminy B12 można podzielić na kilka grup. Objawia się on m. in. ze strony przewodu pokarmowego, w wyniku niedokrwistości oraz neurologicznie i psychiatrycznie. Najczęściej objawy neurologiczne pojawiają się jako pierwsze. Zwykle na początku są to parestezje palców dłoni i stóp, osłabienie, niepewny chód, zaburzenia czucia, osłabienie siły mięśni, pogarszanie się wzroku, w ostateczności prowadzące nawet do ślepoty.

Objawy wynikające z niedokrwistości to m. in. osłabienie, upośledzenie koncentracji, bóle i zawroty głowy, tachykardia czy bladość skóry i błon śluzowych. Objawami ze strony przewodu pokarmowego mogą być natomiast utrata czucia smaku, pieczenie języka, utrata łaknienia i chudnięcie. Jeżeli chodzi o objawy psychiatryczne, najczęściej są to zaburzenia poznawcze, otępienie, zaburzenia zachowania, apatia i drażliwość, zaburzenia świadomości, stany depresyjne. U badanych pacjentów zaobserwowano także zespoły urojeniowe przypominające schizofrenię oraz tendencje samobójcze.

Źródła witaminy B12

Witamina B12 wystÄ™puje głównie w produktach pochodzenia zwierzÄ™cego – miÄ™sie, rybach, jajkach, mleku i jego przetworach, a także pieczarkach. CzÄ™sto w witaminÄ™ B12 sÄ… wzbogacane pÅ‚atki Å›niadaniowe. Produkty sojowe również sÄ… wzbogacane tÄ… witaminÄ…, by zapowiedz jej niedoborom u osób nie spożywajÄ…cych produktów odzwierzÄ™cych.

WitaminÄ™ B12 można znaleźć także w suplementach. Zapotrzebowanie dorosÅ‚ego czÅ‚owieka na B12 wynosi 2,4 μg na dobÄ™. Kobiety w ciąży powinny spożywać 2,6 μg, natomiast kobiety karmiÄ…ce piersiÄ… 2,8 μg witaminy na dobÄ™.

fot. shutterstock.com

Zobacz także