Historia Dolnego Śląska. Jak powstało miasto Kłodzko. Legenda o Valesce

Z początkami powstania miasta Kłodzko wiąże się postać Valesci, zwanej też Walaską lub Walazką. Legendarna założycielka miasta Kłodzko miała panować na grodzie, który mieścił się na szczycie zamkowej góry w czasach pogańskich. Postać funkcjonowała w tradycji ludowej Ziemi Kłodzkiej jeszcze do czasów wymiany narodowościowej na tym terenie po drugiej wojnie światowej. Kim jest ta legendarna założycielka miasta Kłodzko? Te historię, a w zasadzie legendę postanowił przybliżyć Wam Karol Kania z RMF MAXXX.
Zdjęcie ilustracyjne: Pixabay

Kim była Valasca

Najstarszy dokument, wspominający Valescę pochodzi z 1625 roku. Kłodzki kronikarz poświęcił jej aż cały rozdział. Niektóre źródła mówią, że była ona córką króla Kraka oraz siostrą królewny Wandy. Jej imię zdaniem językoznawców wywodzi się od słowa "złotowłosa", po czesku "Zlatovláska". Po przełożeniu na język niemiecki brzmiało Valasca lub Valesca. Wszystkie źródła twierdzą natomiast zgodnie, że kobieta ta odznaczała się niecodzienną urodą, wzrostem i wielką tężyzną fizyczną. Miała również długie, złote włosy zaplecione w warkocz. Valesca znała się również na myślistwie oraz strzelała z łuku. Niektóre źródła podają, że potrafiła nawet złamać podkowę gołymi rękoma! Jedno jest pewne, to była niezwykle silna kobieta. O tym jak  bardzo, świadczą krążące w tych stronach legendy. Ze wszystkich wynika też, ze to właśnie ta kobieta miała założyć Kłodzko.

Legenda o smoku w Żelaźnie i zazdrosnych Czechach

Jedna z opowieści mówi, że nadludzką siłę czerpała ze swojego cudownego warkocza. Miała w ten sposób pokonać smoka, ukrytego w jamie pod lipą w Żelaźnie, strzelając do niego
z łuku z odległości kilku kilometrów. Można więc przy okazji wywnioskować, że Walaska poza siłą mogła poszczycić się również bardzo dobrym wzrokiem oraz iście snajperski celem. Kraina, którą władała słynęła z bogactwa, co wywołało zazdrość u jej sąsiadów. Zazdrośni, chrześcijańscy Czesi chcieli zagarnąć jej ziemię. Podstępnie pojmali ją,
a następnie pozbawili zaczarowanego warkocza. Sama Valasca zakończyła żywot zamurowana żywcem
w kościele, który nazwano potem pogańską świątynią.

Legenda o pakcie z diabłem

To jednak nie jedyna legenda na jej temat. Była też wersja, w której Valesca była pogańską dziewicą, która weszła w konszachty z diabłem. Dzięki temu stała się okrutna i zła,
a zarazem piękna i mężna. Żaden rycerz nie był w stanie dorównać jej w walce, ponieważ jej siła zaklęta była w jej pięknych, długich włosach. Sama Valesca była bezlitosna dla poddanych, a układ z diabłem sprowadzał na okolice nieszczęścia. Poddani zbuntowali się. Nocą, kiedy Valesca spała obcięli jej włosy, przez co stała się bezbronna. Uwięziono ją,
a następnie zamurowano w murze zamkowym. Złote włosy oraz cudowny łuk złożono
w świątyni, która znajdowała się na zamkowej górze. Okazało się wówczas, że łukiem tym potrafiła władać wyłącznie sama Valesca. W innych rękach był on całkowicie bezużyteczny. Można było go złapać, można było wziąć go do rąk, ale poza Valescą nikomu nigdy nie udało się trafić do celu.

Miasto Kłodzko/zdjęcie ilustracyjne: Shutterstock

Magiczny warkocz

Warto wspomnieć tez więcej o samym magicznym warkoczu. Był on podobno przechowywany do XVIII wieku w tzw. Zielonej Sali zamku kłodzkiego jako talizman chroniący miasto. Zabrał go dopiero Fryderyk II Wielki, który zdobył Kłodzko i przyłączył całą Ziemię Kłodzką do Prus. Przy okazji miał  zabrać również legendarny bęben obciągnięty skórą przywódcy Husytów czyli Jana Żiżki.

Zniszczona płaskorzeźba

Kolejne ciekawe historie wiążą się także  z murem okalającym twierdzę kłodzką. Znajduje się tam kamienna płaskorzeźba przedstawiająca kobiece popiersie. Według tradycji i lokalnych legend jest to właśnie portret Valesca. Około 1945 roku po osiedleniu się w Kłodzku ludności polskiej rzeźba niestety została zniszczona. Wandale pozbawili ją zupełnie rysów twarzy, a jej wygląd jest obecnie znany wyłącznie z przedwojennych fotografii. Pomimo zniszczenia płaskorzeźby, legenda o Valesce przetrwała w Kłodzku do dziś. Czy istniała naprawdę, czy rzeczywiście była to mężna kobieta i być może nawet córka Kraka i siostra Wandy, tego nie wiemy. Nie ma na ten temat żadnych oficjalnych danych. Nie od dziś wiadomo jednak, że
w każdej legendzie jest też ziarnko prawdy.

 


Zobacz także

Historia Szczecina. Legenda o Platanie Mateuszu czyli opowieści po wojnie trzydziestoletniej
Świętokrzyskie. Czarownice na Łysej Górze, Karczówka w Kielcach i legenda o Hilarym Mali, historia rozbójnika Kaka
Historia Dolnego Śląska. Legenda o Doboszu z ratuszowej wieży i Tatarach w Owieśnie
Historia Dolnego Śląska. Skąd wzięły się symbole na herbie Dzierżoniowa, memteoryt w Pławie Górnej i Góry Sowie

Najnowsze wpisy

Czym charakteryzują się smartfony z serii Redmi Note 13?
Co to jest parownica do ubrań i do czego służy?
Bitcoin rośnie w siłę
Telewizor marki Philips. Na ile cali warto postawić?
Inspiracje prezentowe na dzień babci
Relaksujące SPA nad jeziorem - gdzie się wybrać, by odprężyć ciało i umysł?
Inteligentne domy: nowe technologie w ocenie nieruchomości od dewelopera

Reklama