Sos holenderski to klasyczny dodatek do jaj Benedykta, a także do szparagów, karczochów, młodych warzyw oraz ryb.
Pierwsze wzmianki o „sosie holenderskim” pojawiajÄ… siÄ™ w angielskich dokumentach z XVI wieku, jednak nie wiadomo czy faktycznie chodzi o ten sos. Nie ma natomiast wÄ…tpliwoÅ›ci, że francuski przepis na „szparagi z pachnÄ…cym sosem” z 1651 roku opisuje przygotowanie wÅ‚aÅ›nie sosu holenderskiego. WedÅ‚ug innej teorii autor tego przepisu, francuski mistrz kuchni François de La Varenne, w swoich książkach publikowaÅ‚ Å›redniowieczne receptury, które modyfikowaÅ‚ i adaptowaÅ‚ do ówczesnych potrzeb. Być może tradycja podawania sauce hollandaise siÄ™ga jeszcze dalej w przeszÅ‚ość.
Pomimo tak długiej historii podstawowe składniki i sposób przyrządzania sosu holenderskiego nie bardzo się zmieniły. Do przygotowania sauce hollandaise potrzebne są żółtka jaj, świeże masło, sok z cytryny, sól oraz biały pieprze. Można dodać także ocet winny lub białe wino, gałkę muszkatołową i pieprz kajeński. Sos holenderski stanowi bazę dla innych sosów: maltańskiego, bearneńskiego, choron i muślinowego.
Sos holenderski szczególnie dobrze komponuje się z jajkami w koszulce, gotowanymi szparagami, młodymi warzywami z wody oraz gotowaną lub smażoną na maśle rybą.
Składniki na sos holenderski
- 200 g masła
- 2 żółtka
- 2 łyżki białego octu winnego
- ½ Å‚yżki soku cytrynowego
- 1 szczypta soli
- 1 szczypta czarnego pieprzu, mielonego
Przygotowanie sosu holenderskiego
1. Masło rozpuszczamy w małym rondelku. Nie można dopuścić, aby się przypaliło.
2. Żółtka wbijamy do żaroodpornej miski, którą ustawiamy na naczyniu z gotującą się wodą. Dno miski nie może dotykać wrzątku. Do żółtek dodajemy ocet i ubijamy ok. minuty, aż powstanie lekka, puszysta masa.
3. Teraz do ubitych żółtek małym strumieniem wlewamy roztopione masło i cały czas ubijamy masę. W efekcie powstanie kremowy, gęsty sos.
4. Gotowy sos holenderski doprawiamy sokiem z cytryny, solÄ… oraz pieprzem i od razu podajemy.