Boże Narodzenie 2018: Tradycje świąteczne i zwyczaje wigilijne oraz bożonarodzeniowe

Wigilijny dzień pełen jest zwyczajów, które w polskich domach kultywowane są od lat. Kiedyś wierzono nawet, że niektóre z nich posiadają magiczną moc. Obecnie wiele z nich wydaje się być oczywistością, której nie może zabraknąć podczas świąt Bożego Narodzenia. Jednak nie zawsze rozumiemy, dlaczego tak naprawdę są one tak ważne.
Fot. Shutterstock

Polacy z pieczołowitością podchodzą do wszelkich tradycji i zwyczajów wigilijnych i bożonarodzeniowych. Pielęgnowane od pokoleń wydają się częścią nieodłączną świąt Bożego Narodzenia. O ile niektóre z nich doskonale rozumiemy, o tyle niektóre, szczególnie te mniej znane, nie zawsze są tak jasne. Jakie zwyczaje towarzyszą Polakom podczas Świąt i co one oznaczają?

Opłatek

Jednym z najbardziej znanych tradycji bożonarodzeniowych jest łamanie się opłatkiem. Zwyczaj ten znany jest nie tylko w Polsce, ale również w wielu innych krajach. Pierwsze wzmianki o dzieleniu się opłatkiem na polskich ziemiach pochodzą z końca XVIII wieku, choć sam zwyczaj korzeniami sięga do samych początków chrześcijaństwa. Wówczas rolę tę pełnił chleb będący symbolem komunii duchowej wspólnoty chrześcijańskiej. Opłatek w obecnej formie pojawił się znacznie później. W dawnych czasach opłatkiem dzielono się również ze zwierzętami. W tym celu wypiekano je w różnych kolorach. Taki gest wobec zwierząt miał im zapewnić „dobre chowanie” i chronić od wszelkich chorób.

Obecnie łamanie się opłatkiem jest głównym i rozpoczynającym punktem wieczerzy wigilijnej. Po przeczytaniu fragmentu Pisma Świętego zebrani sięgają po opłatek, którym zaczynają się dzielić, składając sobie życzenia. Gest ten symbolizuje przede wszystkim wzajemne poświęcenie się jednych dla drugich i chęć dzielenia się z bliskimi efektami swojej codziennej pracy. Jednocześnie łamanie się opłatkiem ma zbliżać i łączyć ludzi. To właśnie w tych chwilach wiele osób dobrze sobie życzy, przeprasza i wybacza. Dziś zwyczaj ten jest jednym z najważniejszych podczas Bożego Narodzenia.

Dodatkowe nakrycie

Wśród wigilijnych zwyczajów warto wspomnieć ten związany z przygotowywaniem dodatkowego nakrycia na stole. Zgodnie z tradycją miejsce to ma być przeznaczone dla zagubionego wędrowca lub niespodziewanego gościa. W wielu domach jest ono również miejscem przeznaczonym dla naszych bliskich, których nie ma już z nami.

Pierwsza gwiazdka

Wieczerza wigilijna nie mogłaby się rozpocząć bez pierwszej gwiazdki na niebie. Tradycja ta jest wyraźnym odniesieniem do Gwiazdy Betlejemskiej, oznaczającej narodziny Jezusa. To właśnie ona miała prowadzić Trzech Królów do stajenki, w której narodziło się Dzieciątko. Obecnie najczęściej pierwszą gwiazdkę wypatrują dzieci, zapowiadające w ten sposób możliwość rozpoczęcia kolacji wigilijnej.

Sianko pod obrusem

W wielu domach kultywuje się zwyczaj wkładania pod obrus sianka. Według wiary chrześcijańskiej ma ono oznaczać przyjście na świat Dzieciątka Jezus. Dzięki temu gestowi domostwo miało mieć zapewniony dobrobyt. Jeszcze w dawnych czasach wierzono, że sianko przywiązane do drzew owocowych do podawane zwierzętom zapewni dostatek i urodzaj. Jednocześnie sianko jest symbolem prostoty i skromności – w końcu Jezus Chrystus urodził się w ubogiej stajni.

Co ciekawe, sam zwyczaj wkładania sianka pod obrus nie jest oryginalnie zwyczajem chrześcijańskim, a pogańskim. W dawnych czasach w ten sposób oddawano cześć bałtyjskiemu i słowiańskiemu bogi Ziemiennikowi, który był patronem stepów, nieużytków rolnych, wysp czy miejscom, gdzie oddawano bogom kult. Siano składane przez pogan miało im zapewnić dostatek i powodzenie.

Z siankiem związany jest również kultywowany głównie na Warmii i Mazurach zwyczaj wyciągania słomek spod obrusa. Ten mający pogańskie korzenie zwyczaj ma wieszczyć życie, jakie będzie wiódł każdy z biesiadników. Prosta słomka oznacza bowiem proste i pozbawione niebezpieczeństw życie, a przekrzywiona, czy połamane – życie kręte i trudne.

Choinka

Podczas świąt Bożego Narodzenia nie może zabraknąć choinki – iglastego drzewa, które przystrajane jest różnego rodzaju dekoracjami. Choinka ma być symbolem „drzewa życia” przypominającym o nauce o upadku i odkupieniu rodzaju ludzkiego. Bóg ma w ten sposób przywracać człowiekowi drogę do drzewa życia, którą utracił, czyli dar nieśmiertelności.

Świeca wigilijna

Zwyczaj stawiania na świątecznym stole świecy pochodzi z Holandii. Światło, które daje świeca, ma być znakiem zaproszenia do rodziny Marii i Józefa, aby Jezus narodził się w każdym domu. Kiedyś tradycja ta wyglądała nieco inaczej, bowiem światło wystawiane było przed wejściem do każdego domu. Miało ono wówczas oświecać drogę i zapraszać do środka.

Wybrane dla Ciebie

Zobacz także

Skąd wziął się zwyczaj ubierania choinki na Święta?
Skąd wziął się zwyczaj nadawania dwóch imion dziecku? Historia jest upiorna
Ogórki na choince, rzucanie jedzeniem i obiad w KFC. Dziwaczne zwyczaje świąteczne na świcie
Soczelnik i faramuszka. Święta w słowiańskim stylu. Jak wygląda Boże Narodzenie w Rosji?

Gorący temat

Pola Wiśniewska pokazała synów. Jak Falco powitał młodszego brata? "Nikt się nie spodziewał" [ZDJĘCIA]
Pola i Michał Wiśniewscy nie posiadają się z radości. Niedawno ich rodzina powiększyła się o kolejne dziecko! Na świecie pojawił się Noël Cloé. Jak na młodszego brata zareagował Falco? "Nikt się nie spodziewał, że będzie taki troskliwy" - zdradziła na Instagramie żona lidera Ich Troje. Pokazała też nowe zdjęcia chłopców!

Reklama

Najnowsze wpisy

Magdalena Narożna z zespołu Piękni i Młodzi w zmysłowym wydaniu. Tak pozowała w bieliźnie. "Wyglądasz zjawiskowo"
Polsat rezygnuje z nowego serialu. Widzowie nie zobaczą kolejnego sezonu
Izabella Krzan i Tomasz Kammel pokazali, co dzieje się za kulisami "Pytania na śniadanie". "Można pomyśleć, że jesteście parą" - komentują internauci [WIDEO]
Roxie Węgiel ma piękną mamę. Fani myśleli, że to... koleżanka. "Jak nastolatka" [FOTO]
Męskie buty do biegania - czym się kierować podczas wyboru?
Zajechał drogę i zablokował skrzyżowanie. "Bo on tak zawsze skręca i mu wolno" [WIDEO]

Nie przegap

Nie żyje młody polski aktor. Miał zaledwie 32 lata
W telewizji oglądamy ją niemal codziennie. Przed wejściem na wizję zakrywa ogromny tatuaż [WIDEO]
Zjedli owsiankę, zgotowali sobie śmierć. 13 osób zmarło po toksycznym śniadaniu
Polsat potwierdza informacje. Zastępują kolejną gwiazdę [FOTO]
W Biedronce jak za darmo. Odpalają prawdziwą petardę
Polsat rezygnuje z nowego serialu. Widzowie nie zobaczą kolejnego sezonu
Chwytający za serce gest kierowcy MPK. Zatrzymał autobus i uratował życie zwierzęcia [FOTO]

Reklama