Podatek liniowy – podstawowe zasady
Podatek liniowy (tak zwany podatek płaski – ang. flat tax), jest formą obliczania zobowiązań podatkowych (w praktyce na formularzu PIT lub e-PIT). Jego założenie polega na proporcjonalnym naliczaniu podatku, w określonej kwocie zależnej od podstawy opodatkowania. Najczęściej jest to określony procent od dochodów danego podatnika (najczęściej osoby fizycznej), wskazywany na odpowiednim PIT. Założenia klasycznej koncepcji tego rodzaju podatku pokazują liniową funkcję, w której każdy po równo oddaje do budżetu państwa taką samą część swoich środków. Zwolennicy tego rodzaju koncepcji uważają ją za rozwiązanie sprawiedliwe – bez przywilejów dla nikogo. Przeciwnicy natomiast wskazują, że opodatkowanie najniżej zarabiających tak samo, jak wysoko zarabiających, jest dla nich dużo większą uciążliwością (zagadnienia użyteczności dochodu).
Wyciąg z przepisów:
Art. 30 c. [Podatek liniowy]
1. Podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników, o których mowa w art. 9a ust. 2 lub 7, z zastrzeżeniem art. 29 i art. 30, wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
PIT 2019 – wybrana grupa podatników liniowych
Pomijając rozważania teoretyczne, w Polsce naliczanie podatku na zasadach liniowych zostało zarezerwowane dla „wybrańców”, którzy wypełnią deklarację PIT-36L. A dokładniej - do kręgu podmiotów, które w jasny sposób zdecydują się na opodatkowanie podatkiem liniowym, jako szczególną formą opodatkowania, na przykład w przypadku PIT za 2018 rok. Aby to zrobić należy złożyć odpowiednie oświadczenie - zgodnie z przepisami ten wybór opodatkowania następuje na wniosek podatnika, złożony w formie pisemnej, w określonych terminach, do właściwego urzędu skarbowego.
Wyciąg z przepisów:
art. 9a [Wybór sposobu opodatkowania]
Podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.
Oświadczenie składa się jeden raz. Tego typu wybór dotyczy lat następnych - czyli w praktyce nie trzeba go ponawiać. Jeżeli podatnik złożył taki wniosek i już w poprzednim roku rozliczał się na
PIT-36L oraz później nie zmienił formalnie decyzji, to PIT 2019 również będzie mógł rozliczyć za pomocą PIT-36L.
Formy rozliczenia deklaracji PIT
Podstawowym dokumentem do rozliczenia zobowiązań podatkowych dla podatników podatku liniowego, jest zeznanie podatkowe PIT-36L. Ten formularz podatkowy dla PIT 2019 dostępny jest w dwóch formach:
1. Tradycyjnej.Formularz tradycyjny wypełniany jest w formie dokumentu papierowego PIT za 2018 roki składany bezpośrednio w urzędzie podatkowym lub przesyłany za pomocą wyznaczonego operatora pocztowego: Poczty Polskiej;
2. Elektronicznej. Wersja elektroniczna, to tak zwana e-deklaracja lub e-PIT, który każdy podatnik może przygotować na komputerze, tablecie lub smartfonie, za pomocą specjalnej aplikacji do wypełniania PIT.
Na razie podatnicy podatku liniowego nie mogą skorzystać z nowych usług proponowanych przez Ministerstwo Finansów - czyli tak zwanego „Twój e-PIT”.
Budowa formularza
Dokumentem prawnym określającym aktualny formularz PIT-36L, jest rozporządzenie Ministerstwa Finansów z dnia 23 listopada 2018 r., w sprawie wzorów zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (PIT-36L), stanowi załącznik nr 2 do tego Rozporządzenia.
Obecnie obowiązujący PIT-36L to już 15 wzór, składający się z w formie papierowej z 4 stron. Dzieli się go na części i obecnie dla PIT 2019 są to:
- wstęp;
- część A - miejsce i cel składania zeznania;
- część B - dane identyfikacyjne;
- część C - informacje dodatkowe;
- część D - dochody / straty ze źródeł przychodów;
- część E - odliczenie dochodu zwolnionego, strat, składek na ubezpieczenia społeczne, wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) i kosztów kwalifikowanych;
- część F - kwoty zwiększające podstawę opodatkowania / zmniejszające stratę;
- część G - obliczenie podatku;
- część H - odliczenia od podatku;
- część I - obliczenie zobowiązania podatkowego;
- część J - zaliczki, o których mowa w art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz kwoty podatku, o którym mowa w art. 30G ustawy;
- część K - kwota do zapłaty, nadpłata;
- część L - zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 44 ust. 1b ustawy;
- część M - odsetki naliczone zgodnie z art. 22e ust. 1 pkt 4 i ust. 2 ustawy;
- część N - informacja o dochodach (przychodach) wykazywanych na podstawie art. 45 ust 3c ustawy.
Podsumowanie i rekomendacje
Termin na złożenie deklaracji PIT-36L to 30 kwietnia, roku następującego po danym roku podatkowym. 30 kwietnia 2019 roku to data maksymalna, dla rozliczenia zeznania podatkowego za 2018 rok. Warto jednak pamiętać, że podatnicy mają prawo rozpocząć pracę wcześniej – zarówno formularze papierowe, jak i aplikacje do wypełniania e-PIT, są dostępne już teraz i można z nich skorzystać. Ustawodawca przewidział możliwość dołączenia do zeznania załączników. Zeznanie PIT-36L przewiduje szeroki katalog załączników i są to między innymi: PIT/B, PIT/Z, PIT/ZG, PIT/BR, PIT/DS, PIT/MIT. W każdym wypadku należy więc przeanalizować nie tylko pełność i prawidłowość wypełnienia samego formularza, ale również jego załączników.
