1. Kolonoskopia to najdokładniejsza forma badania jelita grubego
Nie ulega wątpliwości, że najdokładniejszą formą badania jelita grubego jest zaliczana do diagnostyki endoskopowej kolonoskopia. Umożliwia ona bowiem nie tylko obserwację błony śluzowej wyściełającej jelito grube, ale również wczesne wykrywanie podejrzanych zmian chorobowych. Badanie to trwa zazwyczaj od 15 do 40 minut i polega na wprowadzeniu przez odbyt kolonoskopu, czyli cienkiej i elastycznej rurki wyposażonej w światłowód i czułą kamerę. Urządzenie przesyła rejestrowany obraz na ekran monitora, dzięki czemu zarówno lekarz, jak i badany mogą czuwać nad przebiegiem diagnostyki. Co więcej, specjaliści podkreślają, że kolonoskopia (w przeciwieństwie do innych metod) jest w stanie wykryć patologiczne zmiany nawet w przypadku niewielkiej ilości zanieczyszczeń pozostałych w jelicie grubym.
2. Kolonoskopia może uratować życie
Według statystyk każdego roku w Polsce diagnozuje się ponad 18 000 zachorowań na złośliwe nowotwory jelita grubego. Niestety, w większości przypadków nie dają one swoistych objawów, a pojawiające się symptomy (takie jak biegunki, bóle brzucha czy wzdęcia) można przypisać do innych jednostek chorobowych. Co więcej, we wczesnych stadiach rozwój patologicznej zmiany może przebiegać całkowicie bezobjawowo. Właśnie dlatego badania profilaktyczne, takie jak kolonoskopia, mogą uratować życie. Tą formą diagnostyki powinny zainteresować się wszystkie osoby pomiędzy 50 a 65 rokiem życia, a także kobiety i mężczyźni w grupie wiekowej 40-49 lat, których bliscy krewni cierpieli na raka jelita grubego. Podczas badania endoskopowego istnieje również możliwość pobrania wycinków tkanki zmienionej chorobowo do badania histopatologicznego.
3. Do badania należy odpowiednio się przygotować
Dokładne przygotowanie do kolonoskopii odgrywa ogromną rolę – zdarza się, że pacjenci, którzy nie zastosowali się do zaleceń specjalistów i nie zażyli odpowiedniej ilości preparatu przeczyszczającego, muszą zgłosić się na badanie jeszcze raz. Już na 3 dni przed zabiegiem należy przejść na lekką dietę i wykluczyć z jadłospisu wszelkie nasiona (np. siemię lniane, ziarna słonecznika, mak), a także owoce zawierające pestki – zarówno te większe (m.in. jabłka), jak i małe (m.in. kiwi i winogrona). Nieco więcej ograniczeń dietetycznych trzeba wprowadzić na dzień przed badaniem. W tym czasie w menu mogą znajdować się dowolne ilości płynów (herbata, kawa bez fusów, kompot), a na śniadanie dozwolone jest białe pieczywo z nabiałem w postaci jajka na twardo czy żółtego sera, a także niewielkie ilości „chudej” wędliny czy ryb. W roli obiadu najlepiej sprawdzi się tego dnia przecedzony bulion warzywny.
4. Wyróżnia się kilka rodzajów kolonoskopii
Mimo że wiele osób kojarzy kolonoskopię z przykrym obowiązkiem, ma ona mnóstwo zalet. Oprócz tego, że umożliwia wykrycie nawet niewielkich patologicznych zmian, to dodatkowo zapewnia najdokładniejszy obraz jelita grubego. Specjaliści w obszarze tego badania endoskopowego wyróżniają jej kilka rodzajów:
- Kolonoskopię diagnostyczną – pomaga zdiagnozować ewentualne nieprawidłowości zlokalizowane w obrębie jelita grubego.
- Kolonoskopię terapeutyczną – ma na celu przede wszystkim działania obejmujące m.in. usuwanie polipów, które w przyszłości mogłyby przekształcić się w zmiany złośliwe.
- Kolonoskopię profilaktyczną – przeprowadza się ją w przypadku pacjentów, u których występuje wysokie ryzyko wystąpienia zaburzeń takich jak choroba Leśniewskiego-Crohna.
- Kolonoskopię wirtualną – oferują ją specjalistyczne ośrodki (na przykład takie jak https://www.affidea.pl/), a obrazy uzyskuje się dzięki tomografii komputerowej lub rezonansowi magnetycznemu.
5. Kolonoskopię można wykonać w znieczuleniu
Ta forma diagnostyki wiąże się niewątpliwie z pewnym dyskomfortem. Dla wielu osób najbardziej problematyczne jest przełamanie intymności, a w kolejnej grupie osób największy niepokój wzbudza ewentualny ból odczuwany podczas badania. W takich przypadkach dobrym rozwiązaniem może okazać się znieczulenie – pacjenci mają zazwyczaj do wyboru ogólne (podawane przez anestezjologa, polega na wprowadzeniu pacjenta w stan snu) lub miejscowe (pacjent zachowuje świadomość, dzięki czemu może stale współpracować z lekarzem).
