"Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie." – mówił Stanisław Jachowicz. Coś w tym jest, bo zazwyczaj mówimy, że w Polsce niczego nie ma, a gdzie indziej to jest tak pięknie. Nawet nie wiemy, jak bardzo się mylimy. Wystarczy spojrzeć nieco wokół siebie, zatrzymać się w mijanej wiosce i mieć oczy szeroko otwarte, by dostrzec, jak niesamowity może być nasz kraj, jego architektura, historia czy krajobraz. Dowodem na to jest choćby tych pięć zakątków, które nie każdy zna, ale zachwycić mogą niejednego. Zresztą, przekonajcie się sami!
Żywkowo
"Bociana wieś" – tak mówi się o tej małej wsi leżącej w województwie warmińsko-mazurskim. Nic dziwnego, bo w miejscowości znajdują się 42 gniazda zamieszkiwane przez około 160 bocianów. Ich ilość jest naprawdę imponująca, zwłaszcza że na jednego mieszkańca przypada aż sześć tych pięknych ptaków. Jednak magia tego miejsca nie leży tylko w obecności ptaków, ale też krajobrazie otaczającym Żywkowo. Są tu liczne podmokłe łąki, grądy i łęgi, pastwiska, czy niezliczone oczka polodowcowe. Sami mieszkańcy dbają o swoich ptasich sąsiadów – budują im gniazda i gdy trzeba, dokarmiają je. Do odwiedzenia małej "bocianiej wsi" zachęca też infrastruktura, dzięki której nie zakłócimy życia ptaków – platformy widokowe, ścieżki edukacyjne czy muzeum.
Rezerwat Jezioro Łuknajno
Położony 5 kilometrów od Mikołajek, mieszczący się na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego rezerwat położony jest w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. To miejsce zostało już dostrzeżone przez III Rzeszę, która zdecydowała dać je pod ochronę. W późniejszych czasach otrzymało miano rezerwatu, a także zostało wpisane na listę UNESCO. Wszystko to ze względu na największą w Europie kolonię łabędzie niemego. W niektórych latach liczba osobników sięga nawet 2 tysięcy! Ich obecności sprzyja duża powierzchnia jeziora oraz korzystne warunku siedliskowe. Można też tu spotkać wiele innych rzadkich gatunków fauny i flory. Na brzegu jeziora Łuknajno stoją wieże widokowe, z których można podziwiać krajobraz, a wzdłuż akwenu biegnie trasa rowerowa licząca 11 kilometrów.
Kraina Wygasłych Wulkanów
Mało kto pamięta z lekcji geografii, że Góry i Pogórze Kaczawskie składa się nie tylko ze zrębowych gór, ale również uśpionych wulkanów, które lata temu wyrzucały z siebie lawę i popioły. To właśnie temu faktowi pasmo górskie zawdzięcza swoją nazwę. Kraina Wygasłych Wulkanów rozciąga się od Jawora po Wleń, a ich najbardziej charakterystyczną cechą są wzgórza o stożkowym kształcie i niespotykane gdzie indziej w Polsce skały. Królem Gór Kaczawskich jest Ostrzyca, czyli najwyższy wygasły wulkan znajdujący się na terenie naszego kraju. Spacerując po tym obecnie urokliwym miejscu, warto zatrzymać się przy rzece. Można z niej wypłukać złoto albo znaleźć ciekawe minerały, których tu nie brakuje. Najbardziej charakterystyczne są agaty.
Zalipie
W tej małopolskiej wsi, znajdującej się 30 kilometrów od Tarnowa, a jakieś 100 od Krakowa, można zobaczyć pięknie malowane kwiaty. Zdobione kwiatowymi motywami kojarzą się z tym, z czym może kojarzyć się Polska naszych prababć i dalszych przodków – barwnymi strojami, ubijaniem masła czy pracą na polu. Zwyczaj ozdabiania wiejskich chat wywodzi się z końca XIX wieku, gdy mieszkanki wsi zaczęły dekorować wnętrza chałup. Te z czasem przeniosły się na zewnętrzne ściany, tym samym pokrywając budynki, studnie, płoty czy budy dla psów. W Zalipiu obecnie mieści się 20 takich barwnych domów. Przy okazji można też więcej dowiedzieć się, odwiedzając Dom Malarek czy zagrodę Felicji Curyłowej.
Kruszyniany
Ta wieś położona w województwie podlaskim to prawdziwy miks kulturowy. Obok siebie mieszkają wyznawcy islamu, prawosławia oraz katolicyzmu. Historia Kruszynian sięga prawdopodobnie XVI wieku, a z pewnością w XVII Jan III Sobieski nadał wieś Tatarom, których obecność trwa aż do dziś. Oprócz mieszkającej tu mniejszości tatarskiej, klimat nieznanego wprowadza drewniany meczet tatarski oraz cmentarz muzułmański – mizar. Przybytek wiary islamskiej jest jednym z najstarszych w Polsce. W Kruszynianach co roku odbywa się Festiwal Kultury i Tradycji Tatarskiej, a przez cały rok dzięki restauracji można spróbować tatarskich przysmaków.
