Zamek Górków w Szamotułach / Fot. Adam Górczewski

Zamek Górków w Szamotułach

RMF FM
Szamotuływoj. Wielkopolskie
5 września 2017
Na początku XV wieku powstał prywatny zamek Nałęczów Szamotulskich. Niejaka Katarzyna Szamotulska wniosła go w wianie Andrzejowi Górce. Na przestrzeni wieków oprócz Górków rezydowali tu Gostyńscy, Rokossowscy, Korzobok-Łąccy czy Mycielscy. W XIX wieku budynek trafił do następcy pruskiego tronu Fryderyka Wilhelma, a w końcu do książęcego rodu Sachsen Coburg-Gotha (z tego rodu pochodzi obecna brytyjska rodzina królewska!).

Obecnie mieści się tu Muzeum Zamek Górków. W środku oprócz magnackiego wnętrza zobaczyć można fragment oryginalnych murów z XV wieku czy największą w zachodniej Polsce wystawę ikon.

Z zamkiem wiąże się legenda o Halszce. Córka Beaty Kościelskiej i kniazia ostrogskiego Eliasza – urodziła się 19 czerwca 1539 roku, już po śmierci swego ojca. Kniaź Eliasz opiekę nad Elżbietą powierzył kilku osobom, jednocześnie opiekunem zwierzchnim czyniąc Zygmunta Augusta. Dziewczyna, znana pod zdrobniałym imieniem Halszki, była dziedziczką wielkiej fortuny na Wołyniu i Ukrainie. Starania polskich, litewskich i obcych kandydatów do jej ręki utrudniała matka, zasłaniając się potrzebą zgody króla.

Wśród starających się o rękę był Dymitr Sanguszko. Młody kniaź uzyskał pisemną zgodę na małżeństwo od stryja Wasyla oraz matki. Gdy matka zwlekała z wydaniem czternastoletniej córki za mąż, stryj wraz z narzeczonym zbrojnie najechał Ostróg. Przerażoną Halszkę przymuszono do poślubienia Dymitra, mimo protestów matki. Księżna Beata zaniosła skargę do króla, który skazał Dymitra „na utratę czci i gardła”. Sanguszko wraz z Halszką przekroczył granicę czeską, zamierzając schronić się na zamku rudnickim.

Jednakże pościg panów koronnych dogonił uciekających. Wyrok na Dymitrze został wykonany, a Halszkę zwrócono matce. O jej losie zadecydował sam król, oddając rękę księżniczki Łukaszowi III Górce, wojewodzie poznańskiemu. Księżna Beata, przeciwna temu małżeństwu, zatrzymała córkę przy sobie. Gdy jednak nadszedł czas powrotu Halszki do męża, obie z matką wyjechały do Lwowa i ukryły się w klasztorze dominikanów. Przedostał się tam, zgodnie z wolą Beaty, w stroju żebraczym, kniaź Symeon Słucki i poślubił Halszkę.

Księżna Beata sądziła, że król uzna to małżeństwo, lecz doznała zawodu. Zgodnie z rozkazem królewskim Halszka wróciła do Łukasza, który przywiózł ją do Szamotuł. Tutaj samotnie, przez 14 lat, mieszkała w baszcie. Po śmierci męża w 1573 roku, wróciła do Ostroga. Cały swój majątek zapisała stryjowi Wasylowi i jego synowi Januszowi. Dożyła końca swoich dni w Ostrogu w stanie silnej depresji psychicznej. Zmarła w 1582 roku, w wieku 43 lat.

Według legendy duch Halszki pojawia się co jakiś czas na baszcie. Nazywają go tu Czarną Księżniczką...

Tagi: ZamekwieżabasztaGórkówHalszka

Reklama